Naukowy awans kobiet w XX w. Casus docent Anny Rynkowskiej

• Autorzy: Kolbuszewska Jolanta

Identyfikatory

DOI

10.4467/0023589XKHNT.24.024.20109

Warianty tytułu

EN

The academic advancement of women in the 20th c. The case of docent Anna Rynkowska

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

The article is part of the reflection on the scientific careers of Polish women in the 20th c., focusing particularly on the era of the Polish People’s Republic. It examines the intellectual biography, scientific achievements, and subsequent stages of academic advancement of Anna Rynkowska (1903-1984), a Łódź historian, archivist, and popularizer of Łódź history. Rynkowska began her career in the Second Polish Republic at the Łódź branch of the Polish Free University and later at the University of Łódź, in the department headed by Natalia Gąsiorowska-Grabowska. In the 1950s, she decided to join the archival service. On the one hand, the protagonist of this piece was perceived as someone who owed her social advancement to the new system. On the other hand, it is important to note that her advancement began already in the interwar period. It was then that, despite her workingclass background and lack of financial support from her family, she finished gymnasium and graduate studies, and pursued her doctorate. Her life mirrored broader national and regional histories, as well as the changes in Polish science. The article presents findings from archival research, as well as first-hand sources, published memoires, and studies in the history of historiography, science, and education.

Słowa kluczowe

PL

historia nauki; historia historiografii; kobiety w nauce; nauka w PRL

EN

history of science; history of historiography; women in science; science in the Polish People’s Republic

• Wydawca: Instytut Historii Nauki im. L. i A. Birkenmajerów Polskiej Akademii Nauk
• Czasopismo: Kwartalnik Historii Nauki i Techniki
• Rocznik: 2024
• Tom: T. 69, nr 3
• Strony: 69--88
• Opis fizyczny: Bibliogr. 28 poz., 1 portr.

Twórcy

autor

Kolbuszewska Jolanta

• Instytut Historii, Uniwersytet Łódzki

• https://orcid.org/0000-0002-8837-7376

Bibliografia

• Źródła archiwalne
• Archiwum Akt Nowych w Warszawie [AAN], zesp. 317 Ministerstwo Szkolnictwa Wyższego w Warszawie, sygn. 3616 Rynkowska Anna, ur. 3.02.1903 r. Wojewódzkie Archiwum Państwowe w Łodzi. Docent.
• Archiwum Państwowe w Łodzi [APŁ]: nr ewid. 46 Akta Pracownicze, A. Rynkowska; zesp. 245 Wolna Wszechnica Polska Oddział Łódzki, sygn. 94 [Akta personalne]. Rynkowska Anna - słuchacz rzeczywisty.
• Archiwum Uniwersytetu Łódzkiego [AUŁ], sygn. 2470 Rynkowska Anna, Akta osobowe.
• Archiwum Uniwersytetu Warszawskiego [AUW]: sygn. 13979, A. Staniszewska, Akta studenckie; sygn. KEM 7437, A. Rynkowska, Akta Studenckie.
• Instytut Pamięci Narodowej [IPN]: Ld 11/48 Okręgowa Komisja Badania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu - Instytut Pamięci Narodowej w Łodzi 1965-1999, Doc. Dr A. Rynkowska, Ankieta (9.09.1968 r.), Ld 533/17582 Rynkowska Anna, Akta Paszportowe.
• Źródła wywołane
• Rozmowa z prof. Andrzejem Majerem, 18.04.2023 r.
• Rozmowa z prof. Krzysztofem Stefańskim, 16.05.2023 r.
• Literatura przedmiotu
• Abramowicz S., Wypędzeni z osiedla „Montwiłła” Mireckiego w Łodzi, „Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej” 2003-2004, nr 12-13 (35-36), s. 28-32.
• Bajsarowicz P., Kaniewska T., Spis pracowników Biblioteki Uniwersytetu Łódzkiego za lata 1945-2014, [w:] Od przeszłości do teraźniejszości. Biblioteka Uniwersytetu Łódzkiego 1945-2015, red. M. Wrocławska, I. Kujawska, I. Łabiszewska, Łódź 2015, s. 411-427.
• Baranowski B., Baranowski K., Trudne lata Uniwersytetu Łódzkiego (1949-1956), Łódź 1990.
• Baranowski K., Oddział Wolnej Wszechnicy Polskiej w Łodzi 1928-1939, Warszawa, Łódź 1977.
• Brodowska-Kubicz H., Z chłopskiej łąki, Łódź 1994.
• Herbst S., Ulica Marszałkowska, Warszawa 1978.
• Jałmużna T., Tajne nauczanie na ziemi łódzkiej 1939-1945, Warszawa 1977.
• Jaśkiewicz S., Woźniakowski M., Iskry w podziemiu. Relacje i gawędy z dziejów tajnego nauczania w Łodzi i na Ziemi Łódzkiej w latach 1939-1945, Łódź 1971.
• Kieniewicz S., Przedmowa, [w:] S. Herbst, Ulica Marszałkowska, Warszawa 1978, s. 7-12.
• Kita J., Stobiecki R., Słownik Biograficzny Historyków Łódzkich, Łódź 2000.
• Kolbuszewska J., Kobiety na naukowym Olimpie? Łódzkie adeptki Klio w latach 1945-1989, Łódź 2021, DOI 10.18778/8220-673-9.
• Kolbuszewska J., Kobiety w drodze na naukowy Olimp… Akademicki awans polskich historyczek (od schyłku XIX wieku po rok 1989), Łódź 2020.
• Majer A., Dziedzictwo dla przyszłości - na przykładzie Łodzi, „Forum Socjologiczne” 2015, t. 6, s. 223-240.
• Ostrowski W., Przedmowa (do pierwszego wydania), [w:] S. Herbst, Ulica Marszałkowska, Warszawa 1978, s. 13-15.
• Śreniowska K., Moje życie, oprac., wstęp i komentarz J. Kolbuszewska, R. Stobiecki, Łódź 2018.
• Wadowska J., A. Rynkowska, Ulica Piotrkowska, Łódź 1970. Wydawnictwo Łódzkie, ss. 248, nbl. 64, ilustracje [recenzja], „Rocznik Łódzki” 1972, t. 16, s. 447.
• Wasiak J., Anna Rynkowska (1903-1984), „Rocznik Łódzki” 1986, t. 36, s. 219-221.
• Wasiak J., Roman Kaczmarek (1912-1985), „Rocznik Łódzki” 1986, t. 36, s. 341-347.
• Wasiak J., Rynkowska Anna, PSB t. 33, s. 543-544.
• Wasiak J., Rynkowski Józef, PSB t. 33, s. 545.
• Strony internetowe
• Historia szkoły, lo12lodz.wikom.pl/strona/historia-szkoly [dostęp 20.09.2023].

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr POPUL/SP/0154/2024/02 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki II" - moduł: Popularyzacja nauki (2025).