„Farma miejska” - istotny komponent w procesach zrównoważonej urbanizacji

• Autorzy: Gil-Mastalerczyk Joanna , Kowalczyk Marta

Identyfikatory

DOI

10.5604/01.3001.0054.4863

Warianty tytułu

EN

„Urban farm” - an important component in the processes of sustainable urbanization

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

"Farma miejska", stanowiąca obszar powierzchni biologicznie czynnej, najczęściej przeznaczona pod uprawę roślin użytkowych, jest ważnym i coraz częściej pojawiającym się komponentem w tworzeniu zrównoważonej nowej urbanizacji. Głównym celem artykułu jest wykazanie, że wprowadzenie farm w tkankę miejską staje się odpowiedzią na współczesne procesy zachodzące w mieście oraz ma pozytywny wpływ na kształtowanie struktury funkcjonalno-przestrzennej miast w kontekście zrównoważonej urbanizacji. Zamierzeniem jest usystematyzowanie typów obecnie powstających farm miejskich, pod względem funkcjonalnym oraz strukturalnym, na podstawie przyjętych kryteriów podziału form rolnictwa miejskiego oraz przedstawienie przykładów teoretycznego formowania obiektów farm miejskich w odniesieniu do ich rodzaju i lokalizacji. Wyniki wskazują, że w kształtowaniu farm kluczowe stają się dobór odpowiedniej lokalizacji, formy i struktury. Korzyści wykazane z realizacji tego typu obiektów i przestrzeni stanowią o jakości życia w mieście i przyszłości miejskich założeń urbanistycznych. W wyniku koncentracji przestrzennej miast oraz nasilonych procesów urbanistycznych i demograficznych zakładanie farm miejskich stanowi alternatywną strukturę ekonomicznej i ekologicznej uprawy roślin lub hodowli zwierząt. Jest także jednym ze sposobów rewitalizacji i innowacyjnych działań wykorzystujących współczesne możliwości technologiczne, w zgodzie z zasadami zrównoważonego rozwoju.

EN

An "urban farm", constituting an area of biologically active surface, most often intended for the cultivation of useful plants, is an important and increasingly emerging component in the creation of sustainable "new urbanization". The aim of this publication is to demonstrate that the introduction of farms into the urban fabric is a response to contemporary processes taking place in the city and has a positive impact on shaping the functional and spatial structure of cities in the context of sustainable urbanization. The intention is to systematize the types of currently emerging urban farms, in terms of functionality and structure, based on the adopted criteria for the division of forms of urban agriculture, and to present examples of the theoretical formation of urban farm facilities in relation to their type and location. The results indicate that the selection of the appropriate location, form and structure is crucial in shaping farms. The benefits demonstrated by the implementation of this type of facilities and spaces determine the quality of life in the city and the future of urban planning assumptions. As a result of the spatial concentration of cities and intensified urban and demographic processes, the establishment of urban farms is an alternative structure for the economic and ecological cultivation of plants or animal breeding. It is also one of the methods of revitalization and innovative activities using modern technological possibilities, in accordance with the principles of sustainable development.

Słowa kluczowe

PL

farma miejska; typologia; rolnictwo miejskie; urbanizacja; struktura miejska

EN

urban farm; typology; urban agriculture; urbanization; urban structure

• Wydawca: Fundacja Polskiego Związku Inżynierów i Techników Budownictwa
• Czasopismo: Inżynieria i Budownictwo
• Rocznik: 2024
• Tom: R. 80, nr 3
• Strony: 121--127
• Opis fizyczny: Bibliogr. 19 poz., il.

Twórcy

autor

Gil-Mastalerczyk Joanna

• Politechnika Świętokrzyska, Wydział Budownictwa i Architektury

• https://orcid.org/0000-0002-6904-7304

autor

Kowalczyk Marta

• Politechnika Świętokrzyska, Wydział Budownictwa i Architektury

• https://orcid.org/0009-0008-5964-4640

Bibliografia

• [1] Kleszcz J.: Farma miejska jako nowy sposób kształtowania kameralnych przestrzeni mieszkaniowych. Analiza sposobów i barier wdrożenia. Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury, 2016.
• [2] Nowysz A., Trocka-Leszczyńska E.: Typology of Urban Agriculture Architecture. Acta Sci. Pol. Architectura 20(3), 2021.
• [3] van Veenhuizen R., Danso G.: Profitability and sustainability of urban and peri-urban agriculture. "Agricultural Management, Marketing And Finance Occasional Paper" vol. 19, Food And Agriculture Organization of The United Nations, Rome, 2007.
• [4] Kleszcz J.: Farma w mieście - wizja rolnictwa XXI wieku. Architecturae et Artibus, Uniwersytet Zielonogórski, 2016.
• [5] Online: https://zielonewiadomosci.pl/tematy/miasto-2/dokad-zmierza-miejskie-ogrodnictwo/, dostęp 21.10.2022.
• [6] Despommier D.: The Vertical Farm. Feeding the World in the 21st Century, St. Martin's Press, New York, 2010.
• [7] Stankiewicz B.: Idea wertykalnych farm miejskich w obiektach poprzemysłowych w aglomeracji górnośląskiej na tle uwarunkowań upraw rolnych w województwie. Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, Nr 320, 2017, s. 87-106.
• [8] Online: www.plantagon.com. dostęp 28.10.2022.
• [9] Zaręba A., Krzemińska A., Kozik R.: Urban Vertical Farming as an Example of Nature-Based Solutions Supporting a Healthy Society Living in the Urban Enviroment, 2021.
• [10] Online: https://farm.one, dostęp 03.07.2023.
• [11] Online: https://www.aerofarms.com/farms/. dostęp 03.07.2023.
• [12] Online: https://bowery.com/, dostęp 03.07.2023.
• [13] Online: https://verticalharvestfarms.com/, dostęp 03.07.2023.
• [14] Online: https://www.muratorplus.pl/biznes/wiesci-z-rynku/plantagon-projekt-miejskiej-farmy-przyszlosci-aa-1mo6-Pb4x-3D8M. html, dostęp 28.10.2022.
• [15] Grochulska-Salak M., Zielonko-Jung K., Zinowiec-Cieplik K.: Kształtowanie zabudowy i systemów zieleni na terenach miejskich. Politechnika Warszawska, 2018.
• [16] Grochulska-Salak M.: Rolnictwo miejskie jako innowacyjna produkcja stanowiąca element scalający i uzupełniający strukturę miasta. Katedra Urbanistyki i Gospodarki Przestrzennej, Wydział Architektury, Politechnika Warszawska, 2018.
• [17] Kowalewski A.T.: Rozwój zrównoważony w procesach urbanizacji. Nauka 1/2005, 2005.
• [18] Online: https://eko360.pl/farmy-wertykalne-rolnictwo-przyszloscil, dostęp 28.10.2022.
• [19] Agenda 2030 na rzecz zrównoważonego rozwoju. Online: https://www.un.org.pl/files/170/Agenda2030PL_pl-5.pdf, dostęp 27.07.2023.