Przekształcenia architektury poprzemysłowej na funkcje mieszkaniowe - analiza wybranych przykładów z terenu Polski w oparciu o kryteria definicji loftów

• Autorzy: Piegza Mateusz , Rabiej Jan

Identyfikatory

DOI

10.4467/25438700SM.22.030.17153

Warianty tytułu

EN

Conversion of post-industrial architecture for residential usage - analysis of selected examples in Poland centred around the criteria of the definition of loft

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

Przedmiotem artykułu są przekształcenia architektury poprzemysłowej na funkcje mieszkaniowe. Charakterystyczną grupą tych przekształceń są lofty. Ich specyfikę wyznaczają definicje tego typu obiektów architektonicznych. Celem przeprowadzonych badań jest odpowiedź na pytanie: czy współczesne adaptacje obiektów postindustrialnych na cele mieszkaniowe w Polsce odpowiadają kryteriom definicji loftów? W pierwszej części artykułu przedstawiono genezę loftów oraz ewolucję ich definicji od lat 50 XX do początku XXI wieku, z uwzględnieniem kontekstu międzynarodowego i uwarunkowań w Polsce. Pola badań przedmiotowych wyznaczają kryteria kwalifikacji obiektów, odpowiadających definicji loftów. W drugiej części artykułu przedstawiono wyniki analiz czterech przykładów przekształceń obiektów postindustrialnych, zrealizowanych Polsce w latach 2008 – 2020, którym przypisano określenie - lofty. Badania typu case-study skupiają się na następujących polach badawczych: informacje ogólne o obiekcie, zakres przekształceń, typologia mieszkań, układy funkcjonalne oraz dostępność mieszkań. Wyniki analiz zostały podsumowane wnioskami. W ostatniej części pracy przeprowadzono zestawienie wyników analiz z kryteriami kwalifikacji, co pozwoliło na sformułowanie odpowiedzi na postawione pytanie badawcze. Całość opracowania została podsumowana i opatrzona autorskimi rekomendacjami.

EN

The subject matter of this article is the conversion of post-industrial architecture for residential usage. Lofts (or loft apartments) are typical of such conversions. Definitions of this type of architectural building determine their specificity. The aim of the research was to answer the question Do modern-day adaptations of post-industrial buildings for residential usage in Poland meet the criteria of the definition of lofts? The first section of the article introduces the origins of the loft and the evolution of its definition from the 1950s to the beginning of the 21ˢᵗ century, taking into account international context and considerations in Poland. The fields of objective research determine the criteria for buildings that qualify and meet the definition of lofts. The second part of the article presents the findings of analyses of four examples of conversions of post-industrial buildings, completed in Poland between 2008 and 2020, and which have been designated as lofts/loft apartments. The case studies focus on the following areas of research: general information about the building, the range of conversion, the typology of the apartments, functional layouts and affordability of the apartments. The findings of the analyses are summarised with conclusions. In the final section of the article the findings of the analyses are set against the qualification criteria, allowing for the formulation of an answer to the research question. The entire study is then summarised and the authors’ recommendations presented.

Słowa kluczowe

PL

architektura poprzemysłowa; loft; mieszkanie; przekształcenia architektury; adaptacje

EN

post-industrial architecture; loft; apartment; architectural conversions; adaptations

• Wydawca: Katedra Kształtowania Środowiska Mieszkaniowego, Instytut Projektowania Urbanistycznego, Wydział Architektury, Politechniki Krakowskiej
• Czasopismo: Środowisko Mieszkaniowe
• Rocznik: 2022
• Tom: nr 41
• Strony: 50--64
• Opis fizyczny: Bibliogr. 33 poz., il., tab.

