Zabytkowa stolarka okienna i drzwiowa drewnianych chałup i zabudowy gospodarskiej na Lubelszczyźnie – wybrane przykłady z Muzeum Wsi Lubelskiej

• Autorzy: Klimek B.

Warianty tytułu

EN

The historic windows and doors wooden cottages and a farmhouse built in the Lublin region – selected examples from Village Museum

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Lubelszczyzna należy do tych regionów w Polsce, w którym niegdyś we wsiach i miasteczkach dominowało budownictwo drewniane. Obecnie zdecydowanie większość tych budynków, których liczba stale się zmniejsza nie jest objęta ochronną konserwatorską. Dotyczy to zwłaszcza budynków dziewiętnastowiecznych. Nieliczne które przetrwały do naszych czasów, już dawno utraciły swój pierwotny wygląd. Najczęściej zmieniano pokrycie dachów, wymieniano okna i drzwi, dodawano szalowanie. Na skutek takich działań budynki straciły bezpowrotnie swój dawny wygląd. Przykłady historycznych rozwiązań stolarek typowych dla regionu Lubelskiego można już jedynie prześledzić na obiektach z ekspozycji Muzeum Wsi Lubelskiej. W artykule omówiono typy stolarek okiennych i drzwiowych występujących dawniej w historycznej zabudowie drewnianej na Lubelszczyźnie.

EN

Lublin is one of those regions in Poland, which was formerly in the villages and towns dominated by wood building. Currently, the vast majority of these buildings, those number is steadily decreasing is not covered by a protective conservation. This applies especially to the nineteenth-century buildings. The few that have survived to our time, have long since lost their original appearance. Most often changed the roofs, replaced windows and doors, added timbering. As a result of these actions the buildings have lost forever its former appearance. Examples of historical joinery solutions typical for the region of Lublin can now only be traced on the premises of the exhibition Village Museum. The article discusses the types of window and door joinery formerly occurring in historic wooden building in the Lublin region.

Słowa kluczowe

PL

stolarka okienna; stolarka drzwiowa; detale zdobnicze; architektura wernakularna

EN

window frames; woodwork; decorative detail; vernacular architecture

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej
• Czasopismo: Budownictwo i Architektura
• Rocznik: 2015
• Tom: Vol. 14, nr 3
• Strony: 195--207
• Opis fizyczny: Bibliogr. 7 poz., fot.

Twórcy

autor

Klimek B.

• Katedra Konserwacji Zabytków, Wydział Budownictwa i Architektury, politechnika Lubelska

Bibliografia

• 1 Tajchman J. Stolarka okienna w Polsce. Rozwój i problematyka konserwatorska, Biblioteka Muzealnictwa i Ochrony Zabytków, Studia i Materiały, Seria C, T. V, Warszawa 1990.
• 2 Tajchman J. Stolarka okienna. Słownik terminologiczny architektury, Warszawa 1993.
• 3 Tajchman J. Dawna stolarka okienna wobec nowych zagrożeń Drewniana stolarka okienna i jej problematyka konserwatorska wobec nowych zagrożeń. Zabytkowe budowle drewniane i stolarka architektoniczna wobec współczesnych zagrożeń. (red. Okoń E) Materiały z konferencji. Toruń 2005, s.289-320.
• 4 Lewicki J. Zabytkowe okna. Metody badań i konserwacji, Ochrona Zabytków, R. LI, 1998, nr 3, s. 273-293
• 5 Staszczyk Z. Budownictwo chłopskie w województwie lubelskim (XIX i XX w). Prace i Materiały Etnograficzne. Tom XXIV, Wrocław 1963
• 6 Tajchman J. Drewniane drzwi zabytkowe na terenie Polski (Systematyka i problematyka konserwatorska), Ochrona Zabytków, R. XLIV, 1991, nr 4, s. 269-277;
• 7 Lewicki J. Zabytkowe drzwi i bramy. Wprowadzenie do problematyki konserwatorskiej, cz. 1, Okno, 2000, nr 2 (21), kwiecień-czerwiec, s. 33-48; cz. 2, "Okno", 2000, nr 3 (22), lipiec-wrzesień, s. 163-178.