PL EN


Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników
Tytuł artykułu

Bukowno as a summer recreational and forest estate and green town: a design concept, its implementation and a chance to revive an original design

Treść / Zawartość
Identyfikatory
Warianty tytułu
PL
Bukowno jako osiedle letniskowo-leśne i miasto zielone. Koncepcja budowy, jej realizacja oraz szansa powrotu do pierwotnej idei
Języki publikacji
EN PL
Abstrakty
EN
The paper addresses the issue of industrial towns planned and built with consideration for local natural features and sustainable use of natural resources. The subject of the study is the mining town of Bukowno. The authors have adopted a case study and comparative analysis as the research method. The starting point is a comprehensive analysis of the main principles behind the creation of Bukowno as a centre integrating industrial, sanatorium, sports and leisure functions, designed by Józef Gałęzowski in the 1930s. The study is based on field research, analyses of source and cartographic materials and academic publications. The contemporary image of the town and the problems and threats concerning the most critical natural features reveal that the original design of Bukowno as an summer recreational and forest estate remains unrealized. Mining and processing activities are not conducive to the protection and proper exploitation of outstanding natural features, the Sztoła River in particular. The diagnosis of the existing problems prompts the search for a crystallized vision of town development that refers to and develops the original design. The research has resulted in an attempt to outline new principles for shaping the urban structure based on the assets of the local environment. The new original spatial and functional design, clearly inspired by the 1930s design, may provide a good foundation for the future development of Bukowno and the region.
PL
Artykuł podejmuje tematykę miast przemysłowych, planowanych i budowanych z uwzględnieniem lokalnych wartości przyrodniczych oraz ze zrównoważonym wykorzystaniem naturalnych zasobów środowiska. Przedmiotem badań jest Bukowno - miasto o funkcji górniczej położone na granicy regionu małopolskiego i górnośląskiego. Jako metodę badawczą przyjęto studium przypadku oraz analizę porównawczą. Punktem wyjścia do rozważań jest szeroka analiza głównych zasad tworzenia Bukowna jako ośrodka integrującego funkcję przemysłową oraz sanatoryjną i sportowo-rekreacyjną, budowanego według idei nakreślonej przez architekta Józefa Gałęzowskiego w latach 30. XX wieku. Pracę oparto na badaniach terenowych, a także analizie materiałów źródłowych i kartograficznych, publikacji naukowych na temat koncepcji ideowych oraz planów miast tworzonych w nurcie nowoczesnej urbanistyki przełomu XIX i XX wieku oraz XXI-wiecznej. Współczesny obraz miasta - jego formy i struktury - oraz analiza problemów i zagrożeń dotyczących najważniejszych elementów środowiska przyrodniczego prowadzą do wniosku, że pierwotna idea Bukowna jako osiedla letniskowo-leśnego pozostaje niezrealizowana. Przemysłowa działalność wydobywcza i przetwórcza, obecność rozległych obszarów pogórniczych i sposób ich rekultywacji nie sprzyjają ochronie i prawidłowemu wykorzystaniu ponadprzeciętnych walorów i wartości środowiska, w szczególności rzeki Sztoły i jej doliny. Diagnoza problemów stanu istniejącego skłania do poszukiwania skrystalizowanej wizji rozwoju miasta - z czytelnym nawiązaniem i rozwinięciem pierwotnej idei. W wyniku przeprowadzonych prac badawczych podjęto próbę nakreślenia nowych zasad kształtowania struktury miejskiej, opartych na wartościach lokalnego środowiska. Wydaje się, że autorska zasada przestrzenno-funkcjonalna, wyraźnie inspirowana pierwotną ideą, może stanowić dobrą podstawę przyszłego rozwoju Bukowna oraz powiązanych z nim obszarów zewnętrznych i całego regionu, w tym także innych ośrodków miejskich - Olkusza, Sławkowa i Bolesławia.
