Nowoczesne małowrażliwe materiały wybuchowe do celów wojskowych

• Autorzy: Prasuła Piotr , Gołofit Tomasz , Kasprzak Piotr

Identyfikatory

DOI

10.15199/62.2023.11.4

Warianty tytułu

EN

Modern insensitive explosives for military use

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Przegląd literatury pod kątem nowoczesnych kruszących materiałów wybuchowych charakteryzujących się obniżoną wrażliwością na bodźce zewnętrzne, w tym bodźce mechaniczne, takie jak uderzenie itarcie. Podano podstawowe właściwości poszczególnych materiałów wybuchowych wraz z parametrami detonacyjnymi, istotnymi z praktycznego punku widzenia. Możliwość wykorzystania danego materiału do celów wojskowych warunkowana jest również kosztami produkcji, co bezpośrednio wiąże się ze stopniem skomplikowania procesu syntezy oraz dostępnością niezbędnych odczynników chemicznych.

EN

A review, with 66 refs., of modern explosives, characterized by reduced sensitivity to external stimuli, including mech. ones, such as impact and friction. The basic properties of individual explosives responsible for reducing sensitivity to external stimuli and detonation parameters important from a practical point of view were given. These factors det. whether a given material or an explosive compn. based on it will find practical application.

Słowa kluczowe

PL

małowrażliwe materiały wybuchowe; amunicja małowrażliwa; bodźce zewnętrzne; wrażliwość

EN

insensitive explosives; insensitive ammunition; external stimuli; sensitivity

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Przemysł Chemiczny
• Rocznik: 2023
• Tom: T. 102, nr 11
• Strony: 1162--1168
• Opis fizyczny: Bibliogr. 66 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Prasuła Piotr

