Zawodowe zagrożenia zdrowotne związane ze stosowaniem pestycydów

• Autorzy: Chmielewski J. , Gorczyca D. , Dawid U. , Żyfka-Zagrodzińska E.

Identyfikatory

DOI

10.15199/62.2016.3.7

Warianty tytułu

EN

Occupational health risks associated with the use of pesticides

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Zidentyfikowano i zaprezentowano zagrożenia zdrowotne związane ze stosowaniem i narażeniem na pestycydy. Liczne badania wykazują negatywne skutki zdrowotne wynikające z oddziaływania pestycydów na osoby bezpośrednio narażone na ich działanie w procesie pracy. Celem artykułu było przedstawienie negatywnych skutków zdrowotnych związanych z narażeniem zawodowym na pestycydy.

EN

A review, with 66 refs.

Słowa kluczowe

PL

pestycydy; zagrożenia zdrowotne; zagrożenia zawodowe

EN

pesticides; health risks; occupational hazards

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Przemysł Chemiczny
• Rocznik: 2016
• Tom: T. 95, nr 3
• Strony: 370--373
• Opis fizyczny: Bibliogr. 66 poz.

Twórcy

autor

Chmielewski J.

• Służba BHP, Instytut Ochrony Środowiska – Państwowy Instytut Badawczy, ul. Krucza 5/11 d, 00-548 Warszawa

autor

Gorczyca D.

• Instytut Ochrony Środowiska – Państwowy Instytut Badawczy, Warszawa

autor

Dawid U.

• Instytut Ochrony Środowiska – Państwowy Instytut Badawczy, Warszawa

autor

Żyfka-Zagrodzińska E.