Twórcy
  • Cracow University of Technology, Faculty of Architecture
autor
  • Cracow University of Technology Faculty of Architecture
Bibliografia
  • Al-Kodmany, K. (2018), The Vertical City: A Sustainable Development Model, Southampton: WIT Press.
  • Batchelor, P. (1969), ‘The Origin of the Garden City Concept of Urban Form’, Journal of the Society of Architectural Historians, 28(3), pp. 184–200.
  • Bukowno. Osiedle letniskowo-leśne i ośrodek sportu wodnego (1935), Olkusz: Drukarnia M. Stachurskiej.
  • Burgers, J. (2000), ‘Urban Landscapes: On Public Space in the Post-Industrial City’, Journal of Housing and the Built Environment, 15(2), pp. 145–164.
  • Devereux, M. (2015), ‘International Interpretations of the Garden City Ideal: Lessons for Placemaking’, Urban Design, 134, pp. 32–34.
  • Dziechciarz, O. and Sypień, J. (2017), Dzieje Bukowna, Bukowno: Urząd Miejski w Bukownie.
  • Eremia, M., Toma, L. and Sanduleac, M. (2017), ‘The Smart City Concept in the 21st Century’, Procedia Engineering, 181, pp. 12–19.
  • Fishman, R. (1977), Urban Utopias in the Twentieth Century: Ebenezer Howard, Frank Lloyd Wright, and Le Corbusier, New York: Basic Books.
  • Gandy, M. (2004), ‘Rethinking Urban Metabolism: Water, Space and the Modern City’, City, 8(3), pp. 363–379.
  • Grillitsch, M. and Hansen, T. (2019), ‘Green Industry Development in Different Types of Regions’, European Planning Studies, 27(11), pp. 2163–2183.
  • Gutowski, B. (2006), Przestrzeń marzycieli. Miasto jako projekt utopijny, Warszawa: Oficyna Wydawnicza Feniks. Available at: https://depot.ceon.pl/bitstream/handle/123456789/16255/filozofia_miasta_miasto_jako_projekt_utopijny.pdf?sequence=1&isAllowed=y (accessed: 29.08.2022).
  • Haupt, P. (2015), Naturalne elementy kompozycji w kształtowaniu współczesnej przestrzeni miejskiej. Relacje budynku z otoczeniem, Kraków: Wydawnictwo PK.
  • Johnston, S. (2005), ‘The Green Development in Chicago’, Economic Development Journal, Spring, pp. 12–19.
  • Lenartowicz, K. (2013), ‘Józef Gałęzowski (1877–1963) architekt-artysta, nauczyciel’, [in:] Zastawniak, B. and Bartkowicz, B. (ed.), 90-lecie Towarzystwa Urbanistów Polskich w Krakowie 1923–2013, Kraków: Towarzystwo Urbanistów Polskich Oddział Kraków, Wydawnictwo PK, pp. 46–56.
  • Lindfield, M. and Steinberg, F. (ed.) (2012), Green Cities, Manila: Asian Development Bank.
  • Matuszkiewicz, W. (2001), Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
  • McKendry, C. and Janos, N. (2015), ‘Greening the Industrial City: Equity, Environment, and Economic Growth in Seattle and Chicago’, International Environmental Agreements: Politics, Law and Economics, 15, pp. 45–60.
  • Nowacka-Rejzner, U. and Zawada, K. (2009), ‘Funkcja przemysłowa w przestrzeni małych miast - wybrane zagadnienia’, [in:] Marszał, T. (ed.), Funkcja przemysłowa małych miast, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, pp. 23–38.
  • Palmąka, I. et al. (2014a), Aktualizacja inwentaryzacji i waloryzacji przyrodniczej terenu położonego w gminie Bukowno — Etap I (powierzchnia ok. 1450 ha), Warszawa: Green Light.
  • Palmąka, I. et al. (2014b), Inwentaryzacja i waloryzacja przyrodnicza terenu położonego w gminie Bukowno - Etap II (powierzchnia ok. 3000 ha), Warszawa: Green Light.
