Stylistic changes in contemporary sacred architecture against the background of the ideological and artistic trends prevailing at the time (1945–1970)

• Autorzy: Gil-Mastalerczyk J.

Identyfikatory

DOI

10.15576/GLL/2016.4.25

Warianty tytułu

PL

Przemiany stylistyczne współczesnej architektury sakralnej na tle prądów ideowo-artystycznych (1945-1970)

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

In 1945, the time of dynamic political and social and economic changes begins in Poland, determining the creation of architecture, and also influencing its aesthetic qualities. This applies particularly to buildings and compounds of religious architecture – the free development of the latter was significantly hindered during this period. In the post-war period, only very few churches, built from scratch, were constructed within the area of the Archdiocese of Kraków. Until 1970, sacred construction projects, in terms of their architecture, were often expression of local capabilities, power of persuasion and perseverance of the designers and investors. Sometimes such projects stretched over a dozen or more years of complex implementations.

PL

Po 1945 roku w Polsce następuje czas dynamicznych przemian polityczno-społecznych i gospodarczych determinujących powstawanie architektury, również rzutujących na jej walory estetyczne. Dotyczy to zwłaszcza obiektów i zespołów architektury sakralnej, której swobodny rozwój był w tym okresie mocno utrudniany. W okresie powojennym, na obszarze Archidiecezji Krakowskiej, powstało niewiele wzniesionych od podstaw nowych świątyń. Do 1970 roku realizacje sakralne bywały pod względem architektonicznym wyrazem lokalnych możliwości, siły przebicia projektantów i inwestorów oraz rozciągniętych czasami na kilkanaście lat skomplikowanych inwestycji.

Słowa kluczowe

EN

stylistic changes; artistic movement; Archdiocese of Kraków; post-war sacred architecture (1945–1970)

PL

przemiany stylistyczne; prądy artystyczne; Archidiecezja Krakowska; powojenna architektura sakralna (1945-1970)

• Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie
• Czasopismo: Geomatics, Landmanagement and Landscape
• Rocznik: 2016
• Tom: no. 4
• Strony: 25--33
• Opis fizyczny: Bibliogr. 10 poz., rys.

Twórcy

autor

Gil-Mastalerczyk J.

• Politechnika Świętokrzyska Katedra Architektury i Urbanistyki 25-314 Kielce, al. Tysiąclecia Państwa Polskiego 7

Bibliografia

• Białkiewicz A. 1987. Architekt Bogdan Treter (1886–1945) twórczość i działalność. Doctoral thesis written under prof. Józefa Frazik supervision. Instytut Historii Architektury KonserwacjiZabytków na Wydziale Architektury PK, Kraków.
• Gil-Mastalerczyk J. 2013. O przemianach architektury sakralnej Archidiecezji Krakowskiej w latach 1945–2000. Doctoral thesis written under prof. Andrzej Białkiewicz’s supervison. Archives of Politechnika Krakowska, Kraków.
• Gryz R. 2008. Kościoły z łaski. [In:] Kościół W Polsce pod rządami komunistów, cz. IV: Budowanie kościołów w PRL, Gość Niedz., 32 (supll.)
• Kaliński J. 1986. Odbudowa gospodarcza w latach 1944–1949. [In:] Odbudowa i rozwój Polski Ludowej. A. Łuczak, A. Skrzypek (eds). Iskry, Warszawa.
• Łysiak W. 1981. Rys dziejów architektury powojennej. Etap I – Odbudowa (1945–1950); Etap II – Soc-klasycyzm (1950–1956); Etap III – Pogoń za nowoczesnością (1957–1970), Stolica, 45–47.
• Nadrowski H. 2000. Kościoły naszych czasów. Dziedzictwo i perspektywy. WAM, Kraków.
• Odbudowa i rozwój Polski Ludowej. 1986. A. Łuczak, A. Skrzypek (eds). Iskry, Warszawa.
• Sowa A.L. 2001. Wielka Historia Polski, t. 10. Od Drugiej do Trzeciej Rzeczypospolitej (1945– 2001). Fogra, Kraków.
• Wroński J.Sz. 2010. Kościoły Krakowa zbudowane w latach 1945–1989 jako wyraz przemian architektury sakralnej w Polsce na tle rozwoju architektury na świecie – studium historyczno-architektoniczne. AWF, Kraków.
• Żychowska M.J. 2006. Powojenna architektura sakralna. [In:] Architektura sakralna w kształtowaniu tożsamości kulturowej miejsca [Sacred architecture in shaping the identity of place], E. Przesmycka (ed.). Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej, Lublin.

Uwagi

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę (zadania 2017).