Ruch stowarzyszeniowy techników polskich do 1918 r.

Piłatowicz, J.

Artykuł - szczegóły

Tytuł artykułu

Ruch stowarzyszeniowy techników polskich do 1918 r.

Autorzy

Piłatowicz J.

Wybrane pełne teksty z tego czasopisma

http://www.ejournals.eu/KHNT/

Identyfikatory

Warianty tytułu

The associations of polish technicians until 1918

Języki publikacji

Abstrakty

Technical associations began to appear in the first half of the 19th century, first in England and then in Germany and France. The first Polish technical associations were organized by Polish emigres in Fance in the 1830s and 1840s. Stable structures of such associations formed in the 1870s in Lwow [Lemberg/Lviv] and Cracow, slightly later in Poznań, and only at the very end of the 19th century (1898) in Warsaw, which was due to the restrictive policies of the Tsarist authorities. As Poland was deprived of independent statehood at the time, the associations played an important role on several planes. Since they brought together Poles engaged in technology and since their language of proceedings was Polish, they became major centres of Polish culture, a role that was reinforced by their work on Polish technical vocabulary, which was especially important in the parts of Poland which were held by Prussia and Russia, where Polish society was subject to an increasing wave of Germanization and Russification respectively. The associations inspired scientific research of Polish engineers, and enabled them to publish the results of such research in their journals. The lectures and journals for which the associations were responsible helped to popularize the achievements of world science and technology among Polish technicians and engineers, and also among the public at large. Apart from Galicja, the Austrian-held part of Poland, and a short episode in Warsaw (1898-1905), there were no tertiary-level technical schools in the lands of occupied Poland, and therefore the associations, especially in Warsaw, tried at least partially to compensate for that lack by organizing all kinds of courses and by publishing textbooks for technicians and engineers (such textbooks were at first translations, but then also original works by Polish engineers). Many of the subsequent professors of the Warsaw Technical University [Politechnika Warszawska] were first active members of the Technicians’ Association in Warsaw. It is particularly worth stressing the activities of Polish technical associations during the First World War, when, in anticipation of Poland regaining independence, they began work on outlining the conceptual framework of the directions for the technologicaleconomic and also social development of the Polish state. The associations gave an account of the state of particular industries and called for a speedy industrial expansion, especially of the most modem industries, based on the latest developments in science and technology.

Słowa kluczowe

polskie środowiska naukowe polskie zjazdy naukowe stowarzyszenia naukowo-techniczne

Polish scientific milieus Polish congresses of scientific technical associations

Wydawca

Instytut Historii Nauki im. L. i A. Birkenmajerów Polskiej Akademii Nauk

Czasopismo

Kwartalnik Historii Nauki i Techniki

Rocznik

2002

Tom

R. 47, nr 3

Strony

17--42

Opis fizyczny

Bibliogr. 55 poz.

Twórcy

autor

Piłatowicz J.

