Zagrożenia niedoborem i nadmiarem opadów w rejonie dolnej Wisły w świetle przewidywanej zmiany klimatu

• Autorzy: Bąk B. , Łabędzki L.

Warianty tytułu

EN

Threats related to precipitation shortage and overabundance in the Iower Vistula region in the light of the fore-cast climate change

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiono zagrożenia niedoborem i nadmiarem opadów w rejonie Bydgoszczy w świetle przewidywanego wzrostu temperatury w wieloleciu 2011-2050. Rejon ten jest usytuowany w obszarze ujściowym Brdy do Wisły. Na podstawie przyjętego scenariusza zmian klimatu wydzielono w miesiącach wiosennych i letnich okresy, w których prognozuje się opady większe lub mniejsze od warunków przeciętnych. Wyniki wskazują, że w badanym wieloleciu można oczekiwać kilku wielomiesięcznych okresów wilgotnych i suchych. Podtopieniom, a może i powodziom, będą sprzyjać okresy chłodu, a suszę będzie potęgować wysoka temperatura.

EN

The paper presents threats related to precipitation shortage and overabundance in the area of Bydgoszcz, in the light of the forecast increase of temperature between the year 2011 and 2050. The discussed area is situated in the Brda's outlet to Vistula. Based on the adopted climate change scenario, the authors indicate spring and summer periods that may be characterised with precipitation higher or Iower than average. The results indicate that, in the analysed period, some several months' long humid and dry periods may be expected. Floodings or even floods will be favoured by cold periods, and droughts will be intensified due to high temperatures.

Słowa kluczowe

PL

opady; Wisła; zmiana klimatu

EN

Climate change; Vistula river; overabundance

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Gospodarka Wodna
• Rocznik: 2015
• Tom: Nr 9
• Strony: 269--273
• Opis fizyczny: Bibliogr. 31 poz., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Bąk B.

• Instytut Technologiczno-Przyrodniczy w Falentach Kujawsko-Pomorski Ośrodek Badawczy w Bydgoszczy

autor

Łabędzki L.

• Instytut Technologiczno-Przyrodniczy w Falentach Kujawsko-Pomorski Ośrodek Badawczy w Bydgoszczy

