Uwarunkowania geologiczno-złożowe, górnicze i środowiskowe przedeksploatacyjnego odzysku metanu z pokładów węgla kierunkowymi otworami powierzchniowymi w Górnośląskim Zagłębiu Węglowym

• Autorzy: Jureczka J.

Warianty tytułu

EN

Geological, mining and environmental conditions for pre-mine recovery of coalbed methane using surface directional wells in the Upper Silesian Coal Basin

• Konferencja: XXIII Konferencja z cyklu: Aktualia i perspektywy gospodarki surowcami mineralnymi : Zakopane, 6–8 listopada 2013
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W polskich zagłębiach węglowych metan z pokładów węgla do tej pory nie był przedmiotem eksploatacji przemysłowej. Rozwój technologii wierceń horyzontalnych otwiera nowe perspektywy dla jego eksploatacji, zwłaszcza w GZW. W złożach eksploatowanych lub przewidzianych do eksploatacji istotne znaczenie ma wyprzedzające odmetanowanie pokładów węgla, które pozwoli na wcześniejsze ujęcie cennego surowca energetycznego, a następnie na eksploatację węgla w korzystniejszej sytuacji górniczej i ekonomicznej. Kluczowym zagadnieniem dla rozwoju eksploatacji/odzysku metanu jest rozpoznanie parametrów węgla, które określają jego własności zbiornikowe oraz wprowadzenie pomiarów zawartości metanu resztkowego i desorbowalnego. Zastosowanie amerykańskiej metody USBM pozwoli na dokładniejsze oszacowanie ilości metanu desorbowalnego, możliwego do pozyskania w procesie odmetanowania górotworu, w tym szczególnie do odzysku przedeksploatacyjnego.

EN

Coalbed methane in the Polish coal basins has never been the subject of commercial exploitation. Development of horizontal drilling technology opens new horizons for its production, especially in the Upper Silesian Coal Basin. Pre-mine methane drainage of coal deposits, both currently exploited and scheduled for future use, is vital since it allows for early recovery of this important energy resource as well as future exploitation of coal in more favorable mining and economic conditions. The key concern for the development of exploitation/recovery of methane is the understanding of coal characteristics, which determine its reservoir properties, along with the implementation of residual and desorbed gas measurements. Implementing the American USBM method will enable more accurate estimation of desorbed methane that could be recovered in the process of degasification of coal beds including pre-mine recovery of methane.

Słowa kluczowe

PL

metan z pokładów węgla; Górnośląskie Zagłębie Węglowe; otwory kierunkowe

EN

coalbed methane; Upper Silesian Coal Basin; horizontal wells

• Wydawca: Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
• Rocznik: 2013
• Tom: nr 85
• Strony: 129--141
• Opis fizyczny: Bibliogr. 17 poz., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Jureczka J.

• Państwowy Instytut Geologiczny-Państwowy Instytut Badawczy, Oddział Górnośląski, Sosnowiec

Bibliografia

• 1. Hadro J., Wójcik I., 2013 — Metan pokładów węgla: zasoby i eksploatacja. Prz. Geol., 61: 404-410.
• 2. Hadro i in. 2004 — Hadro J., Spinczyk A., Chećko J., 2004 — Ocena potencjału zasobowego MPW dla pokładów węgla zalegających w strefie wtórnego nagromadzenia metanu sorbowancgo południowcj części niecki głównej. Narod. Arch. Geol. PIG-PIB. Warszawa.
• 3. Jureczka J., 2013 — Perspektywy i problemy eksploatacji metanu z pokładów węgla w warunkach złożowych, górniczych i środowiskowych Górnośląskiego Zagłębia Węglowego. [W]: Wyzwania geologii regionu górnośląskiego w XXI wieku, red. J. Jureczka. LXXXII Zjazd PTG, Ustroń, 19-21.09.2013. Państwowy Instytut Geologiczny-Państwowy Instytut Badawczy, Warszawa: 18-19.
• 4. Kaziuk i in. 1994 — Kaziuk H., Bromek T., Chećko J., Chudzicka B., 1994 — Warunki występowania metanu pokładów węgla w Górnośląskim Zagłębiu Węglowy, i jego zasoby. [W:] Międzynarodowa Konferencja „Wykorzystanie metanu pokładów węgla". Katowice, 5-7.10.1994. Fundacja na rzecz efektywnego wykorzystania energii. Katowice.
• 5. Kędzior S., 2008 — Potencjał zasobowy metanu pokładów węgla w Polsce w kontekście uwarunkowań geologicznych. Gosp. Sur. Min. 24, 4/4: 155-173.
• 6. Konopko W. (red.), 2012 — Zagrożenia gazowe. Raport roczny za rok 2011 o stanie podstawowych zagrożeń naturalnych i technicznych w górnictwie węgla kamiennego. Główny Instytut Górnictwa, Katowice.
• 7. Kotas i in. 1990 — Kotas A., Kwarciński J., Jureczka J., 1990 — Obliczenie zasobów metanu w pokładach węgla Górnośląskiego Zagłębia Węglowego oraz ocena możliwości pozyskania. Narod. Arch. Geol. PIG-PIB. Warszawa.
• 8. Kotas i in. 1992 — Kotas A., Kwarciński J., Jureczka J., 1992 — Methods of the estimation of coal-bed methanc reserves in the Silesia Coal Basin. Główny Instytut Górnictwa, Katowice.
• 9. Kotas i in. 1994 — Kotas A., Kwarciński J., Jureczka J., 1994 — Distribution and resources of coal-bed methane. [W]: Kotas A. (ed.) Coal-Bed Methane potential of the Upper Silesian Coal Basin, Poland. Pr. Państw. Inst. Geol., CXLII: 38—51.
• 10. Kwarciński J., 2011— Metan z pokładów węgla kamiennego. [W]: Wołkowicz S., Smakowski T., Speczik S. (red) Bilans perspektywicznych zasobów kopalin Polski według stanu na 31 XII 2009. Państw. Inst. Geol., Warszawa: 63-70.
• 11. Kwarciński J., Hadro J., 2008 — Metan pokładów węgla na obszarze Górnośląskiego Zagłębia Węglowego. Prz. Geol., 56: 485--490.
• 12. Patyńska R., 2012 — Ocena szacowania emisji metanu z metanowych kopalń węgla kamiennego w Polsce w latach 2001-2010. Prz. Górn. 12: 35-46.
• 13. Pękała Z., 1992 — Metan pokładów węgla Górnośląskiego Zagłębia Węglowego — problemy rozpoznawania i określania zasobów. Metan pokładów węgla — biuletyn. Fundacja na rzecz efektywnego wykorzystania energii. Nr 2. Katowice.
• 14. Pilcher i in. 1991 — Pilcher R.C., Bibler C.J., Glickert R., Machesky L., Williams J.M., 1991 — Poland Coal Bed Methane Report "Assessment of the potential for economic development and utilization of coal bed methane development in Poland". US Environmental Protection Agency, Washington, DC, USA. EPA/400/ 1-91 /032.
• 15. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 20 czerwca 2005 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie kryteriów bilansowości złóż kopalin (Dz.U. Nr 116, poz. 978 z dnia 29 czerwca 2005 r.)
• 16. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 23 października 2008 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie kryteriów bilansowości złóż kopalin (Dz.U. Nr 196, poz. 1220 z dnia 03 listopada 2008 r.)
• 17. Szuflicki i in. 2012 — Szuflicki M., Malon A., Tymiński M., 2012 — Bilans zasobów kopalin i wód podziemnych w Polsce według stanu na 31 XII 2011 r. Państw. Inst. Geol. Warszawa.