  • Pamąka, I. et al. (2015), Inwentaryzacja i waloryzacja przyrodnicza terenu położonego w gminie Bukowno - Etap III (powierzchnia ok. 2000 ha), Warszawa: Green Light.
  • Paszkowski, Z.W. (2014), ‘Ideal Future City in Relation to Urban Tendencies in Poland’, Technical Transactions: Architecture, 111(1-A), pp. 159–177.
  • Plan zagospodarowania przestrzennego województwa małopolskiego (2018), Uchwała nr XLVII/732/18 Sejmiku Województwa Małopolskiego.
  • Platt, R.H. (ed.) (2006), The Humane Metropolis: People and Nature in the 21st-Century City, Amherst–Boston: University of Massachussetts Press.
  • Richert, E.D. and Lapping, M.B. (1998), ‘Ebenezer Howard and the Garden City’, Journal of the American Planning Association, 64(2), pp. 125–127.
  • Sharifi, A. (2016), ‘From Garden City to Eco-Urbanism: The Quest for Sustainable Neighborhood Development’, Sustainable Cities and Society, 20, pp. 1–16.
  • Słodczyk, J. (2016), ‘In Search of an Ideal City: The Influence of Utopian Ideas on Urban Planning’, Studia Miejskie, 24, pp. 145–156.
  • Solarek, K. (2011), ‘Współczesne koncepcje rozwoju miasta’, Kwartalnik Architektury i Urbanistyki, 56(4), pp. 51–71.
  • Staniškis, J.K. (2011), ‘Green Industry - a New Concept’, Environmental Research, Engineering and Management, 56(2), pp. 3–4.
  • Stern, R.A.M., Fishman, D. and Tilove, J. (2013), Paradise Planned: The Garden Suburb and the Modern City, New York: The Monacelli Press.
  • Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Bukowno (2016), Uchwała nr XXXIII/215/2016 Rady Miejskiej w Bukownie.
  • Waals, J.F.M. van der (2000), ‘The Compact City and the Environment: A Review’, Tijdschrift voor Economische en Sociale Geografie, 91(2), pp. 111–121.
  • Wilk, T. (2006), Bukowno. Między Małopolską a Górnym Śląskiem. Przestrzeń egzystencji i aktywizacji społeczności lokalnej (studium socjopedagogiczne), Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
  • Wittig, R. et al. (2008), ‘What Should an Ideal City Look Like from an Ecological View? - Ecological Demands on the Future City’, [in:] Marzluff, J.M. et al. (ed.), Urban Ecology: An International Perspective on the Interaction Between Humans and Nature, Boston: Springer, pp. 691–697.
  • Wolch, J. (2007), ‘Green Urban Worlds’, Annals of the Association of American Geographers, 97(2), pp. 373-384.
  • Zachariasz, A. (2006), Zieleń jako współczesny czynnik miastotwórczy ze szczególnym uwzględnieniem roli parków publicznych, Kraków: Wydawnictwo PK.
  • Zawada, K. (2007), ‘Wartości i możliwości wykorzystania terenów poprzemysłowych rejonu Olkusza’, Technical Transactions: Architecture, 104(7-A), pp. 153–158.
  • Zgórniak, M. (2005), ‘Gałęzowski Józef’, [in:] Meissner, G. (ed.), Allgemeines Künstlerlexikon. Die bildenden Künstler aller Zeiten und Völker, Bd. 47, München : K.G. Saur Verlag, pp. 452–453.
  • Zmiana Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Bukowno (2019), Uchwała nr VIII/49/2019 Rady Miejskiej w Bukownie.
Uwagi
Opracowanie rekordu ze środków MEiN, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2022-2023)
Typ dokumentu
Bibliografia
Identyfikator YADDA
bwmeta1.element.baztech-d1509857-a2b9-4322-b60a-951f070efe92
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.