Praca zmianowa - skutki zdrowotne i ich ograniczanie

• Autorzy: Łach Patrycja , Mazur-Różycka Joanna , Roman-Liu Danuta

Identyfikatory

DOI

10.5604/01.3001.0013.7298

Warianty tytułu

EN

Shift work - health effects and their reduction

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule poruszono kwestię zmian zachodzących w organizmie ludzkim na skutek wykonywania obowiązków zawodowych w niestandardowych godzinach, w trybie pracy zmianowej oraz nocnej. Opisano, jak deficyty snu i jego zaburzenia mogą oddziaływać na procesy fizjologiczne i potęgować niezdrowe nawyki oraz zachowania pracowników. Przedstawiono również wiele działań, których wprowadzenie w życie pozwala na łagodzenie negatywnych skutków pracy zmianowej i zachowanie dobrej jakości snu.

EN

The article deals with the issue of changes occurring m the human body as a result of performing professional duties at non-standard hours in shift work both day at night. it was described how sleep deficits and resulting disorders can affect physiological processes and intensify unhealthy habits and behavior of employees. A number of activities were also presented, the implementation of which allows for mitigating the negative effects of shift work and maintaining good quality of sleep.

Słowa kluczowe

PL

praca zmianowa; zegar biologiczny; walka z bezsennością; dobry sen

EN

shift work; biological clock; fight against insomnia; good sleep

• Wydawca: Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka
• Rocznik: 2020
• Tom: nr 1
• Strony: 10--14
• Opis fizyczny: Bibliogr. 22 poz., rys.

Twórcy

autor

Łach Patrycja

• Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy, ul. Czerniakowska 16, 00-701 Warszawa, Polska

autor

Mazur-Różycka Joanna

• Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy, ul. Czerniakowska 16, 00-701 Warszawa, Polska

autor

Roman-Liu Danuta

• entralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy, ul. Czerniakowska 16, 00-701 Warszawa, Polska

Bibliografia

• [1] HARRINGTON, I.M. Health effects of shift work and extended hours of work. Occup. Environ Med 2001,58:68-72.
• [2] SAKSVIK, I.B., BJORVANT, B., HELAND, H., SANDAL, GM., PALLESEN, S. Individual differences in tolerance to shift work. A systematic review. Sleep Medicine Review 2011;15:221-235.
• [3] ZUŻEWICZ, K., KONARSKA, M. czas - czwarty wymiar pracy. [Time - the fourth work dimension]. Bezpieczeństwo Pracy. Nauka i Praktyka 2005,419,9:2-4.
• [4] ZAWILSKA, J.B., NOWAK, J.Z. Rytmika okołodobowa i zegar biologiczny. [Circadian rhytmicity and biological clock]. Sen 2002,2:127-129.
• [5] COSTA, G., GADBOIS, CH., JANSEN, B., KNAUTH, P, LEONARD, R. Shiftwork and Health. Best European Studies Time 2000,1,1-42.
• [6] JAMES, SM., HONN K. A., GADDAMEEDHI S., VAN DONGEN H.P. A. Shift Work: Disrupted circadian Rhythms and Sleep- Implications for Health and Well-being. current Sleep Medicine Reports 2017,3,2:104-122.
• [7] KECKWND ,G., AXELSSON,J. Health consequences of shift work and insufficient sleep. British Medical Journal 2016, 355.
• [8] ZUŻEWICZ, M., ZUŻEWICZ, K. Chronobiologiczne aspekty ryzyka zdrowotnego u pracowników zmianowych nocnych. [ Chronobiological aspects of health risk in night shift workers]. Bezpieczeństwo Pracy. Nauka i Praktyka 2016,535,4:12-17.
• [9] ŁACH, P, MAZUR-RÓŻYCKA, J. Praca zmianowa a funkcjonowanie systemu nerwowo-mięśniowego, CIOP-PIB, 2019.
• [10] LOWDEN, A., MORENO, C., HOLMBACK, U., LENNERNAS, M.,TUCKER, P Eating and shiftwork-effects on habits, metabolism and performance. Scand J Work Environ Health 2010,36:150-62.
• [11] VIRTANEN, M., JOKELA, M., NY ST. et al. Long working hours and alcohol use: systematic review and meta-analysis of published studies and unpublished individual participant data. BMJ 2015350.
• [12] LEGER, D., BAYON, V., OHAYON, MM., PHILIP P. Insomnia and accidents: cross-sectional study (EQUINOX) on sleep-related home, work and cat accidents in 5293 subjects with insomnia from 10 counties. J Sleep Res 2014, 23:143-152.
• [13] FOLKARD, S., TLI CKER, P Shift work, safety and productivity. Occupational Medicine 2003,53:95-101.
• [14] FORTIER-BROCHU, E., BEAULIEU-BONNEAU, S., IVERS, H., MORIN, CM. Insomnia and daytime cognitive performance: a meta-analysis. Sleep Med Rev 2012,16:83-94.
• [15] KULETA, A. Wpływ pracy zmianowej na wystąpienie zmian patofizjologicznych - przegląd literatury. [ The impact of shift work on the occurrence of pathophysiological changes - a literature review] Forum zaburzeń metabolicznych 2016,7,2:93-98.
• [16] ULHOA, M.A., MARQUEZE, E.C., BURGOS, L., MORENO C. Shift Work and Endocrine Disorders. Journal of Endocrinology 2015.
• [17] ECKEL, R. H., DEPNER, C. M., PERREAULT, L.et al. Morning circadian misalignment during short sleep duration impacts insulin sensitivity. Curr Biol 2015,25,22:3004-3010.
• [18] PAWLAK, J., PAWLAK, B., ZALEWSKI P., KLAWE, J.J., ZAWADKA, M., BITNER, A. Praca zmianowa a powstawanie chorób układu sercowo-naczyniowego w kontekście regulacji normatywnej. [ Shift work as a cause of cardiovascular diseases formation in normative regulations context] Hygeia Public Health 2013,48,1:6-9.
• [19] IJAZ S., VERBEEK J., SEIDLER A. Night-Shift Work and breast cancer - a systematic review and meta-analysis. „Scand J Eork Environ Health” 2013,39:431-447.
• [20] KAWALEC A., PAWLAS K. Nocna praca zmianowa jako czynnik ryzyka kancerogenezy. [Night shiftwork as a risk factor for cancerogenesis] Bezpieczeństwo Pracy. Nauka i Praktyka 2013,503,8:13-17.
• [22] JEHAN, S., ZIZI, E, PANDI-PERUMAL, S.R. Shift Work and Sleep: Medical Implications and Management. „Sleep Med Disord” 2017,1,2.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2020).