On mathematical lectures at the Jagiellonian University in the years 1860‒1918. Essay based on manuscripts

• Autorzy: Ciesielska D. , Domoradzki S.

Warianty tytułu

PL

O matematycznych wykładach w Uniwersytecie Jagiellońskim w latach 1860‒1918. Opracowanie na podstawie rękopisów

• Konferencja: The reception of exact sciences in Central-Eastern Europe in 1850-1920 (20-22.09.2013 ; Cracow, Poland)
• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

This article is a partial report of research on mathematical education at the Jagiellonian University in the period 1860‒1945. We give a description of the selected lectures: Calculus of Probability by Michał Karliński, Analytic Geometry by Franciszek Mertens, Marian Baraniecki’s lectures, Higher seminar (Weierstrass preparation theorem) by Kazimierz Żorawski, Principles of Set theory by Zaremba and Analytic function and Number theory by Jan Sleszyński. Moreover, short biographical notes of professors of mathematics of the Jagiellonian University Michał Karliński, Franciszek Mertens, Marian Baraniecki, Stanisław Kępiński, Kazimierz Żorawski, Stanisław Zaremba and Jan Sleszyński - are given.

PL

Niniejszy artykuł jest fragmentem badań autorów w zakresie historii matematycznej edukacji w Uniwersytecie Jagiellońskim w latach 1860–1945. Prezentujemy opis wybranych wykładów: Michała Karlińskiego Rachunek prawdopodobieństwa, Franciszka Mertensa Geometrię analityczną, informacje o wykładach Mariana Baranieckiego, Kazimierza Żorawskiego zajęcia w wyższym seminarium na temat twierdzenia przygotowawczego Weierstrassa, Stanisława Zaremby Wstęp do teorii mnogości oraz Jana Sleszyńskiego Teorię funkcji (analitycznych) i Teorię liczb. Prezentujemy również krótkie biografie profesorów matematyki UJ: Michała Karlińskiego, Franciszka Mertensa, Mariana Baranieckiego, Stanisława Kępińskiego, Kazimierza Żorawskiego, Stanisława Zaremby oraz Jana Sleszyńskiego.

Słowa kluczowe

EN

mathematics in Cracow in XIX century; mathematics in Cracow at the beginning XX century

PL

matematyka w Krakowie w XIX w.; matematyka w Krakowie na początku XX w.

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej im. Tadeusza Kościuszki
• Czasopismo: Czasopismo Techniczne. Nauki Podstawowe
• Rocznik: 2014
• Tom: R. 111, z. 1-NP
• Strony: 59--71
• Opis fizyczny: Bibliogr. 20 poz., il.

Twórcy

autor

Ciesielska D.

• Institute of Mathematics, Faculty of Mathematics, Physics and Technical Science, Pedagogical University of Cracow

autor

Domoradzki S.

• Faculty of Mathematics and Natural Sciences, University of Rzeszów

Bibliografia

• Archive records
• [1] Principles of Set Theory by Stanisław Zaremba, Archive records of Aleksander Birkenmajer, Jagiellonian Library, Manuscripts, Przyb. 570/75.
• [2] Number Theory by Jan Sleszyński, Archive records of Aleksander Birkenmajer, Jagiellonian Library, Manuscripts, Przyb. 570/75.
• [3] Analytic Function by Jan Sleszyński, Archive records of Aleksander Birkenmajer, Jagiellonian Library, Manuscripts, Przyb. 570/75.
• [4] High seminar in mathematics by Kazimierz Żorawski, Archive records of Aleksander Birkenmajer, Jagiellonian Library, Manuscripts, Przyb. 570/75.
• [5] Nauki matematyczno-fizyczne w Krakowie w w. XIX by A. Birkenmajer, Archive records of Aleksander Birkenmajer, Jagiellonian Library, Manuscripts, Przyb. 400/75.
• Books and articles
• [6] H. Barycz, Uniwersytet Jagielloński w życiu narodu polskiego (Jagiellonian University in the life of the Polish nation), Wrocław 1948.
• [7] Ch. Binder, The Appointment Policy in the Austrian-Hungarian Empire, [in:] (eds.), M Bečvářová, Ch. Binder, Mathematics in the Austrian-Hungarian Empire (proceedings of the Symposium held in Budapest on August 1, 2009 during the XXIII ICHST History of Mathematics, volume 41, Prague 2010, 43-53.
• [8] D. Ciesielska, Geometria analityczna według W. Zajączkowskiego, 33. Mezinarodni Konference Historie Matematiky, Univerzita Karlova v Praze, Prague 2012, 187-202.
• [9] D. Ciesielska, Sprawa doktoratu Władysława Kretkowskiego, Dzieje matematyki polskiej, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2013, 7-37.
• [10] K. Ciesielski, A. Pelczar, Z. Pogoda, Franciszek Mertens (1840‒1927), [in:] (ed.), B. Szafirski, Złota Księga, Wydział Matematyki i Fizyki UJ, Kraków 2000, 301-311.
• [11] K. Ciesielski, Z. Pogoda, On Mathematics in Kraków Through Centuries, Roczniki PTM Ser. II: Wiadomości Matematyczne 48, no. 2, 2012, 313-324.
• [12] K. Ciesielski, 100th Anniversary of the Jagiellonian University Students’ Maths Society, Math. Intelligencer 17, no. 1, 1995, 42-46.
• [13] J. Dianni, Recepcja geometrii analitycznej w Polsce w wiekach XVII‒XIX (Perception of analytic geometry in Poland in the centuries XVII‒XIX), Kwartalnik Historii Nauki i Techniki XIX, 1974, 677-700.
• [14] S. Domoradzki, The Growth of Mathematical Culture in the Lvov Area in the Autonomy Period (1870-1920), Matfyzpress, Prague 2011.
• [15] S. Domoradzki, Franciszek Mertens (1840‒1927), Opuscula Mathematica, 1522, 1993, 109-117.
• [16] F. Mertens, Wykład geometryi analitycznej (Lecture on Analytic geometry), Towarzystwo matematyczno-przyrodnicze uczniów Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 1882.
• [17] J. Hachaj, P. Jakóbczak, Wykłady Profesorów Stanisława Zaremby i Kazimierza Żorawskiego w świetle notatek Aleksandra Birkenmajera (Lectures of Professors Stanisław Zaremba and Kazimierz Żorawski through notes of Aleksander Birkenmajer), Roczniki PTM Ser. VI: Antiquitates Mathematicae 1, 2007, 7-14.
• [18] R. Murawski, Twierdzenia limitacyjne, [in:] Nauka ‒ możliwości i ograniczenia, Warszawa 2013, 33-41.
• [19] Z. Opial, Zarys dziejów matematyki w Uniwersytecie Jagiellońskim w drugiej połowie XIX wieku (An Outline of the History of Mathematics at the Jagiellonian University in the second half of the nineteenth century), [in:] Studia z dziejów Katedr Wydziału Matematyki, Fizyki, Chemii Uniwersytetu Jagiellońskiego (Studies on the History of Departments of the Faculty of Mathematics, Physics, Chemistry of the Jagiellonian University), (ed.), S. Gołąb, Jagiellonian University, Kraków 1964.
• [20] Spis wykładów (Index of lectures), c.k. Uniwersytet Jagielloński, Kraków, academic years: 1870/1871‒1917/1918.

Uwagi

EN

This work was partially supported by the Centre for Innovation and Transfer of Natural Sciences and Engineering Knowledge, University of Rzeszów.