• Instytut Ochrony Środowiska – Państwowy Instytut Badawczy, Warszawa

Bibliografia

• [1] W. Seńczuk, Toksykologia, PZWL, Warszawa 1999.
• [2] M.J. Ellenhorn, S. Schonwald, G. Ordog, J. Wasserberger, [w:] Ellenhorn’s medical toxicology. Diagnosis and treatment of human poisoning, W&W, Maryland 1997, 1614.
• [3] M. Abdollahi, A. Jafari, N. Jalali, MJIRI 1995, 9, 221.
• [4] N. Jalali, A. Pajoumand, M. Abdollahi, S. Shadnia, Toxicol. Lett. 2000, 116, nr 1, 309.
• [5] M. Abdollahi, M. Balali, M. Akhgari, Iranian J. Med. Sci. 1996, 21, 63.
• [6] J. Jośko, Skrypt z medycyny i epidemiologii środowiskowej, Śląska Akademia Medyczna, Katowice 2005.
• [7] D. Jarosińska, Zdrowie środowiskowe. Definicje, zakres, priorytety. Teoria i praktyka ocen oddziaływania środowiska na zdrowie, IMPiZŚ, Sosnowiec 2001.
• [8] W. Hanke, J. Jurewicz, Int. J. Occup. Med. Environ. Health 2004, 17, nr 2, 223.
• [9] J.M. Pogoda, S. Preston-Martin, Environ. Health. Perspect. 1997, 105, nr 11, 1214.
• [10] P. Kristensen, A. Andersen, L.M. Irgens, A.S. Bye, L. Sundheim, J. Cancer 1996, 65, 39.
• [11] X. Ma, P.A. Buffler, R.B. Gunier, G. Dahl, M.T. Smith, K. Reinier i in., Environ. Health. Perspec. 2002, 110, 955.
• [12] S.H. Zahm, S.S. Devesa, Environ. Health. Perspect. 1995, 103, nr 6, 177.
• [13] C. Magnani, P. Pastore, L. Luzzatto, M. Carli, P. Lubrano, B. Terracini, Tumori 1989, 75, 396.
• [14] C.R. Sharpe, E.L. Franco, B. de Camargo, L.R. Lopes, J.H. Barreto, R.R. Johnsson i in., J. Epidemiol. 1995, 141, 210.
• [15] Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10 września 1996 r. w sprawie wykazu prac wzbronionych kobietom, Dz. U. 1996, nr 114, poz. 5450.
• [16] http://www.mop.pl/doc/html/konwencje/k184.html, dostęp 3 sierpnia 2015 r.
• [17] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., Dz. U. 1997, nr 78, poz. 483.
• [18] D. Jarosińska, Materiały szkoleniowe Instytutu Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego, Sosnowiec 2003.
• [19] M. Jakubowski, A. Starek, J.K. Ludwicki, R. Knapek, B. Barański, Słownik terminów stosowanych w toksykologii, Secesja, Kraków 1994.
• [20] D. Figurska-Ciura, Pozostałości pestycydów w środkach spożywczych, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, Wrocław 2012.
• [21] J. Brzeziński, Toksykologia, PZWL, Warszawa 1994.
• [22] P. Rotkiewicz, Kurier Chem. 1993, 17, nr 5, 32.
• [23] T. Nazimek, Ryzyko zdrowotne stosowania pestycydów. Problemy teoretyczne i praktyczne, IMW, Lublin 2001.
• [24] R. Ćwiertniewska, Wybrane zagadnienia higieny żywności, PZWL, Wrocław 1979.
• [25] M. Biziuk, Pestycydy, występowanie, oznaczania i unieszkodliwianie, WNT, Warszawa 2001.
• [26] J. Zagórski, Med. Pracy 1997, 48, nr 1(7), 69.
• [27] S. Tokarski, Uwarunkowania zdrowia ludności wiejskiej w okresie transformacji ustrojowej w Polsce (na przykładzie regionu Środkowo- Wschodniego), IMW, Lublin 1999.
• [28] Dz. U. 1995, nr 90, poz. 446.
• [29] D. Koradecka, Bezpieczeństwo pracy i ergonomia, II, CIOP, Warszawa 1997.
• [30] Praca zbiorowa, Narodowy Program Zdrowia na lata 2007–2015, Załącznik do Uchwały nr 90/2007 Rady Ministrów z dnia 15 maja 2007 r.
• [31] I. Rydlewska-Liszkowska, Med. Pracy 2005, 56, nr 5, 417.
• [32] Dyrektywa 2009/128/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 21 października 2009 r. ustanawiająca ramy wspólnotowego działania na rzecz zrównoważonego stosowania pestycydów, Dz. Urz. UE L 309, 2009, 71.
• [33] PN-EN-18002:2000, Systemy zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy. Ogólne wytyczne do oceny ryzyka zawodowego.
• [34] Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 6 czerwca 2014 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy, Dz. U. 2014, poz. 817.
• [35] M. Pośniak, Bezp. Pracy 2005, nr 7-8, 51.
• [36] Dyrektywa 2004/37/WE z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie ochrony pracowników przed zagrożeniem dotyczącym narażenia na działanie czynników rakotwórczych lub mutagenów podczas pracy, Dz. Urz. UE L 158, 50.
• [37] Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 24 lipca 2012 r. w sprawie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy, Dz. U. 2012, nr 147, poz. 890.
• [38] W.A. Turski, Zagrożenia chemiczne w rolnictwie, IMW, Lublin 1997.
• [39] T. Nazimek, W.A. Turski, M. Wasak, H. Badach, Źródła zagrożeń i profilaktyka zdrowotna w rolnictwie, IMW, Lublin 2009.
• [40] M. Siemiński, Środowiskowe zagrożenia zdrowia, PWN, Warszawa 2008.
• [41] Praca zbiorowa, Toksykologia współczesna, (red. W. Seńczuk), PZWL, Warszawa 2005.
• [42] H.W. Chen, T.K. Tseng, L.W. Ding, J. Chinese Med. Assoc. 2009, 72, 547.
• [43] H. Thiermann, F. Eyer, N. Felgenhauer, Toxicol. Lett. 2010, 197, 236.
• [44] Y. Rosman, I. Makarovsky, Y. Bentur i in., Emerg. Med. J. 2009, 27, 1117.
• [45] J.K. Walters, L.E. Boswell, M.K. Green, i in., Public Health Rep. 2009, 124, 149.
• [46] J. Magdalan, M. Zawadzki, A. Merwid-Lad, Hum. Exp. Toxicol. 2009, 28, 791.
• [47] P. Fante, R. Friedrich, O. Jolliet, Environ. Int. 2012, 49, 9.
• [48] D. Pimentel, Sci. Total Environ. 1996, 188, Supl. 1, S86.
• [49] L. Fritshi, Occup. Environ. Med. 2000, 57, nr 5, 289.
• [50] A. Przybylska, Przegl. Epidemiologiczny 2002, 56, 311.
• [51] J. Jović-Stosić, G. Babić, V. Todorowić, Vojnosanit Pregl. 2009, 66, 477.
• [52] S. Toś-Luty, G. Chodorowska, Ryzyko zdrowotne stosowania pestycydów. Problemy teoretyczne i praktyczne, IMW, Lublin 2001.
• [53] S. Luty, B. Toruń, G. Chodorowska, T. Żukowska, Zagrożenia chemiczne w rolnictwie, IMW, Lublin 1997.
• [54] W. Seńczuk, Toksykologia współczesna, Warszawa 2002.
• [55] J.B. Kwok, Epigenomics 2010, nr 2(5), 671.
• [56] M. Manabe, S. Kanda, K. Fukunaga, A. Tsubura, T. Nishyama, Int. J. Hyg. Environ. Health 2006, 209, nr 5, 413.
• [57] A. Shirangi, L. Fritschi, C.D.J. Holman, Occup. Environ. Med. 2008, 65, nr 11, 719.
• [58] T. Nurminen, K. Rantala, K. Kurppa, P.C. Holmberg,. Epidemiology 1995, 6, nr 1, 23.
• [59] K. Hemminki, P. Mutanen, K. Luoma, I. Saloniemi, Int. Arch. Occup. Environ. Health 1980, 46, 93.
• [60] L.S. Engel, E.S. O’Meara, S.M. Schwartz, Am. J. Epidemiol. 2000, 26, nr 3, 193.
• [61] J. Jurewicz, W. Hanke, Int. J. Occup. Med. Environ Health 2008, 21, nr 2, 121.
• [62] J. A. Ross, C.F. Blackman, S.F. Thai i in., Mol. Carcinog. 2010, 49, nr 4, 320.
• [63] A.M. Zama, M. Uzumcu, Endocrinology 2009, 150, nr 10, 4681.
• [64] K.M. Skinner, M. Manikkam, R. Tracey i in., BMC Med. 2013, 11, 228.
• [65] I. Figa-Talamanca, M.E. Traina, E. Urbani, Occ. Med. 2001, 51, nr 3, 174.
• [66] T. Nazimek, H. Badach, Zagrożenia chemiczne w rolnictwie, IMW, Lublin 1997.

Uwagi

PL

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę.