The influence of mould fungus on pigments used in wall and ceiling décor on the example of the wooden church of Saint George in Ostropa

• Autorzy: Lipiec Adrianna , Andres Bogusław

Identyfikatory

DOI

10.5604/01.3001.0014.3886

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The influence of mould fungus on pigments used in wall and ceiling décor on the example of the wooden church of Saint George in Ostropa. This research aimed to establish the change in colour of selected pigments used in polychrome due to the effects of Aspergillus niger. The research was conducted on the following pigments: cremnitz white, zinc white, vermilion, colcothar, chrome green, artificial ultramarine, burnt umber, carbon black, smalt, minium, azurite, Prussian blue and chalk. Measurements were taken using a colorimeter in the CIELAB colour space. The biggest change in colour was exhibited by artificial ultramarine, while the most stable in colour turned out to be minium. The smallest change in colour of dried samples was shown by burnt umber, while the biggest change was noted again for artificial ultramarine.

PL

Wpływ grzybów pleśniowych na pigmenty stosowane w dekoracjach ścian i stropów na przykładzie drewnianego kościoła pw. Św. Jerzego w Ostropie. Przedmiotem badań było ustalenie zmiany barwy wybranych pigmentów stosowanych w polichromii, pod wpływem działania Aspergillus niger. Badania przeprowadzono na następujących pigmentach: biel kremska, biel cynkowa, cynober, czerwień żelazowa, zieleń chromowa, ultramaryna sztuczna, umbra palona, czerń węglowa, smalta, minia, azuryt, błękit pruski oraz kreda. Pomiary wykonano przy użyciu kolorymetru w przestrzeni barw CIELAB. Największą zmianę barwy próbek poddanych działaniu grzyba testowego wykazała ultramaryna sztuczna, natomiast najbardziej stabilną barwą charakteryzowała się minia. Najmniejszą zmianę barwy próbek wysuszonych po działaniu grzyba pleśniowego cechowała się umbra palona, natomiast największą odnotowano również w przypadku sztucznej ultramaryny.

Słowa kluczowe

EN

polychrome; pigments; CIELAB; mould; Aspergillus niger

• Wydawca: Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
• Czasopismo: Annals of Warsaw University of Life Sciences - SGGW. Forestry and Wood Technology
• Rocznik: 2020
• Tom: No. 110
• Strony: 48--53
• Opis fizyczny: Bibliogr. 16 poz., tab.

Twórcy

autor

Lipiec Adrianna

• Department of Wood Science and Wood Preservation, Faculty of Wood Technology, Warsaw University of Life Science – SGGW

autor

Andres Bogusław

• Department of Wood Science and Wood Preservation, Institute of Wood Sciences and Furniture, Warsaw University of Life Science – SGGW

Bibliografia

• 1. GORZELIK J., KS. GÓRECKI P., KONIECZNY A.: Bene ordynata et eleganter picta Kościół Św. Jerzego w Gliwicach-Ostropie (1667-1719-2019). Gliwice – Opole, 2019.
• 2. KS. GÓRECKI P., Parafie i kościoły diecezji gliwickiej. Gliwice – Opole, 2017.
• 3. Ślesiński W., Konserwacja zabytków sztuki, t. 1. Malarstwo sztalugowe i ścienne. Warszawa, 1989.
• 4. SZYMAŃSKI S., Wystroje malarskie kościołów drewnianych, Warszawa, 1970.
• 5. ZWOLIŃSKA K., Mała technologia malarstwa, Warszawa, 1989.
• 6. HOPLIŃSKI J., Farby i spoiwa malarskie, Wrocław, 1990.
• 7. DOERNER M., Materiały malarskie i ich zastosowanie, Warszawa, 2017.
• 8. LILLY V. G., BURNETT H. L., Fizjologia grzybów, Warszawa, 1959.
• 9. SZAŁYGIN J., Dziedzictwo drewnianej architektury w Polsce, „Ochrona Zabytków” 2013, nr 1-4, 2013.
• 10. KRYNICKA-SZROEDER K., Kościół pw. Św. Jerzego w Ostropie – Przyczynek do historyczno-sztucznej problematyki badawczej, „SPOTKANIE Z ZABYTKIEM. Monografia” 2011, nr 4 (V) 2011.
• 11. KURKIEWICZ T., ROGÓŻ J., Badania nieniszczące malowideł występujących w nawie kościoła pw. św. Jerzego w Ostropie, „SPOTKANIE Z ZABYTKIEM. Monografia” 2011, nr 4 (V) 2011.
• 12. CUPA A., SZROEDER P., Badania pigmentów i spoiw malarskich malowideł ściennych w kościele pw. Św. Jerzego w Ostropie, „SPOTKANIE Z ZABYTKIEM. Monografia” 2011, nr 4 (V) 2011.
• 13. ROZNERSKA M., MIKOŁAJCZYK P.: Malarstwo ścienne. Przyczyny powstawania zniszczeń. Toruń, 1995.
• 14. GUTAROWSKA B., Grzyby strzępkowe zasiedlające materiały budowlane. Wzrost oraz produkcja mikotoksyn i alergenów, „Zeszyty naukowe” 2010, nr 1074, Łódź.
• 15. PN-EN 15457: 2014 – Farby i lakiery. Laboratoryjna metoda badania skuteczności w powłoce środków ochrony powłok przed grzybami.
• 16. PN-ISO 7724-3: 2003 – Farby i lakiery. Kolorymetria. Część 3: Obliczanie różnic barwy.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MEiN, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2022-2023).