• Szkoła Doktorska, Politechnika Warszawska, pl. Politechniki 1, 00-661 Warszawa

• https://orcid.org/0000-0001-5053-2046

autor

Gołofit Tomasz

• Politechnika Warszawska

• https://orcid.org/0000-0001-7594-1145

autor

Kasprzak Piotr

• Wojskowy Instytut Techniczny Uzbrojenia, Zielonka

• https://orcid.org/0000-0002-8911-4682

Bibliografia

• [1] STANAG 4240 (2018), Fast heating munition test procedures.
• [2] STANAG 4382 (2020), Slow heating test procedures for munitions.
• [3] STANAG 4241 (2018), Bullet impact munition test procedures.
• [4] STANAG 4496 (2006), Fragment impact. Munitions test procedure.
• [5] STANAG 4526 (2018), Shaped charge jet munition test procedure.
• [6] STANAG 4396 (2020), Sympathetic reaction test procedures for munitions.
• [7] P. Ravi, D. M. Badgujar, G. M. Gore, S. P. Tewari, A. K. Sikder, Propellants Explos. Pyrotech. 2011, 36, 393.
• [8] P. Samuels, L. Zunino, K. Patel, B. Traveres, E. Wrobel, C. Patel, Mat. Konf. “Insensitive munitions & energetic materials technology symposium IMEMTS”, 2012, Las Vegas.
• [9] P. L. Coster, C. A. Henderson, S. Hunter, W. Masrshall, C. R. Pulham, Mat. Konf. “New Trends in Research of Energetic Materials (NTREM)”, 2014, Pardubice, 164.
• [10] A. Provatas, C. Wall, Propellants Explos. Pyrotech. 2016, 41, 555.
• [11] J. Rutkowski, R. Cirincione, C. Patel, Mat. Konf. “Insensitive munitions & energetic materials technology symposium IMEMTS”, 2010, Monachium.
• [12] W. B. Hummers, Mat. Konf. “Insensitive munitions & energetic materials technology symposium IMEMTS”, 2010, Monachium.
• [13] V. Fung, Mat. Konf. “Insensitive munitions & energetic materials technology symposium IMEMTS”, 2010, Monachium.
• [14] V. Fung, D. Price, E. LeClaire, J. Morris, N. Tucker, A. Carrillo, Mat. Konf. “Insensitive munitions & energetic materials technology symposium IMEMTS”, 2010, Monachium.
• [15] K. E. Lee, W. A. Balas-Hummers, A. R. di Stasio, C. H. Patel, J. Samuels, Mat. Konf. “Insensitive munitions & energetic materials technology symposium IMEMTS”, 2010, Monachium.
• [16] N. Latypov., J. Bergman, A. Langlet, U. Wellmar, U. Bemm, Tetrahedron 1998, 54, 11525.
• [17] B. Janzon, H. Bergman, C. Eldsater, C. Lamnevik, H. Ostmark, Mat. Konf. “20th International Symposium on Ballistics”, September 23-27, 2002, Orlando.
• [18] H. Ostmark, A. Langlet, H. Bergman, N, Wingborg, U. Wellmar, U. Bemm, Mat. Konf. “International Detonation Symposium”, 30 Aug-4 Sep 1998, Snowmass Village, USA.
• [19] A. Kjellström, N. Latypov, C. Eldsäter, L. Eriksson, Characterization of crystallised FOX-7, Technical Reaport, Swedish Defence Research Agency FOI, 2005.
• [20] H. Östmark, H. Bergman, U. Bemm, P. Goede, E. Holmgren, M. Johannson, A. Langlet, N. Latypov, A. Pettersson, M. L. Pettersson, N. Wingborg, Mat. International Annual Conference of ICT, 2001, Karlsruhe.
• [21] D. Badgujar, M. Talawar, Cent. Eur. J. Energ. Mater. 2017, 14, nr 2, 296.
• [22] H. Ostmark, U. Bemm, H. Bergman, A. Langlet, Thermochim. Acta 2002, 384, 253.
• [23] P. Vadhe, S. Manickam, N. Rahujade, A. Kondra, U. Prasad, R. Sinha, Cent. Eur. J. Energ. Mater. 2015, 12, nr 3, 497.
• [24] D. Badgujar, R. Wagh, S. Pawar, A. Sikder, Propellants Explos. Pyrotech. 2014, 39, nr 5, 658.
• [25] E. C. Koch, L-175 Insensitive Explosives Materials VII - Guanylurea dinitramide GuDN, Raport MISIAC, 2011.
• [26] K. Y. Lee, L. B. Chapman, M. D. Coburn, J. Energetic Mater. 1987, 5, 27.
• [27] C. Spyckerelle, C. Songy, G. Eck, Mat. Konf. “Insensitive munitions & energetic materials technology symposium IMEMTS”, 2010, Monachium.
• [28] T. Mukundan, G. Purandare, J. Nair, S. Pansare, R. Sinha, H. Singh, Defence Sci. J. 2002, 52, nr 2, 127.
