Strategie intuicyjne w projektowaniu architektonicznym w przestrzeniach o silnym istniejącym kontekście

• Autorzy: Rumież Agnieszka

Identyfikatory

DOI

10.21008/j.2658-2619.2021.5.4

Warianty tytułu

EN

Intuitive strategies in architectural design in places with a strong context

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Przedmiotem przedstawionych w artykule badań jest metoda kształtowania przestrzeni nazywana tutaj improwizacją architektoniczną1. W takim podejściu do projektowania kluczową rolę odgrywa tzw. intuicja ekspercka. Jest ona tutaj rozumiana jako forma pamiętania wzorców uprzednio zinternalizowanych i manipulowania nimi w celu znalezienia w szybki sposób efektywnego i innowacyjnego rozwiązania. Wielodziedzinowy przegląd literatury w zakresie psychologii, nauk kognitywnych, ekonomii, teorii architektury i estetyki oraz badania interpretacyjno-historyczne wraz z argumentacją logiczną umożliwiły konceptualizację znaczenia intuicji w procesie improwizacji architektonicznej.

EN

The subject of presented in the paper research is the method of spatial design, which is here called architectural improvisation. It covers issues related to the design approach, which focuses on activating the mechanisms of expert intuition. It is understood here as a form of remembering previously internalized patterns and manipulating them in order to quickly find an effective and innovative solution. A multidisciplinary review of the literature in the field of psychology, cognitive sciences, economics, architectural theory and aesthetics as well as interpretative and historical research together with logical argumentation enabled conceptualization of the meaning of intuition in the process of architectural improvisation.

Słowa kluczowe

PL

intuicja; improwizacja; sposób myślenia; styl myślenia; zdolność myślenia; projektowanie architektoniczne

EN

cusp catastrophe; expert intuition; improvisation; architectural design

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Architektura, Urbanistyka, Architektura Wnętrz
• Rocznik: 2021
• Tom: Z. 5
• Strony: 41--52
• Opis fizyczny: Bibliogr. 43 poz.

Twórcy

autor

Rumież Agnieszka

• Politechnika Poznańska, Wydział Architektury, Instytut Architektury, Urbanistyki i Ochrony Dziedzictwa