Akademia Podlaska Instytut Historii

Bibliografia

1. Udział stowarzyszeń technicznych w kształceniu inżynierów, „Nowiny Techniczne” (dodatek do „Przeglądu Technicznego”) 1928 nr 13 s. 54.
2. 100-lecie Institution of Civil Engineers, „Nowiny Techniczne” 1928 nr 30-31 s. 117.
3. Kronika zagraniczna, „Inżynier Kolejowy” 1931 nr 10 s. 299-300.
4. Przegląd pism, „Inżynier Kolejowy” 1931 nr 6 s. 197
5. Polski Związek Inżynierów i Techników Budownictwa w Krakowie 1935-1960. Kraków 1960 s. 7.
6. J. Kocka: O historii społecznej Niemiec. Poznań 1997 s. 196-201.
7. J. Chudzikowska: Generał Bem. Warszawa 1990 s. 301.
8. J. Piłatowicz: Kadra techniczna w zaborze rosyjskim do 1918 r.[w:] Inżynierowie polscy w XIX i XX wieku. T. III. Kształcenie i osiągnięcia. Pod red. B. Orłowskiego i J. Piłatowicza. Warszawa 1994 s. 64-65.
9. J. Piłatowicz: Stowarzyszenie Techników Polskich w Warszawie 1898-1939. Cz. I. 1898-1918. Warszawa 1993 s. 21-22.
10. L. Królikowski: Tradycje Szkoły Przygotowawczej do Instytutu Politechnicznego na Wielkiej Emigracji [w:] 150 lat wyższego szkolnictwa technicznego w Warszawie 1826-1976. Pod red. E. Olszewskiego. Warszawa 1979 s. 45-47.
11. J. Piłatowicz: Politechnika Lwowska w dwudziestoleciu międzywojennym. „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki” 1991 nr 1 s. 25-29.
12. J. Piłatowicz: Kształcenie inżynierów na Politechnice Lwowskiej w dwudziestoleciu międzywojennym [w:] Politechnika Lwowska macierz polskich politechnik. Pod red. R. Sroczyńskiego. Wrocław 1995 s. 53-72.
13. Z. Popławski: Dzieje Politechniki Lwowskiej 1844-1945. Wrocław-Warszawa-Kraków 1992; Politechnika Lwowska 1844-1945. Pod red. R. Szewalskiego, Wrocław 1993.
14. Towarzystwo Politechniczne we Lwowie 1877-1902. Pamiętnik jubileuszowy. Lwów 1902 s. 1-54.
15. Polskie Towarzystwo Politechniczne we Lwowie 1877-1927. Księga pamiątkowa. Lwów 1927 s. 1-88.
16. T. Fiedler: Polskie Towarzystwo Politechniczne we Lwowie 1877-1914. Lwów 1927 (odbitka z księgi pamiątkowej 1877-1927)
17. Statut PTP we Lwowie 1914. Lwów 1914.
18. J. Piłatowicz: Polskie Towarzystwo Politechniczne we Lwowie [w:] Słownik polskich towarzystw naukowych. T.II. Cz. 2. Pod red. B. Sordylowej. Warszawa 1994 s. 171-174.
19. L. Królikowski: „Dźwignia”. ,,Prasa Techniczna” 1986 nr 3 s. 27-33.
20. L. Królikowski: Ludwik Radwański (1846-1901). Redaktor czasopisma „Dźwignia" (1877-1882). „Prasa Techniczna” 1990 nr 4 s. 30-31.
21. J. Pazdur: Lwowski ośrodek polskiej prasy technicznej do 1914 r.. „Prasa Techniczna” 1983 nr 1 s. 34-37.
22. J. Piłatowicz: Polskie czasopisma ogólnotechniczne przed i w okresie I wojny światowej. „Kwartalnik Historii Prasy Polskiej” 1990 nr 3-4 s. 5-35.
23. J. Piłatowicz: Czasopiśmiennictwo techniczne - ogólna charakterystyka od początków powstania do lat dziewięćdziesiątych XX w.[w:] Rocznik II (1999-2000) Polskiego Towarzystwa Historii Techniki, s. 111-121.
24. Pamiętnik Towarzystwa Politechnicznego we Lwowie. Lwów 1897 Zeszyt I. Dodatek do „Czasopisma Technicznego”.
25. I. Homola : „Kwiat społeczeństwa... (Struktura społeczna i zarys położenia inteligencji krakowskiej w latach 1860-1914). Kraków-Wrocław 1984 s. 165-182.
26. M. Rożek: Moraczewski Maciej Adam (1849-1928) [w:] Polski Słownik Biograficzny t. XXI s. 690-691.
27. Sprawozdanie z pięćdziesięcioletniej działalności Krakowskiego Towarzystwa Technicznego 1877-1927. Kraków 1927 s. 7-9.
28. Polski Związek Inżynierów i Techników Budownictwa w Krakowie 1935-1960. Kraków 1960 s. 7.
29. Krakowskie Towarzystwo Techniczne 1877-1948 [w:] Trudne lata Akademii Górniczej. Kraków 1989 s. 492-493.
