Podatność wód podziemnych w warunkach suszy hydrogeologicznej w płytkich systemach hydrogeologicznych

• Autorzy: Krogulec Ewa , Sawicka Katarzyna , Zabłocki Sebastian

Identyfikatory

DOI

10.7306/bpig.12

Warianty tytułu

EN

Groundwater vulnerability in hydrogeological drought conditions in shallow aquifers

• Konferencja: Współczesne problemy hydrogeologii = Current challenges in hydrogeology : XIX Sympozjum
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Badania podatności wód podziemnych przeprowadzono w dolinie Wisły, na obszarze płytkiego występowania wód podziemnych. Wykonano analizę zmian stanów wód podziemnych w celu identyfikacji wartości średnich oraz wartości najniższych w wieloleciu 1999–2013. Na modelu hydrodynamicznym określono wartości zasilania infiltracyjnego odpowiadające stanom średnim w wieloleciu oraz stanom najniższym w warunkach suszy hydrogeologicznej. Przeprowadzono wariantową ocenę podatności wód podziemnych na zanieczyszczenia przy zastosowaniu metody DRASTIC, przyjmując do obliczeń średnie i najniższe stany wód podziemnych i odpowiadające im wartości zasilania infiltracyjnego. Mapy podatności dla obu wariantów podatności: podatności średniej (A) oraz w warunkach suszy hydrogeologicznej (B), przedstawiają zróżnicowanie przestrzenne występowania poszczególnych klas podatności. W wariancie A największą powierzchnię zajmuje średniowysoka i średnia klasa podatności. W okresie suszy hydrogeologicznej największą powierzchnię zajmuje średnia klasa podatności. Wyniki badań potwierdzają potrzebę wariantowej oceny podatności, szczególnie w płytkich systemach hydrogeologicznych, w których objęte są ochroną zróżnicowane ekosystemy, w tym ekosystemy zależne od wód podziemnych.

EN

The study of groundwater vulnerability was carried out in the Vistula river valley, in the area of shallow groundwater occurrence. An analysis of groundwater level changes was preformed to identify average values and the lowest values in the period of 1999–2013. On the hydrodynamic model, infiltration rate was determined corresponding to average groundwater levels and the lowest levels representing hydrogeological drought. A variant evaluation of groundwater vulnerability to pollutions was done using the DRASTIC method, assuming the average and the lowest groundwater levels and the corresponding infiltration rates for the calculation. The vulnerability maps for both vulnerability options: medium (A) and hydrogeological drought conditions (B), show the spatial diversity of individual vulnerability classes. In Variant A, the medium and medium high classes occupy the largest area. During the hydrogeological drought the medium class is the largest area. The research results support the need for a variant susceptibility assessment, especially in shallow hydrogeological systems in which diverse ecosystems are protected, including groundwater-dependent ecosystems.

Słowa kluczowe

PL

podatność wód podziemnych; DRASTIC; głębokość do zwierciadła wód; susza hydrogeologiczna

EN

groundwater vulnerability; DRASTIC; groundwater table depth; hydrogeological drought

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
• Rocznik: 2019
• Tom: nr 475, Hydrogeologia z. 16
• Strony: 101--108
• Opis fizyczny: Bibliogr. 14 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Krogulec Ewa

• Uniwersytet Warszawski, Wydział Geologii, ul. Żwirki i Wigury 93, 02-089 Warszawa

autor

Sawicka Katarzyna

• Uniwersytet Warszawski, Wydział Geologii, ul. Żwirki i Wigury 93, 02-089 Warszawa

autor

Zabłocki Sebastian

• Uniwersytet Warszawski, Wydział Geologii, ul. Żwirki i Wigury 93, 02-089 Warszawa

Bibliografia

• 1. ALLER L., BENNETT T., LEHR J.H., PETTY R.J., HACKETT G., 1987 – DRASTIC: a standardized system of evaluating ground water pollution potential using hydrogeological settings. EPA no. 600287035, USEPA, Washington, DC.
• 2. ELÇI A., 2017 – Calibration of groundwater vulnerability mapping using the generalized reduced gradient method. J. Contam. Hydrol., 207: 39–49. DOI: 10.1016/j.jconhyd. 2017.10.008.
• 3. FENDEKOWA M., FENDEK M., 2012 – Groundwater drought in the nitra river basin – identification and classification. J. Hydrol. Hydromech., 60, 3: 185–193. DOI: 10.2478/v10098-012- 0016-1.
• 4. GRUSZCZYŃSKI T., KROGULEC E., 2010 – Numerical model of the filtration field in the area of the Kampinos National Park. Result no. 9 of Project “Development of methods for the reconstruction of the primary water conditions in Kampinos National park for recovering natural degradation and improvement state of biodiversity”. EEA Grants. PL0268.
• 5. GURWIN J., 2014 – Long-term monitoring and GIS based determination of groundwater drought propagation, the Lower Silesia region, SW Poland. Episodes, 37, 3: 172–181.
• 6. KAZIMIERSKI B., CABALSKA J., MIKOLAJCZYK A., PILICHOWSKA-KAZIMIERSKA E., 2009 – Ocena zagrożenia suszą hydrogeologiczną (gruntową) na obszarze Polski. W: Materialy XVIII Ogólnopolskiego Sympozjum Zintegrowanego Monitoringu Środowiska Przyrodniczego, Szymbark.
• 7. KROGULEC E., 2004 – Ocena podatności wód podziemnych na zanieczyszczenia w dolinie rzecznej na podstawie przesłanek hydrodynamicznych. Wydaw. UW, Warszawa.
• 8. KROGULEC E., 2018 – Evaluating the risk of groundwater drought in groundwater-dependent ecosystems in the central part of the Vistula River Valley, Poland. Ecohydrol. & Hydrobiol., 18: 82–91. https://doi.org/10.1016/j.ecohyd.2017.11.003.
• 9. KROGULEC E., ZABŁOCKI S., 2015 – Relationship between the environmental and hydrogeological elements characterizing groundwater-dependent ecosystems in central Poland. Hydrogeol. J., 23, 7: 1587–1602.
• 10. KROGULEC E., ANDRZEJEWSKA A., FURMANKOWSKA A., ZABŁOCKI S., 2009 – Analiza stanów wód podziemnych na obszarach podmokłych na przykładzie obserwacji w Kampinoskim Parku Narodowym. Biul. Państw. Inst. Geol., 436: 281–288.
• 11. KROGULEC E., ZABŁOCKI S., SAWICKA K., 2016 – Changes in groundwater regime during vegetation period in groundwater dependent ecosystems. Acta Geol. Pol., 66, 3: 525–540.
• 12. SAIDI S., BOURI S., DHIA H.B., 2011 – Sensitivity analysis in groundwater vulnerability assessment based on GIS in the Mahdia-Ksour Essaf aquifer, Tunisia: a validation study. Hydrolog. Sci. J. – Journal des Sciences Hydrologiques, 56, 2: 288–304. DOI: 10.1080/02626667.2011.552886.
• 13. SHAHID S., HAZARIKA M.K., 2010 – Groundwater Drought in the Northwestern Districts of Bangladesh: Water Resour. Manag., 24: 1989–2006. DOI: 10.1007/s11269-009-9534-y.
• 14. STRZEBOŃSKA-RATOMSKA B., 1994 – Metodyka oceny intensywności i zasięgu suszy hydrologicznej. Cz. I. Susza hydrologiczna na Podkarpaciu w latach 1961–1990. Wiadomości IMGW, 4: 15–42.

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2019).