Identyfikacja wymywania azotu na podstawie badań chemizmu wód w rolniczych systemach drenarskich na przykładzie Wysoczyzny Kałuszyńskiej

• Autorzy: Zabłocki Z.

Warianty tytułu

EN

Identification of nitrogen leaching based on water chemistry studies in agricultural drainage systems in the Kałuszyn Upland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

The paper presents the water chemistry from subsurface drainage systems located in an agricultural area. Studies have shown a significant degree of transformation of chemical composition, observed in a hydrochemical multi-ionic type, in which nitrates play the main role. This is the predominant form of mineral nitrogen in the water and accounts for an average of 95%, which corresponds to a concentration range of 11.07 to 47.82 mg/dm³. Field studies were the basis for determining the reliability of the theoretical model for the distribution ofnitrogen loading leached from soils. Loading was computed on the basis of statistical data concerned average annual fertilizer usage expressed as a pure component, and data from own research on the estimation of nitrogen leaching rate. Nitrogen loadings in the range of 1.54-13.17 kgN/ha-year was converted to the expected nitrate concentrations in infiltration waters through the vadose zone, taking into account the average infiltration recharge. The expected nitrate concentration range of 1.69 to 120.00 mg/dm³ (with the concentrations above 50 mg/dm3 observed in 18.4% of the area) may be the basis for designing the most vulnerable areas (OSN) for nitrogen leaching to surface water and groundwater.

Słowa kluczowe

PL

system drenarski; wymywanie azotu; azotany; obszar rolniczy; Wysoczyzna Kałuszyńska

EN

drainage system; nitrogen leaching; nitrates; agricultural area; Kałuszyn Upland

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Przegląd Geologiczny
• Rocznik: 2017
• Tom: Vol. 65, nr 11/2
• Strony: 1398--402
• Opis fizyczny: Bibliogr. 17 poz., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Zabłocki Z.

• Instytut Hydrogeologii i Geologii Inżynierskiej, Wydział Geologii, Uniwersytet Warszawski, al. Żwirki i Wigury 93, 02-089 Warszawa

Bibliografia

• 1. BALWIERZ J., PIWOWARSKI T. 2006 - Baza danych GIS Mapy hydrogeologicznej Polski 1 : 50 000 Pierwszy Poziom Wodonośny. Występowanie i Hydrodynamika. Ark. Jadów (0490). Państwowy Instytut Geologiczny. Warszawa.
• 2. CAMBARDELLA C.A., MOORMAN T.B., JAYNES D.B., HATFIELD J.L., PARKIN T.B., SIMPKINS W.W., KARLEN D.L. 1999 - Water quality in Walnut Creek Watershed: Nitrate-Nitrogen in soils, subsurface drainage water and shallow groundwater. J. Environ. Qual., 28: 25-34.
• 3. CZARNECKA H. (red.) 2005 - Atlas podziału hydrograficznego Polski w skali 1 : 200 000. IMGW. Warszawa.
• 4. FUCIK P., ZAJICEK A., DUFFKOVA R., KVITEK T. 2015 - Water quality of agricultural drainage systems in the Czech Republic - options for its improvement. [W:] Research and Practices in Water Quality, http:// dx.doi.org/10.5772/59298.
• 5. JAYNES D.B., COLVIN T.S., KARLEN D.L., CAMBARDELLA C.A., MEEK D.W. 2001 - Nitrate loss in subsurface drainage as affected by nitrogen fertilizer rate. J. Environ. Qual., 30: 1305-1314.
• 6. KONDRACKI J. 2002 - Geografia regionalna Polski. PWN. Warszawa.
• 7. PAZDRO Z., KOZERSKI B. 1990 - Hydrogeologia ogólna. Wydaw. Geol. Warszawa.
• 8. PIOTROWSKA K., KAMIŃSKI M. 2001 - Szczegółowa mapa geologiczna Polski w skali 1 : 50 000, arkusz Mińsk Mazowiecki (526). Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
• 9. REYMENT R.A., JORESKOG K.G. 1993 - Applied factor analysis in the natural sciences: Cambridge Univ. Press. London.
• 10. ROZPORZĄDZENIE Ministra Środowiska z dn. 23 grudnia 2002 r. w sprawie kryteriów wyznaczania wód wrażliwych na zanieczyszczenie związkami azotu ze źródeł rolniczych (Dz.U. z 2002 r. Nr 241 poz. 2093).
• 11. STROCK J.S., PORTER P.M., RUSSELLE M.P. 2004 - Cover cropping to reduce nitrate loss through subsurface drainage in the Northern U.S. Corn Belt. J. Environ. Qual., 33: 1010-1016.
• 12. STRONA internetowa: http://stat.gov.pl, data dostępu: 12.2012.
• 13. WESSTROM I., MESSING I., LINNER H., LINDSTROM J. 2001 - Controlled drainage - effects on drain outflow and water quality. Agricultural Water Management, 47: 85-100.
• 14. ZABŁOCKI S. 2012 - Ocena wielkości zasilania przypowierzchniowego poziomu wodonośnego w zlewni Osownicy (dorzecze Liwca) na podstawie wyników badań modelowych. Biul. Państw. Inst. Geol., 451: 247-256.
• 15. ZABŁOCKI S. 2013 - Zastosowanie analizy czynnikowej w celu identyfikacji procesów kształtujących chemizm płytkich wód podziemnych na obszarach użytkowanych rolniczo. Biul. Państw. Inst. Geol., Hydrogeologia, 456: 651-658.
• 16. ŻUREK A. 2008 - Możliwości wykorzystania wybranych modeli bilansowych z projektu Euroharp do oceny poziomu wymycia azotanów w warunkach polskich. Biul. Państw. Inst. Geol., 431: 305-318.
• 17. ŻUREK A., DUDA R., WITCZAK S. 2004 - Realizacja zaleceń dyrektywy „azotanowej” w Polsce na tle innych krajów Unii Europejskiej. Problemy wykorzystania wód podziemnych w gospodarce komunalnej. XV sympozjum naukowo-techniczne. Gospodarowanie wodami podziemnymi w Unii Europejskiej, PZIiTS Częstochowa: 104-113.

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2018).