Badania geologiczno-inżynierskie karpackich osuwisk fliszowych w rejonie Gorlic (Beskid Niski)

• Autorzy: Bednarczyk Zbigniew

Warianty tytułu

EN

Engineering geology investigation of Carpathian flysch landslides in the Gorlice region (Beskid Niski)

• Konferencja: Ogólnopolskie Sympozjum "Współczesne Problemy Geologii Inżynierskiej w Polsce"(3 ; 31.05-1.06.2007 ; Puszczykowo, Polska)
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiono przykładowe badania geologiczno-inżynierskie osuwisk w rejonie Gorlic. W ramach projektu „System osłony przeciwosuwiskowej” finansowanego przez pożyczkę z Europejskiego Banku Inwestycyjnego wykonano dokumentacje geologiczno-inżynierskie 19 osuwisk w Karpatach oraz zainstalowano system monitoringu inklinometrycznego, osiadań, poziomu, ciśnienia porowego i temperatury wód gruntowych. Osuwisko w Sękowej niedaleko Gorlic spowodowało zagrożenie dla drogi powiatowej i cechowało się bardzo płytkim występowaniem wód gruntowych. Powstało ono w obrębie trzeciorzędowych gruntów ilastych z przewarstwieniami piaskowców (oligocen). Badania obejmowały wiercenia rdzeniowe z użyciem koronki diamentowej, podwójnym aparatem rdzeniowym, średnicą 132 mm, testy laboratoryjne (podstawowe cechy fizyczne gruntu, edometryczne badania ściśliwości i testy w aparacie skrzynkowym), pomiary geodezyjne GPS-RTK, profilowania georadarowe (GPR), instrumentację oraz projekt stabilizacji osuwiska. Projekt nie zawierał wykonywania monitoringu. Był on jednak na osuwisku w Sękowej (oraz na pozostałych 18 osuwiskach) prowadzony przez autora. Otrzymane wyniki pozwoliły na korektę głębokości występowania osuwiska, precyzyjne określenie powierzchni poślizgu, wielkości oraz kierunku przemieszczeń wgłębnych. Najważniejszym wynikiem tych badań było stwierdzenie, że aktywna powierzchnia poślizgu występuje znacznie płycej niż początkowo stwierdzono w dokumentacji. Dane otrzymane z pomiarów in- klinometrycznych, pomiarów ciśnienia porowego i piezometrycznego poziomu wód gruntowych, uzupełnione pomiarami meteorologicznymi, umożliwiły określenie zależności pomiędzy wartościami obserwowanych przemieszczeń a występującymi warunkami wodnymi i wielkościami opadów. Zostały użyte także do analiz stateczności zbocza i opracowania poprawionego projektu stabilizacji osuwiska, co umożliwiło znaczne ograniczenie kosztu prac stabilizacyjnych. Wykonywane pomiary i obserwacje dotyczyły w miarę suchego 2006 r., który z wyjątkiem rekordowych opadów w czerwcu, odbiegały, m.in. opadami, od normy wieloletniej. Z tego względu celowe jest prowadzenie dalszych pomiarów, przez wystarczająco długi okres (co najmniej 2-3 lata), co pozwoli na określenie związków między warunkami okresów bardziej wilgotnych i dynamiką wszystkich 19 osuwisk.

EN

In the paper exemplar landslide geotechnical investigation in Gorlice region are presented. Inside the Landslide Counteraction Project financed by the loan from European Investment Bank, geotechnical documentation and instrumentation on 19 landslides in Carpathian Mountains were performed. Monitoring network were consist of ground movement, settlement pore pressure, groundwater level and water temperature monitoring. Sękowa Landslide, near the city of Gorlice, caused threats for public and was characterized by the shallow groundwater level. Landslide is formed in trietiary flysch claystones and sandstone deposits. Investigations included 132 mm diameter core drillings, sampling, ground penetration radar scanning (GPR), laboratory tests (index, oedometer, direct shear tests), GPS-RTK profiling and landslide instrumentation. For Sękowa landslide and other landslides monitoring were not included in the project however was realized and financed by the author. Results of this investigations allowed sliding surface and observed ground movement detection. The most important finding was precise localization of the sliding zone which was found to be shallower than estimated by the drillings in geotechnical documentation. Inclinometer, water level and pore pressure monitoring allowed to were very useful for predicting the geodynamic activity and was used for landslide stabilization project. Project didn’t included monitoring measurements however on the Sękowa landslide and others 18 landslides measurements were be performed by the author. Results allowed landslide depth correction and precise detection of the sliding surfaces, ground movement rate and direction. The most important findings was that observed active geodynamic processes occurred shallow that it was described in geotechnical documentation. Inclinometer, pore pressure and groundwater level data together with meteorological monitoring allowed to find correlations between ground movements and groundwater conditions. Received data was included in slope stability analysis and revised landslide stabilization project what allowed for significantly reduction of counteraction costs. Monitoring measurements were during relatively dry period of the 2006 year except June when precipitation was very high. For these reasons it is recommended to perform future monitoring in enough long period of time (minimum 2-3 years) what should allow finding correlations between more humid periods and geodynamical processes on every from 19 landslides.

Słowa kluczowe

PL

osuwiska; monitoring osuwisk; badania laboratoryjne; profilowanie GPR; analiza stateczności

EN

landslides; landslides monitoring; laboratory tests; GPR profiling; slope stability analysis

• Wydawca: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza. Instytut Geologii
• Czasopismo: Geologos
• Rocznik: 2007
• Tom: Vol. 11
• Strony: 333--346
• Opis fizyczny: Bibliogr. 8 poz.

Twórcy

autor

Bednarczyk Zbigniew

• Instytut Górnictwa Odkrywkowego Poltegor-Instytut, ul. Parkowa 25, 51-616 Wrocław

Bibliografia

• Bednarczyk Z., 2004. Wybrane aspekty badań procesów osuwiskowych. Materiały 62 Konferencji Polskiej Akademii Nauk „Warsztaty Górnicze” Bełchatów: „Zagrożenia naturalne w górnictwie”, s. 611-623.
• Bednarczyk Z., 2004. Landslide investigations by static sounding with pore pressure measurements (CPTU), ground penetration radar techniques (GPR) and other chosen methods. Proceedings of the Conference Risks Caused by the Geodynamic Phenomena in Europe, Centre of Excellence Research on Abiotic Environment (REA), PGI Spec. Pap 15: 19-28.
• Bednarczyk Z., Sandven R., 2004. Comparison of CPTU and laboratory tests interpretation for Polish and Norwegian clays. International Site Characterization Conference ISC-2 organized by International Society For Soil Mechanics and Geotechnical Engineering (ISSMGE). Millpress, Rotterdam, s. 1791-1799.
• Finlay P.J., Fell R., Maguire P.K., 1997. The relationship between the probability of landslide occurrence and rainfall. Canadian Geotechnical Journal 34: 811-824.
• Larsen J.O., 2002. Some aspects of physical weather related slope processes. PhD thesis 2002:19 NTNU. Department of geotechnical engineering, Trondheim, Norway.
• Rączkowski W., Mrozek T., 2002. Activating of landsliding in the Polish Flysch Carpathians by the end of the 20th century. Studia Geomorphologica Carpatho-Balcanica 36:91-111.
• Senneset K., 1998. Natural and Man-Hade Hazards: Landslides, Stability analysis, case histories. NTNU Bull 34, Trondheim.
• Zabuski L., Thiel K., Bober L., 1999. Osuwiska we fliszu Karpat Polskich. Wydawnictwo IBW PAN, Gdańsk.

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2019).