• https://orcid.org/0000-0001-7367-8240

Bibliografia

• 1. Ackhoff R.L., 1961, Systems, Organizations and Interdisciplinary Research, in: Systems: Research and Design, ed. D.P. Eckman, John Wiley & Sons, New York.
• 2. Alterhaug B., 2016, Improvisation. Creativity, Action and Interaction, in: Creativity: Technology and Music, ed. H. Braun, Peter Lang, Frankfurt am Main, pp. 134-168.
• 3. Bailey D., 1993 (1980), Improvisation. Its Nature and Practice in Music, Da Capo Press, Boston.
• 4. Braun H.-J., 2016, Creative Process in Technology, Music and the Arts. Chances and Limitations of Cognitive Science Approaches, in: Creativity: Technology and Music, ed. H. Braun, Peter Lang, Frankfunt am Main, pp. 89-130.
• 5. Britannica, 2017, https://www.britannica.com/art/improvisation-music [dostęp: 12.11.2017].
• 6. Brown D.P., 2006, Noise Orders. Jazz, Improvisation, and Architecture, University of Minnesota Press, Minneapolis.
• 7. Brzostek D., 2005, Improwizacja, anarchia, utopia, „Glissando”, 3, pp. 7-11.
• 8. Cobb L., 2010 (1980), Estimation Theory for the Cusp Catastrophe Model. Revised Edition, in: Proceedings of the American Statistical Association, Section on Survey Research Methods, American Statistical Assoc.,Washington, pp. 772-776.
• 9. Derrida J., 2007, Psyche: Inventions of the Other, vol. I, Stanford University Press, Stanford.
• 10. Fischer-Lichte E., 2008, The Transformative Power of Performance. A New Aesthetics, Routledge, New York.
• 11. Foerster H. von, 1984, Disorder/Order. Discoery or Invention?, Stanford International Symposium Disorder/Order 1981, California.
• 12. Gołaszewska M., 1983, Zarys estetyki, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
• 13. Guastello S.J., 1998, Self-organization and leadership emergence, „Nonlinear Dynamics, Psychology, and Life Sciences”, 2, pp. 303-316.
• 14. Guastello S.J., 2002, Managing emergent phenomena: nonlinear dynamics in work organizations, Erlbaum, Mahwah.
• 15. Heinen H., Cairns S. & Crysler G.C. (eds.), 2012, The SAGE Handbook of Architectural Theory, SAGE, London.
• 16. Janeczko S., 1996, Wybrane zagadnienia teorii katastrof, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa.
• 17. Jencks C., 2004, Toward an Iconography of the Present, in: Log, vol. 3, Anyone Corporation, New York.
• 18. Jencks C. & Kropf K. (eds.), 2006, Theories and manifestos of contemporary architecture, Wiley-Academie.
• 19. Kahneman D., 2011, Pułapki myślenia. O myśleniu szybkim i wolnym, Media Rodzina, Warszawa.
• 20. Kahneman D. & Klein G., 2009, Conditions for Intuitive Expertise. A failure to disagree, „American Psychologist”, vol. 64, no. 6, pp. 515-526.
• 21. Kolarevic B., 2003, Designing and Manufacturing Architecture in the Digital Age. Architectural Information Management – 05 Design Process 3.
• 22. Kozlowski S. & Ilgen D.R., 2006, Enhancing the effectiveness of work groups and teams, „Psychological Science in the Public Interest”, 7, pp. 77-124.
• 23. Kuhn T.S., 1962, The Structure of Scientific Revolutions, The University of Chicago Press, Chicago.
• 24. Landgraf E., 2011, Improvisation as Art: Conceptual Challenges, Historical Perspectives, Continuum International Publishing Group.
• 25. Lewicka M., 2012, Psychologia miejsca, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
• 26. Libera M., 2005, Czym jest free improvisation?, „Glissando”, 3, pp. 4-6.
• 27. Libera M. & Trzewiczek K., 2005, Jazz to nowe rozumienie problemu wolności w muzyce. Anthony Braxton – wywiad, „Glissando”, 7, pp. 64, 66, 68, 70, 72.
• 28. McCrae R.R., 1987, Creativity, Divergent Thinking, and Openness to Experience, „Journal of Personality and Social Psychology”, vol. 52, no. 6, pp. 1258-1265.
• 29. Manolopoulou Y., 2013, Architectures of Chance, Ashgate, London.
• 30. Ostrowicki M., 1997, Dzieło sztuki jako system, Wydawnictwo Naukowe PWN, Kraków.
• 31. Ripley C., 2007, Introduction, in: In the place of sound: Architecture, Music, Acoustics, eds. C. Ripley, M. Polo, A. Wrigglesworth, Cambridge Scholars Publishing, Newcastle, UK.
• 32. Ripley C., Polo M. & Wrigglesworth A. (eds.), 2007, In the Place of Sound. Architecture | Music | Acoustics, Cambridge Scholars Publishing, Newcastle, UK.
• 33. Rumież A., 2013, Improwizacja jako sugestywna metoda twórcza w architekturze, w: Definiowanie przestrzeni architektonicznej. Zapis przestrzeni architektonicznej, t. 2, red. M. Misiągiewicz, D. Kozłowski, Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej, Kraków.
• 34. Rumież A., 2014, Improvisation as a viable strategy for architectural composition. Control, chance and choice in contemporary creativity, „International Journal of Arts & Sciences”, 07 (02), pp. 373-380.
• 35. Schaeffer B., 1983, Dzieje muzyki, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa.
• 36. Schuster H.G., 1988, Deterministic Chaos. An Introduction, VCH Verlagsgesellschaft mbH, Weinheim, Germany.
• 37. Schuster H.G., 1995, Chaos deterministyczny. Wprowadzenie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• 38. Steward I., 1989, Does God Play Dice? The New Mathematics of Chaos, Blackwell Publishing, Malden, USA.
• 39. Thom R., 1975, Structural Stability and Morphogenesis. An Outline of a General Theory of Models, W.A. Benjamin INC, Reading, Massachusetts.
• 40. Thom R., 1991, Parabole i katastrofy. Rozmowy o matematyce, nauce i filozofii z Giulio Giorello i Simoną Morini, PWN, Warszawa.
• 41. Toop D., 2008, Search and Reflect: the Changing Practice of Improvisation, „New Sound”, 32, pp. 119-129.
• 42. Varela F. & Maturana H., 1980, Autopoiesis and Cognition. The Realization of the Living, Springer Netherlands, Dordrecht.
• 43. Zeeman E.C., 1977, Catastrophe Theory. Selected Papers (1972-1977), Addison-Wesley, New York.