Planowany układ przestrzenny linii kolejowych dużych prędkości w Polsce

• Autorzy: Engelhardt Juliusz

Warianty tytułu

EN

Planned spatial arrangement of high-speed railway lines in Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule poddano analizie główne kierunki kolejowych przewozów dalekobieżnych w Polsce konfrontując je z głównymi kierunkami przemieszczeń ludności w drogowym transporcie indywidualnym, co pozwoliło na sformułowanie ogólnego wniosku co do policentrycznego a nie monocentrycznego układu polskiej sieci transportu lądowego, w której główne potoki pasażerskie zamykają się w dwóch kręgach. Mniejszy krąg tworzy Warszawa, Łódź, Poznań i Bydgoszcz z Toruniem, natomiast większy jest wyznaczony przez główne miasta północnej, wschodniej, południowej i zachodniej Polski. Na bazie tej analizy sformułowano ogólne zalecenie polegające na tym, że przy projektowaniu układu przestrzenno-geograficznego nowych linii kolejowych dużych prędkości należy uwzględniać również układ potoków pasażerskich wewnątrz kraju. Nowe koncepcje przebiegu geograficznego linii kolejowych dużych prędkości związane z komponentem kolejowym projektu budowy Centralnego Portu Komunikacyjnego (CPK) w Polsce nie uwzględniają w pełni tego postulatu ponieważ zostały całkowicie podporządkowane funkcji dowozu i odwozu pasażerów do projektowanego centralnego portu lotniczego. W dalszej części artykułu po krytycznej analizie przyjętych przestrzenno-geograficznych przebiegów nowych linii dużych prędkości Warszawa – Łódź – Poznań/Wrocław, linii CPK – Płock – Grudziądz – Gdańsk oraz projektowanych odcinków linii dużych prędkości dla relacji przewozowej CPK – Rzeszów zaproponowano określone korekty ich przebiegów przestrzennych.

EN

The article analyzes the main directions of long-distance rail transport in Poland, confronting them with the main directions of population movements in individual road transport, which allowed for the formulation of a general conclusion as to the polycentric rather than monocentric system of the Polish land transport network, in which the main passenger flows are closed in two circles. The smaller circle is formed by Warsaw, Łódź, Poznań and Bydgoszcz with Toruń, while the larger one is defined by the main cities of northern, eastern, southern and western Poland. On the basis of this analysis, a general recommendation was formulated that when designing the spatial and geographical layout of new high-speed railway lines, the layout of passenger flows inside the country should also be taken into account. The new concepts of the geographic route of high-speed railway lines related to the railway component of the project to build the Central Communication Port (CPK) in Poland do not fully take into account this postulate because they have been completely subordinated to the function of transporting and transporting passengers to the planned central airport. In the further part of the article, after a critical analysis of the assumed spatial and geographical routes of new high-speed lines Warsaw - Łódź - Poznań / Wrocław, the CPK - Płock - Grudziądz - Gdańsk line and the designed sections of high-speed lines for the CPK - Rzeszów transport route, specific corrections of their spatial routes are proposed.

Słowa kluczowe

PL

rozwój kolei w Polsce; komponent kolejowy projektu CPK; koleje dużych prędkości

EN

railway development in Poland; railway component of the CPK project; high speed railways

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Komunikacji Rzeczpospolitej Polskiej
• Czasopismo: Przegląd Komunikacyjny
• Rocznik: 2022
• Tom: R. 77, nr 11
• Strony: 8--15
• Opis fizyczny: Bibliogr. 13 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Engelhardt Juliusz

• Uniwersytet Szczeciński Instytut Gospodarki Przestrzennej i Geografii Społeczno- Ekonomicznej

Bibliografia

• [1] Ingenieria IDOM Internacional S.A. na zlecenie PKP PLK S.A. Studium Wykonalności dla budowy linii kolejowej dużych prędkości „Warszawa – Łódź – Poznań/Wrocław”, Warszawa 2011, raport 10.
• [2] Kierunki rozwoju kolei dużych prędkości w Polsce, Instytut Kolejnictwa, opracowanie na zlecenie PKP PLK, Warszawa, październik 2010.
• [3] Koncepcja przygotowania i realizacji inwestycji Port Solidarność –Centralny Port Komunikacyjny dla Rzeczypospolitej Polskiej, załącznik 3 do uchwały Rady Ministrów 173/2017.
• [4] Plan zrównoważonego rozwoju publicznego transportu zbiorowego w zakresie sieci komunikacyjnej w międzywojewódzkich i międzynarodowych przewozach pasażerskich w transporcie kolejowym (po nowelizacji w 2018 r.) – www.mi.gov.pl
• [5] Polska w liczbach. – www.stat.gov.pl
• [6] J. Raczyński, A. Massel, Uwarunkowania społeczne i gospodarcze rozwoju kolei dużych prędkości w Polsce, Technika Transportu Szynowego 2005, nr 5-6.
• [7] Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 26 stycznia 2021 r. w sprawie wykazu Inwestycji Towarzy- szących w zakresie Centralnego Portu Komunikacyjnego – Dz. U. 2021, poz. 225.
• [8] R. Sikora, Kierunkowy program rozwoju linii kolejowych dużych prędkości w Polsce. Przegląd Kolejowy 1995, nr 2.
• [9] Uchwała Rady Ministrów nr 156 z dnia 28 października 2020 r. w sprawie ustanowienia programu wieloletniego – „Program inwestycyjny Centralny Port Komunikacyjny. Etap I. 2020 – 2023” – Dz. U. 2020 r, poz. 1050.
• [10] Uchwała Rady Ministrów nr 173 z dnia 7 listopada 2017 r. w sprawie przyjęcia Koncepcji przygotowania i realizacji inwestycji Port Solidarność - Centralny Port Ko- munikacyjny dla Rzeczpospolitej Polskiej RM-111-163-17 - publikacja: Ministerstwo Infrastruktury
• [11] Uchwała Rady Ministrów nr 105 z dnia 24 września 2019 r. w sprawie przyjęcia „Strategii Zrównoważonego Rozwoju Transportu do 2030 roku”, Monitor Polski 2019, poz. 1054.
• [12] Uchwała Rady Ministrów nr 276 z dnia 19 grudnia 2008 r. w sprawie przyjęcia strategii ponadregionalnej „Programu budowy i uruchomienia przewozów kolejami dużych prędkości w Polsce”. Warszawa 2008 – nie obowiazuje, brak aktualnego źródła publikacji, wcześniej:www.mi.gov.pl
• [13] Ustawa z dnia 10 maja 2018 r. o Centralnym Porcie Komunikacyjnym - Dz. U. z 2018 r., poz. 1089.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MEiN, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2022-2023).