• [29] G. Chipen, R. Bokalder, V. Grinshtein, Khimiya Geterotsiklicheskikh Soedinenii 1966, 2, nr 1, 110.
• [30] Pat. USA 4733610 (1988).
• [31] S. Cudziło, W. Trzciński, Biul. WAT 2000, 49, nr 12, 19.
• [32] M. Szala, S. Cudziło, R. Lewczuk, Biul. WAT 2011, 60, nr 2, 407.
• [33] M. Szala, S. Cudziło, R. Lewczuk, Biul. WAT 2012, 61, nr 1, 299.
• [34] G. Singh, S. P. Felix, J. Mol. Struct. 2003, 649, 71.
• [35] H. Xue, H. Gao, B. Twamley, J. M. Shreeve, Chem. Mater. 2007, 19, 1731.
• [36] J. Lasota, W. A. Trzciński, Przem. Chem. 2014, 93, nr 11, 1859.
• [37] A. R. Mitchell, P. F. Pagoria, R. D. Schmidt, Mat. Konf. “27th International Annual Conference of ICT”, July 25-28, 1996, Karlsruhe.
• [38] Pat. USA 6069277 (2000).
• [39] A. R. Mitchell, P. F. Pagoria, D. R. Schmidt, M. D. Coburn, S. G. Lee, C. P. Hsu, Mat. Konf. “37th International Annual Conference of ICT”, June 27-30, 2006, Karlsruhe.
• [40] A. J. Bellamy, S. J. Ward, P. Golding, Propellants Explos. Pyrotech. 2002, 27, nr 2, 49.
• [41] B. M. Dobratz, The insensitive high explosive triaminotrinitrobenzene (TATB): development and characterization, 1888 to 1994, Technical Report nr LA-13014-H, LANL, 1995, doi:10.2172/90370.
• [42] P. J. Agrawal, Cent. Eur. J. Energ. Mater. 2012, 9, nr 3, 273.
• [43] A. K. Nandi, N. Thirupathi, A. K. Mandal, R. K. Pandey, Cent. Eur. J. Energ. Mater. 2014, 11, nr 2, 295.
• [44] V. M. Boddu, D. S. Viswanath, T. K. Ghosh, R. Damavarapu, J. Hazard. Mater. 2010, 181, 1.
• [45] R. A. Olofson, J. S. Michelman, J. Am. Chem. Soc. 1964, 86, 1863.
• [46] M. D. Coburn, J. Heterocycl. 1968, 5, 83.
• [47] G. D. Solodyuk, M. D. Boldyrev, B. V. Gidaspov, V. D. Nikolaev, Zh. Org. Khim. 1981, 17, 861.
• [48] M. Szala, A. Kruzel, L. Szymańczyk, Mater. Wysokoenerg. 2012, 4, 27.
• [49] M. Szala, M. Lewandowski, Cent. Eur. J. Energ. Mater. 2016, 13, nr 2, 349.
• [50] E. C. Koch, Propellants Explos. Pyrotech. 2016, 41, 526.
• [51] E. G. Francois, D. E. Chavez, M. M. Sandstrom, Propellants Explos. Pyrotech. 2010, 35, 529.
• [52] X. Li, B. Wu, S. Liu, C. An, J. Wang, Cent. Eur. J. Energ. Mater. 2018, 15, nr 3, 445.
• [53] E. Koch, Propellants Explos. Pyrotech. 2015, 40, nr 3, 374.
• [54] D. Powała, A. Orzechowski, A. Maranda, Przem. Chem. 2011, 90, nr 1, 113.
• [55] M. B. Talwar, J. K. Nair, R. S. Palaiah, T. Mukundan, H. Sigh, Defence Sci. J. 2002, 52, nr 2, 157.
• [56] Z. Jolovy, R. Matyas, D. Klasovity, S. Zeman, Cent. Eur. J. Energ. Mater. 2010, 7, nr 3, 189.
• [57] P. Maksimowski, T. Gołofit, J. Energ. Mater. 2013, 31, 224.
• [58] S. R. Mandha, A. A. Vargeese, Indian Thermal Anal. Soc. (ITAS) Bull. 2016, 8, 16.
• [59] V. T. Ramakrishnan, M. Vedachalam, J. H. Boyer, Heterocycles 1990, 31, 479.
• [60] Pat. USA 5.498.711 (1996).
• [61] J. Vágenknecht, P. Mareček, W. A. Trzciński, J. Energ. Mater. 2002, 20, 245.
• [62] A. Orzechowski, L. Staszewski, D. Powała, A. Maranda, Mat. Konf. „12th Seminar, NTREM”, April 1-3, 2009, Pardubice, Czech Republic, 771.
• [63] J. Morris, D. Price, A. Di Stasio, K. Maier, Mat. Konf. “Insensitive munitions & energetic materials technology symposium IMEMTS”, 2015, Rome.
• [64] Y. Liu, Y. Li, G. C. Lan, J. Chen, H. Pan, J. Chem. Eng. Data 2016, 61, nr 7, 2516.
• [65] N. V. Muravyev, A. A. Bragin, K. A. Monogarov, A. S. Nikiforova, A. A. Korlyukov, I. V. Fomenkov, N. I. Shishov, A. N. Pivkina, Propellants Explos. Pyrotech. 2016, 41, 999.
• [66] P. F. Pagoria, G. S. Lee, A. R. Mitchell, R. D. Schmidt, Thermochim. Acta 2002, 384, 187.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MEiN, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2022-2023).