Intuition and deduction in the process of explaining the correctness of proof in architectural diagrams

• Autorzy: Maryńczuk Paweł

Identyfikatory

DOI

10.21005/pif.2021.45.B-03

Warianty tytułu

PL

Intuicja i dedukcja w procesie wyjaśniania poprawności dowodu w diagramach architektonicznych

• Języki publikacji: EN PL

Abstrakty

EN

Creating diagrams is an occasion for a sophisticated analysis of notions and exploring their meaning. It is also a form of direct contact with psychological phenomena and juxtaposing intuition and deduction as sources of cognition. Analysis of the development of philosophical stances can present the process of a departure from the classical view that holds that this argumentation can have a purely formal character (while the role of intuition is significantly reduced). The by-product shall be an explanation of often encountered simplifications associated with understanding both positions associated with their extreme versions: the intuitive relict or the version of formalism that produces an impression of being a sterile and even absurd argument. I argue in favour of the utility of both positions, as they can present interesting aspects of certain problems in architectural proofs at different stages of design, and used to distinguish different diagrams.

PL

Tworzenie diagramów to okazja do wyrafinowanej analizy pojęć i swoistego wnikania w ich treść. To również bezpośredni kontakt ze zjawiskami o charakterze psychologicznymi i przeciwstawieniem intuicji i dedukcji, jako źródeł poznania. Analiza rozwoju stanowisk filozoficznych pozwoli na ukazanie procesu odchodzenia od poglądu klasycznego w myśl, którego w sposób intuicyjny ujmujemy poszczególne etapy rozumowania na rzecz poglądu zgodnie, z którym ta argumentacja może mieć charakter czysto formalny (zaś rola intuicji zostaje mocno zredukowana). Natomiast „produktem ubocznym” będzie wyjaśnienie, pewnych często spotykanych uproszczeń związanych ze zrozumieniem obu stanowisk utożsamianych ze skrajnymi ich wersjami. Intuicyjnego reliktu bądź wersją formalizmu sprawiającej wrażenie, że jest to stanowisko jałowe i wręcz absurdalne. Chcę podkreślić użyteczność obu stanowisk, gdyż pozwalają one na ukazanie ciekawych aspektów problemów w dowodach architektonicznych, na rożnych etapach projektowania i wyodrębnienie różnych diagramów.

Słowa kluczowe

EN

architectural diagrams; intuition; deduction; philosophical concepts; knowledge; reasoning; architectural evidence

PL

diagramy architektoniczne; intuicja; dedukcja; koncepcje filozoficzne; wiedza; rozumowanie; dowody architektoniczne

• Wydawca: Wydawnictwo Uczelniane Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie
• Czasopismo: Przestrzeń i Forma
• Rocznik: 2021
• Tom: nr 45
• Strony: 39--54
• Opis fizyczny: Bibliogr. 11 poz., fot., rys.

Twórcy

autor

Maryńczuk Paweł

• Andrzej Frycz Modrzewski Krakow University. Faculty of Architecture and Fine Arts

• https://orcid.org/0000-0003-0627-3061

Bibliografia

• [1] Maryńczuk P., 2015; Wspomaganie twórczego projektowania metodą syntezy informacji. Gliwice. Wydawnictwo Śląsk.
• [2] Descartes R., 2002: Rozprawa o metodzie właściwego kierowania rozumem i poszukiwania prawdy w naukach. Kraków: Zielona Sowa.
• [3] Descartes R., 1957: Prawidła kierowania umysłem; poszukiwanie prawdy przez światło przyrodzone rozumu, tłum. L. Chmaj, Warszawa: PWN.
• [4] Detlefsen M., 2005: Formalism, [w:] The Oxford Handbook of Philosophy of Mathematics and Logic, (red.) S. Shapiro S., Oxford University Press, Oxford 2005.
• [5] Gajewski P., 2001: Zapisy myśli o przestrzeni. Politechnika Krakowska, Kraków 2001.
• [6] Gray J., 1989; Ideas of Space, Euclidean, Non-Euclidean and Relativistic, wyd. 2 Oxford; Oxford University Press.
• [7] Hahn H., 1980: Empiricism, Logic and Mathematics, D. Reidel, Dordrecht – London – Boston 1980.
• [8] Larkin J. H., Simon H.A. 1987: Why a diagram is (sa=omethimes) Worth Ten Thousand Words, Cognitive Science 11.
• [9] Pasch M.1980,: Vorlesungen über neuere Geometrie, Teubner, Leipzig 1882.
• [10] Wójtowicz K., 2012: O pojęciu dowodu w matematyce, seria monografie.
• [11] Fundacji Na Rzecz Nauki Polskiej, Wydawnictwo Naukowe UMK, Toruń 2012.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2021).