30. Piłatowicz: Krakowskie Towarzystwo Techniczne [w:] Słownik polskich towarzystw naukowych. T.II. Cz.2. Pod red. B. Sordylowej. Warszawa 1994 s. 162-165.
31. H. Starostka-Chrzanowska: „Architekt ” - miesięcznik poświęcony architekturze, budownictwu i przemysłowi artystycznemu (Kraków 1900-1915).„Kwartalnik Historii Prasy Polskiej” 1987 nr 1 s. 5-19.
32. H. Starostka-Chrzanowska: Redaktorzy krakowskiego „Architekta” (1900-1915). „Prasa Techniczna” 1988 nr 1 s.32-36.
33. J. Piłatowicz: ,,Czasopismo Krakowskiego Towarzystwa Technicznego” w latach 1917-1921.„Prasa Techniczna” 1989 nr 1 s. 23-28.
34. J. Piłatowicz: Wizja niepodległej Polski w rozważaniach techników warszawskich w latach 1914-1918. „Kronika Warszawy” 1988 nr 3-4 s. 115-126.
35. J. Piłatowicz: Technicy Lwowa i Krakowa wobec perspektywy odzyskania przez Polskę niepodległości. „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki” 1999 nr 3-4 s. 89-108.
36. B. Skarga: Narodziny pozytywizmu polskiego (1831-1864).Warszawa 1964 s. 90-97.
37. A. Wojtkowski: Stulecie Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk. Poznań 1957 (odbitka z „Roczników Historycznych”, t. XXII, 1957) s. 328.
38. F. Kucharzewski: Sto lat życia zawodowego techników polskich. „Przegląd Techniczny” (dalej „PT”) 1926 nr 44 s. 574.
39. J. Piłatowicz: Feliks Kucharzewski (1849-1935). Historyk techniki. Warszawa 1998 s. 86.
40. A. Wojtkowski: Historia Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Poznaniu [w:] Roczniki Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk t. L, Towarzystwo Przyjaciół Nauk w Poznaniu w latach 1857-1927. Poznań 1928 s. 378-392;
41. H. Szafran: Wydział Matematyczno-Przyrodniczy Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk [w:] Roczniki Historyczne, t. XXIII (1957). Księga pamiątkowa w stulecie Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk. Poznań 1957 s. 477-500.
42. Kronika bieżąca. „PT” 1887 nr 9 s. 228, 1888 nr 3 s. 68.
43. Z towarzystw technicznych. Stowarzyszenie Techników Polskich w Poznaniu. „PT” 1910 nr 6 s. 76.
44. Sprawozdanie z 25-cio letniej działalności Stowarzyszenia Techników w Poznaniu 1907-1932. „Technika i Przemysł” 1932 nr 11/12 s. 2-4.
45. J. Piłatowicz: Stowarzyszenie Techników w Poznaniu [w:] Słownik polskich towarzystw naukowych. T. II. Cz. 2. Pod red. B. Sordylowej. Warszawa 1994 s. 235-237.
46. J. Jaros: Dzieje polskiej kadry technicznej w górnictwie (1136-1976).Warszawa-Kraków 1978 s. 123.
47. J. Jaros: Zarys dziejów hutnictwa i naukowo-technicznych stowarzyszeń hutniczych. Katowice 1972 s. 201-213.
48. J. Piłatowicz: Związek Polskich Techników Wiertniczych i Naftowych w Borysławiu [w:] Słownik polskich towarzystw naukowych. T. II. Cz.3, Warszawa 2001 s. 181 - 183.
49. J. Piłatowicz: Stowarzyszenie Techników Polskich w Warszawie[w:] Słownik polskich towarzystw naukowych. T.II. Cz. 2. Pod red. B. Sordylowej. Warszawa 1994 s. 227-232.
50. J. Piłatowicz: Kadra inżynierska w okresie I wojny światowej. „Kwartalnik Historyczny” 1989 nr 3-4 s. 118-120.
51. J. Piłatowicz: Kadra inżynierska w II Rzeczypospolitej. Siedlce 1994 s. 9-12.
52. Z towarzystw techników. Stowarzyszenie Techników w Warszawie. „PT” 1916 nr 15-16 s. 151
53. Od redakcji. „Czasopismo Krakowskiego Towarzystwa Technicznego” 1917 nr 1 s. 1.
54. J. Kofman: Lewiatan a podstawowe zagadnienia ekonomiczno-społeczne II Rzeczypospolitej. Warszawa 1986 s. 119-120.
55. J. Żamowski: Polska 1918-1939. Praca. Technika. Społeczeństwo. Warszawa 1999 s. 116-118.

Typ dokumentu

Bibliografia

Identyfikator YADDA

bwmeta1.element.baztech-cecd81ca-bffb-4abb-b68a-bd6005ccb834