Twórcy

autor

Piegza Mateusz

• Wydział Architektury, Politechnika Śląska

• https://orcid.org/0000-0001-5289-8965

autor

Rabiej Jan

• Wydział Architektury, Politechnika Śląska

• https://orcid.org/0000-0001-5398-5323

Bibliografia

• [1] Bac M., 2012, Zagospodarowanie nieruchomości poprzemysłowych na cele mieszkaniowe i komercyjne na przykładzie loftów, Zeszyty Naukowe Małopolskiej Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Tarnowie, 21/ 2012, 9-21.
• [2] Cantell S. F., 2015, The Adaptive Reuse of Historic Industrial Buildings: Regulation Barriers, Best Practices and Case Studies, Virginia Polytechnic Institute and State University, 2/2015, 12-21.
• [3] Dyomin M., Ivashko Y., Ivashko O., Kuśnierz K., Tetiana K., 2021, Rozwój trendów i problemów dużych historycznych miast ukraińskich w XX i XXI wieku. Studium przypadku tendencji urbanistycznych i problemów w rewitalizacji dzielnicy przemysłowej, Wiadomości Konserwatorskie - Journal of Heritage Conservation, 65/2021, 26-36.
• [4] Dmytrenko A., Ivshko O., Ivasko Y., 2022, Development of Creative Economy Objects as a Means of Industrail Territories Revitalization, Conference Paper, Lecture Notes in Civil Engineering, 181/2022, 487-495.
• [5] Hamnett Ch. Whitelego D., 2007, Loft Conversion and Gentrification in London: From Industrial to Postindustrial Land Use, Environment and Planning A: Economy and Space, nr 39/2007, 106-124.
• [6] Huculak M., 2009, Rewitalizacja terenów poprzemysłowych. Polskie doświadczenia i perspektywy, w: Przestrzenne aspekty rewitalizacji - śródmieścia, blokowiska, tereny poprzemysłowe, pokolejowe, powojskowe, red. Jarczewski W., Instytut Rozwoju Miast, Kraków, 15-23.
• [7] Grodach C., Ehrenfeucht R., 2016, Urban. Revitalization: Remaking Cities in a Changing World, Routledge: New York.
• [8] Gyurkovich M., Gyurkovich J., 2021, New Housing Complexes in Post-Industrial Areas in City Centres in Poland Versus Cultural and Natural Heritage Protection-With a Particular Focus on Cracow, Sustainability, 13/2021, 418-420.
• [9] Kobylarczyk J., Kuśnierz-Krupa D., Ivashko Y., Savelieva L., 2020 Sposoby rewitalizacji historycznych obiektów przemysłowych - doświadczenia międzynarodowe, Wiadomości Konserwatorskie - Journal of Heritage Conseravtion, 62/2020, 97-103.
• [10] Kuydowicz J., 2012, Degradacja pojęcia loftów w obliczu współczesnych polskich realizacji, Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej 51/ 2012, 5-8.
• [11] Malkowski T., 2012, Lofty w dawnym spichlerzu w Gliwicach, Architektura Murator, nr 2/2012, 7-18.
• [12] Matysiak M., 2010, Lofty de Girarda jako przykład rewitalizacji dawnych zakładów przemysłowych w Żyrardowie, Rocznik Żyrardowski, 8/2010, 589-609.
• [13] Mouratidis K., 2021, Urban planning and quality of life: A review of pathways linking the built environment to subjective well-being, Cities, 115/2021, 2-12.
• [14] Niezabitowska E. D., 2014, Metody i techniki badawcze w architekturze, Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice, 181-235.
• [15] Orlenko M., Ivashko Y., Kobylarczyk J., Kusnierz-Krupa F., Ways of revitalization with the restoration of historial industrial facilities in large cities. The experience of Ukraine and Poland, International Journal of Conseration Science, 11/2, 433-500.
• [16] Roberts P., Granger R., Sykes H., 2016, Urban Regeneration, Sage Publications, New Deli, India.
• [17] Shaw W. S., 2016, Sydney’s SoHo Syndrome? Loft living in the urbane city, Cultural Geographies, nr 13/2016, 182-206.
• [18] Stefański K., Gryglewski P., Ivashko Y., Dmytrenko A., Ivashko O., 2020, Revitalization specifics of industrial enterprises made of brick and concrete. Examaples of Lodz, Kyiv and Poltava, International Journal of Conservation Science, 11:3, 715-730.
• [19] Turek A., 2013, Rewitalizacja Obszarów Poprzemysłowych na cele mieszkaniowe, Problemy Rozwoju Miast, nr 10/2013, 71-83.
• [20] Zhou Ch., Petryshyn H., Kryvoruchko O., Kochan O., Przystupa K., Potential and Opportunities of Use of Postindustrial Buildings and Territories for Urban Development: Case Studies of the Historical Area in Lviv (Ukraine), Sustanability, nr 14/23, 1-28.
• [21] Zukin S., 1982, Loft Living: Culture and Capital in Urban Change, Rutgers University Press, USA, 3-23.
• [22] Zychowicz E., 2008, Lofty w Żyrardowie, Materiały Budowlane, 5/2008, 39-45.
• PRZYPISY / ENDNOTES
• [1] Ceny sprzedaży mieszkań w Polsce, Źródło: https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/przemysl-budownictwo-srodki-trwale/budownictwo/cena-1-m2-powierzchni-uzytkowej-budynku-mieszkalnego-oddanego-do-uzytkowania,8,1.html, [dostęp: 20.05.2021].
• [2] Leszno - ceny mieszkań, Źródło: https://ceny.szybko.pl/wielkopolskie-Leszno-ceny-mieszkan.html [dostęp: 14.05.2021].
• [3] Leszno, Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego. Źródło: http://bip.leszno.pl/artykul/112/528/56-miejscowy-plan-zagospodarowania-przestrzennego-w-rejonie-centrum-leszna-czesc-a [dostęp: 04.04.2022]. Zychowicz E., Lofty w Żyrardowie 7.
• [4] Lofty De Girarda, projekt adaptacji budynku - materiały archiwalne Starostwa Miasta Żyrardów.
• [5] Lofty Platinum, projekt adaptacji budynku - materiały archiwum AMD Zarządca Nieruchomości - Dulemba Sp. J. 9.
• [6] Lofty Platinum, informacje o inwestycji. Źródło: https://www.urbanity.pl/dolnoslaskie/wroclaw/lofty-platinum,b5680 [dostęp: 04-07.04.2021].
• [7] Lofty Platinum, oferta mieszkania, Źródło: https://wroclaw.nieruchomosci-online.pl/mieszkanie-w-apartamentowcu,luksusowy/1864607.html [dostęp: 12.05.2021].
• [8] Lofty na Pompach, projekt adaptacji budynku wykonany przez inż.arch. Mariusza Popiołka.
• [9] Spichlerz w Gliwicach, materiały prasowe Medusa group architects. Źródło: https://www.medusagroup.pl/press-room-2/ [dostęp: 04-12.04.2021].
• [10] Spichlerz w Gliwicach, materiały prasowe Medusa group architects, Źródło: https://www.medusagroup.pl/wp-content/uploads/2017/11/2007-01-26-pb-z- licha-fasada.pdf [dostęp: 20.05.2021].
• [11] Żyrardów, wykaz ewidencji zabytków. Źródło: https://www.bip.zyrardow.pl/2773,wykaz-z-gminnej-ewidencji-zabytkow-gminy-miasto-zyrardow. [dostęp: 04.04.2022].