Analysis of the influence of perception time on stopping distance from the angle of psychophysical factors

• Autorzy: Karwowska E. , Simiński P.

Warianty tytułu

PL

Analiza wpływu czasu postrzegania na długość drogi zatrzymania przez pryzmat czynników psychofizycznych

• Języki publikacji: EN PL

Abstrakty

EN

The course of the braking process is critical for the safety of road traffic. The importance of all the factors that can affect the vehicle stopping distance becomes particularly conspicuous in critical situations. The braking process may be analysed in terms of its mechanics, especially the contact forces and the dynamics of the working parts of the braking system; on the other hand, it may also be examined from the point of view of psychophysical factors. The latter aspect begins to be noticed when the stressinduced factors caused by activities of military nature are taken into account. In the article, the authors have analysed the factors that affect the driver’s perception time and the impact of this time on the vehicle braking distance as a function of vehicle speed. Analytical calculation results have also been presented to illustrate the relationships governing this process and to show the influence of changes in the stopping time on the vehicle stopping distance. In consideration of special vehicles used in military missions, some additional factors that might affect the time of risk have been highlighted. The said factors have been tabulated in accordance with the hierarchy of their occurrence. Some discrepancies noticed in the literature data published over the years and concerning the stopping time have also been pointed out.

PL

Przebieg procesu hamowania ma kluczowe znaczeniu z punktu widzenia bezpieczeństwa ruchu. Szczególnie w sytuacjach krytycznych wszelkie determinanty wpływające na długość drogi hamowania pojazdu nabierają poważnego znaczenia. Analiza procesu hamowania może być prowadzona w aspekcie mechaniki zwłaszcza sił kontaktowych i dynamiki elementów roboczych układu hamulcowego, ale również z punktu widzenia czynników psychofizycznych. Ten drugi aspekt zaczyna być dostrzegany w zakresie czynników wywołanych działaniami o charakterze militarnym. W artykule analizowano czynniki wpływające na czas postrzegania kierowcy oraz jego wpływ na długość drogi hamowania w zależności od prędkości jazdy. Przedstawiono rezultaty obliczeń analitycznych. Ich celem jest zobrazowanie istniejących zależności i ich wpływu na drogę hamowania poprzez zmianę czasu zatrzymania. W aspekcie pojazdów specjalnych biorących udział w misjach wojskowych wyodrębniono dodatkowe czynniki mogące wpływać na czas ryzyka. Wymienione czynniki zestawiono w sposób tabelaryczny, zgodnie z hierarchią ich występowania. W artykule dostrzeżono pewne rozbieżności w publikowanych na przestrzeni lat danych literaturowych dotyczących czasu zatrzymania.

Słowa kluczowe

EN

braking; stopping distance; braking distance; psychophysical factors; reaction time; perception time; military vehicles

PL

hamowanie; droga zatrzymania; droga hamowania; czynniki psychofizyczne; czas reakcji; czas postrzegania; pojazdy militarne

• Wydawca: Wydawnictwo Naukowe Sieci Badawczej Łukasiewicz - Przemysłowego Instytutu Motoryzacji
• Czasopismo: Archiwum Motoryzacji
• Rocznik: 2015
• Tom: Vol. 70, no. 4
• Strony: 59--74, 147--162
• Opis fizyczny: Bibliogr. 19 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Karwowska E.

• Military Institute of Armour and Automotive Technology (WITPiS), ul. Okuniewska 1, 05 070 Sulejówek

autor

Simiński P.

• Military Institute of Armour and Automotive Technology (WITPiS), ul. Okuniewska 1, 05 070 Sulejówek

Bibliografia

• [1] Afanasjew, L. L.; Djakow, A. B.; Ilarionow, W. A.: Czynne bezpieczeństwo samochodu. Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, Warszawa 1986.
• [2] Arczyński, S.: Mechanika ruchu samochodu. Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, Warszawa 1994.
• [3] Biedrzycki, L.; Opasewicz, W.: Powietrzne układy hamulcowe. Budowa i diagnostyka. Warszawa 2003.
• [4] Czech, P.; Łazarz, B.; Madej, H.: Wpływ ciśnienia w ogumieniu i obciążenia pojazdu na opóźnienie i drogę hamowania samochodu osobowego bez ABS. Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej – Transport, No. 1834 (69/2010), ss. 21–28.
• [5] Grzelec, R.; Lozia, Z.: Wpływ usytuowania ładunku w samochodzie ciężarowym na skuteczność działania hamulców w ruchu prostoliniowym. Zeszyty Instytutu Pojazdów, 1(40)2001, ss. 6–19.
• [6] Guzek, M.; Jurecki, R.; Karendał, M.; Lozia, Z.; Zdanowicz, P.: Badania reakcji pieszego wychodzącego z prawej strony, realizowane na symulatorze jazdy samochodem. Autobusy: Technika, Eksploatacja, Systemy Transportowe, 6/2010.
• [7] Guzek, M.; Lozia, Z.; Jurecki, R.; Stańczyk, T.; Pieniążek, W.: Research studies on drivers’ reactions in preaccident situations. Test track and driving simulator environment, Logistyka, 4/2010.
• [8] Jurecki, R.; Stańczyk, T.: Metody badań a czas reakcji kierowców. Eksploatacja i Niezawodność, 3/2011.
• [9] Karwowska, E.: Analiza układów hamulcowych samochodów ciężarowych. Obliczenia parametrów hamowania prostoliniowego. Suwałki 2012 (materiały niepublikowane).
• [10] Lozia, Z.; Woliński, P.: Relacje wartości długości drogi hamowania i drogi zatrzymania dla różnych warunków ruchu samochodu. Autobusy: Technika, Eksploatacja, Systemy Transportowe, 6/2010.
• [11] Łomako, D. M.; Stańczyk, T. L., Grzyb, J.: Pneumatyczne układy hamulcowe w pojazdach samochodowych. Wydawnictwo Politechniki Świętokrzyskiej, Kielce 2002.
• [12] Miatluk, M.; Kamiński, Z.; Czaban, J.: A method of selection of braking forces distribution in one unit vehicle, Teka Komisji Motoryzacji i Energetyki Rolnictwa, 4/2004, ss. 13–20.
• [13] Prochowski, L.: Pojazdy samochodowe. Mechanika ruchu. Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, Warszawa 2008.
• [14] Reimpell, J.; Betzler, J.: Podwozia samochodów. Podstawy konstrukcji. Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, Warszawa 2008.
• [15] Reński, A.: Bezpieczeństwo czynne samochodu. Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, 2011.
• [16] Studziński, K.: Samochód – teoria, konstrukcja i obliczanie. WKiŁ, Warszawa, 1980.
• [17] Waluś, K. J.: Wyznaczanie parametrów ruchu samochodu osobowego podczas hamowania z wykorzystaniem czujników przyśpieszeń. Eksploatacja i Niezawodność, 2/2004, ss. 69–73.
• [18] Wicher, J.: Bezpieczeństwo samochodów i ruchu drogowego. Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, Warszawa 2004.
• [19] Wrzesiński, T.: Hamowanie pojazdów samochodowych. Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, Warszawa 1978.