Bibliografia

• 1. A. BARANOWSKI, K. MITURA, D. TAMAS, 2012. Analiza i typologia strat z tytułu klęsk w latach 1999-2011 w województwie kujawsko-pomorskim ze szczególnym uwzględnieniem powodzi. Wiadom. Melior. i Łąkar. Nr 4, s. 170-175.
• 2. B. BĄK, K. JOŃCZYK, S. JURCZUK, Z. KO-WALEWSKI, A. KUŹNIAR, J. LIPIŃSKI, L. ŁABĘDZKI, Z. MIATKOWSKI, W. MIODUSZEWSKI, S. PIETRZAK, T. SZYMCZAK, A. ZDANOWICZ, 2012. Gospodarowanie wodą w rolnictwie w obliczu ekstremalnych zjawisk pogodowych. Warszawa. Fundacja na Rzecz Zrównoważonego Rozwoju. ISBN 978-83-931653-3-9. ss. 118.
• 3. B. BĄK, M. KEJNA, J. USCKA-KOWALKOWSKA, 2012. Susze meteorologiczne na stacji ZMŚP w Koniczynce (Pojezierze Chełmiń-skie) w latach 1951-2010. Woda-Środowisko -Obszary Wiejskie. T. 12. Z. 2(38) s. 19-28.
• 4. B. BĄK, L. ŁABĘDZKI, 2002, Assessing drought severity with the relative precipitation in-dex (RPI) and the standardized precipitation index (ŚPI), Journal of Water and Land Development, 6, s. 89-105.
• 5. B. BĄK, L. ŁABĘDZKI, 2014a. Prediction of precipitation deficit and excess in Bydgoszcz Region in view of predicted climate change. J. Water Land Dev. 2014, No. 23 (X-XII), p. 11-19.
• 6. B. BĄK, L. ŁABĘDZKI, 2014b. Thermal conditions in Bydgoszcz Region in growing seasons of 2011-2050 in view of expected cli-mate change. J. Water Land Dev. 2014, No. 23 (X-XII), p. 21-29.
• 7. B. BĄK, R. MASZEWSKI, 2012. Typy cyrkulacji atmosfery w regionie bydgosko-toruńskim podczas długotrwałej suszy meteorologicznej w latach 1989-1998 Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. T. 12. Z. 4 (40), s. 17-29.
• 8. ICM. 2013. Scenariusze emisji. http://klimat.icm.edu.pl/sce_emission.php
• 9. IPCC 2013. Near-term Climate Change: Projections and Predictability. Chapter 11. https://www.ipcc.ch/report/ar5/wg1/
• 10. K. JUDA-REZLER, M. REIZER, Modelowanie zmian klimatu i jakości powietrza w Europie Środkowej i Wschodniej, http://www.ietu.katowice.pl/airclim-net/AIRCLIM_CECILIA_KJR.pdf
• 11. KLIMADA-Opracowanie i wdrożenie. Strategicznego Planu Adaptacji dla sektorów i obszarów wrażliwych na zmiany klimatu. Adaptacja wrażliwych sektorów i obszarów do 2070 roku. 2013. Red. M. Sadowski. Instytut Ochrony Środowiska, ss. 337.
• 12. K. KRĘŻAŁEK, T. SZYMCZAK, B. BĄK, 2013. Maksymalne roczne sumy dobowe opadów o określonym prawdopodobieństwie przewyższenia na obszarze środkowej Polski na podstawie danych z wielolecia 1966-2010. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. T. 13. Z. 4 (44), s. 77-90.
• 13. L. KUCHAR, S. IWAŃSKI, L. JELONEK, W. SZALIŃSKA, 2012. Modelowanie przepływów w rzece Kaczawa w perspektywie lat 2030 i 2050 (półrocze letnie). Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie, T. 12, z. 2, s. 143-157.
• 14. H. LORENC, 2000. Studia nad 220-letnią (1779-1998) serią temperatury powietrza w Warszawie oraz ocena jej wiekowych tendencji. Materiały Badawcze IMGW. Ser. Meteorologia. Nr 31. ISSN 0239-6262, ss. 104.
• 15. B. LEHNER, P. DOLL, J. ALCAMO, T. HEN-RICHS, F. KASPAR, 2006. Estimating the impact of global change on flood and drought risk in Europę: A Continental integrated analysis. Climatic Change. No. 75 p. 273-299.
• 16. M. LISZEWSKA 2000. Examples of reconstruction of Polish climate by CGMS and projections for future. Prace Geograficzne. IG UJ. Z. 107,s. 365-372.
• 17. M. LISZEWSKA, 2013. Klimat w Polsce w XXI wieku - prawdopodobne kierunki zmian; perspektywa dla klimatów lokalnych. http://www. npl.ibles.pl/ sites/default/files/referat/referat_liszewska_m.pdf
• 18. M. LISZEWSKA, K. KONCA-KĘDZIERSKA, B. JAKUBIAK, E. ŚMIAŁECKA, 2012. Opracowanie scenariuszy klimatycznych dla Polski i wybranych regionów. W: Opracowanie i wdrożenie strategicznego planu adaptacji dla sektorów i obszarów wrażliwych na zmiany klimatu. Etap II. IOŚ-PIB. ss. 51.
• 19. L. ŁABĘDZKI, 2006, Susze rolnicze - zarys problematyki oraz metody monitorowania i klasyfikacji, Woda Środowisko Obszary Wiejskie, Rozpr. Nauk. Monogr., nr 17, ss. 107.
• 20. L. ŁABĘDZKI, 2007. Estimation of local drought frequency in central Poland using the standardized precipitation index ŚPI. Irrigation and Drainage, 56, 1, s, 67-77. DOI: 10,1002/ird,285.
• 21. L. ŁABĘDZKI, 2008. Ocena częstotliwości susz o różnym czasie trwania przy użyciu wskaźnika standaryzowanego opadu ŚPI. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych. Z. 526 p. 105-112.
• 22. L. ŁABĘDZKI, 2009. Expected development of irrigation in Poland in the context of climate change. Journal of Water and Land Development. No. 13b, p. 17-29.
• 23. National Drought Mitigation Center, 2012 University of Nebraska-Lincoln (NDMC http://www.droughtmonitor.unl.edu/)
• 24. Strategia rozwoju województwa kujawsko-pomorskiego do roku 2020. Plan modernizacji 2020+. 2013. Urząd Marszałkowski Woj. Kujaw.-Pomorsk. Toruń ss. 24.
• 25. A. TIUKAŁO, A. MALINGER, T. ORCZYKOWSKI, R. PASIOK, M. BEDRYJ, M. WAWRZYNIAK, T. DYSARZ, T. GRZELKA, E. KRAWCZAK, 2015, Ocena ryzyka powodziowego na potrzeby planów zarządzana ryzykiem powodziowym, Gosp. Wodn., Nr. 3, s. 79-85.
• 26. G.WACHOWIAK, M. KĘPIŃSKA-KASPRZAK 2011. Susze w Polsce i celowość uwzględnia nią tego zjawiska w ocenach oddziaływani; górnictwa odkrywkowego węgla brunatnego na środowisko. Kwartalny Biuletyn Informacyjny "Węgiel Brunatny". Nr. 1 (74), s. 31-35.
• 27. R. WÓJCIK, M. MIĘTUS, 2014. Niektóre cechy wieloletniej zmienności temperatury powietrza w Polsce (1951-2010). Przegl. Geo graf., 86, 3, s. 339-364.
• 28. L. VERMES, 1998. How to work out a drough mitigation strategy. An ICID Guide. Guidelines for Water Management. Bonn. DVWKpp. 309
• 29. M. ZEBISCH, T. GROTHMANN, D. SCHROTER C. HASSE, U. FRITSCH, W. CRAMER, 2005 Climate change in Germany, vulnerabilit; and adaptation of climate sensitive sectors Dessau. Potsdam Institute for Climate Impact Research. Climate Change. 10/05. ISSN 1611-8855. pp. 205.
• 30. A. ZIERNICKA-WOJTASZEK, 2006. Zmienność opadów atmosferycznych na obszarze Polski w latach 1971-2000. Klimatyczne aspekty środowiska geograficznego. IGiGF UJ, Kraków, s. 139-148.
• 31. J. ŻARSKI, S. DUDEK, R. KUŚMIEREK-TOMASZEWSKA, W. BOJAR, L. KNOPIK, W ŻARSKI 2014. Agroklimatyczna ocena opadów atmosferycznych okresu wegetacyjnego w rejonie Bydgoszczy. Infrastruktura i Ekologia terenów wiejskich, N/3, 643-656.