Analiza zbioru wejść i wyjść (LCI) procesów produkcji wybranych górniczych materiałów wybuchowych

• Autorzy: Kuczyńska B. , Maranda A.

Warianty tytułu

EN

Life Cycle Inventory of production processes selected mining explosives

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Artykuł dotyczy określania wpływu górniczych materiałów wybuchowych (GMW) na środowisko za pomocą ekologicznej oceny cyklu życia (ang. Life Cycle Assessment, LCA). Analiza stanowi instrument polityki i zarządzania środowiskowego, którego zasady określono w grupie norm ISO serii 14040x. Badania LCA składają się z czterech elementów: określenia celu i zakresu, analizy zbioru wejść i wyjść, oceny wpływu cyklu życia oraz interpretacji. Artykuł opisuje etap analizy zbioru wejść i wyjść (ang. Life Cycle Inventory, LCI) tzn. etap przygotowania i gromadzenia danych. W analizie LCA dane obejmują niemal wszystkie fizyczne wejścia i wyjścia głównie: energii, wody, surowców, materiałów pomocniczych, półproduktów, wyrobów równoległych, emisje do powietrza, wody, gleby, odpady, promieniowanie, hałas, odór. Zatem główną formą walidacji modelu otrzymywania GMW jest bilansowanie masowe i energetyczne każdego procesu jednostkowego. W artykule opisano proces wytwarzania wyrobów takich jak: saletrol, dynamit, metanit oraz materiał wybuchowy emulsyjny. W etapie produkcji uwzględniono zużycie energii, wykorzystanie materiałów, koszty i sposoby recyklingu odpadów poużytkowych i poprodukcyjnych. Dane są niezbędne do przeprowadzeniu porównawczej oceny potencjalnego wpływu na środowisko powstałego podczas cyklu życia wybranych górniczych materiałów wybuchowych, co w konsekwencji posłuży określeniu przyszłych kierunków ograniczenia ich negatywnego wpływu na środowisko. Dzięki kompleksowej analizie aspektów środowiskowych i wskazaniu miejsc generujących największe zagrożenie będzie można ustalać sposoby minimalizowania wpływu materiałów wybuchowych lub procesu ich produkcji na środowisko, na przykład poprzez doskonalenie technologii w tej fazie „życia produktu” – materiału wybuchowego, czy procesu, który jest najbardziej uciążliwy dla środowiska.

EN

This article is about defining the influence of mining explosives on the environment with the help of Life Cycle Assessment, LCA. The analysis constitutes policy and environmental management whose principles were specified in a group of standard of the ISO 14040x series. LCA research is composed of four phases: defining the goal and scope, analysing life cycle inventory by using data on inputs and outputs, evaluating life cycle impact assessment and interpretation. The article describes the phase of Life cycle inventory LCI, i.e., the phase of creating and gathering data. The data of LCA analysis include almost all physical inputs and outputs, mainly of energy, water, raw materials, supplies, intermediate products, parallel products, releases to air, water and soil, waste, radiation, noise, stench. Therefore the main form of validating the model of obtaining mining explosives is using mass and energy balance of every unit process. The process of generating products as: ANFO, dynamites, methanite, emulsion explosives was described in the article. During the production the following was considered: electricity and material consumption, costs and methods to recycle after utility and postindustrial waste. The data is indispensable to carry out comparative assessment of potential influence on the environment developed during the life cycle of chosen mining explosives. Consequently, its purpose is to determine new trends in limitation of negative influence on the environment. From complex analysis of environmental aspects and indication the places which produce the biggest danger it transpires that it is possible to establish methods of minimizing the influence of explosives and process of their production on the environment. Having said that, it will be made through improvement of this phase of „product lifecycle” of explosive or the process which is the most uncomfortable for the environment.

Słowa kluczowe

PL

ocena cyklu życia; materiały wybuchowe; toksyczność

EN

life cycle assessment (LCA); explosives; toxicity

• Wydawca: Sieć Badawcza Łukasiewicz - Instytut Przemysłu Organicznego
• Czasopismo: Materiały Wysokoenergetyczne
• Rocznik: 2011
• Tom: T. 3
• Strony: 122--135
• Opis fizyczny: Bibliogr. 4 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Kuczyńska B.

• Wydział Inżynierii Bezpieczeństwa Pożarowego, Szkoła Główna Służby Pożarniczej, ul. Słowackiego 52/54, 01-629 Warszawa, Polska

autor

Maranda A.

• Wydział Nowych Technologii i Chemii, Wojskowa Akademia Techniczna, ul. Gen. S. Kaliskiego 2, 00-908 Warszawa, Polska

Bibliografia

• [1] Gruszka A., Niegowska E., Zarządzanie środowiskowe. Komentarz do norm serii ISO 14000, Wyd. Polski Komitet Normalizacyjny, Warszawa 2007.
• [2] PN-EN ISO 14040, Zarządzanie środowiskowe – Ocena cyklu życia – Zasady i struktura, Wyd. Polski Komitet Normalizacyjny, Warszawa 2009.
• [3] PN-EN ISO 14044, Zarządzanie środowiskowe – Ocena cyklu życia – Wymagania i wytyczne, Wyd. Polski Komitet Normalizacyjny, Warszawa 2009.
• [4] PKN-ISO/TR 14047, Zarządzanie środowiskowe. Ocena wpływu cyklu życia. Przykłady stosowania ISO 14042, Wyd. Polski Komitet Normalizacyjny, Warszawa 2007.