Analiza relacji cen wybranych gatunków ropy naftowej

• Autorzy: Socha R.

Warianty tytułu

EN

An analysis of price relations of selected grades of crude oil

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Obserwowane po 2004 roku trendy na światowym rynku ropy naftowej pozwalają wskazać na szereg fundamentalnych zdarzeń, do jakich doszło w procesach kształtowania cen różnych gatunków ropy naftowej, tj. m.in.: załamania relacji cenowych między trzema benchmarkami ropy naftowej, próby ustanowienia nowych benchmarków cenowych (Oman DME, rosyjskie ESPO), odejścia niektórych państw–eksporterów od wyceny sprzedawanej ropy naftowej względem WTI czy Dubai Fateh. W niniejszym artykule starano się poddać analizie relacje między cenami wybranych gatunków ropy naftowej i wskazać, których gatunków tego surowca ceny stanowią przyczynę dla kształtowania się cen innych gatunków. Niedostateczna transparentność rynku oraz niewielka ilość gatunków ropy naftowej sprzedawanych w warunkach wolnorynkowych sprawiają, że badanie relacji cenowych może przybliżyć kierunek poszukiwania czynników, które powinny być uwzględnianie w analizach mechanizmów cenowych czy próbach prognozowania cen ropy naftowej. W ramach przeprowadzonej analizy zastosowano test kointegracji Engle’a Grangera, a następnie analizę przyczynowości w sensie Grangera dla określenia kierunku relacji przyczynowo-skutkowej między cenami poszczególnych gatunków ropy naftowej w okresie silnych zawirowań na rynku ropy naftowej 2004–2012 oraz w okresie poprzedzającym 1997–2003. Uzyskane rezultaty pozwalają uznać za wysoce prawdopodobną hipotezę tzw. broken benchmark w odniesieniu do ropy naftowej WTI. Widoczna jest również marginalizacja znaczenia innego benchmarku cenowego Dubai Fateh, który przed 2004 rokiem stanowił istotny punkt dla rozprzestrzeniania się zmian na rynku. Spośród gatunków ropy naftowej, których ceny uznawane są za referencyjne jedynie ropa naftowa Brent odgrywała istotną rolę w kształtowaniu światowych cen tego surowca. Uzyskane rezultaty pozwalają również skierować uwagę na rolę, jaką po 2004 roku pełniły niektóre gatunki ropy naftowej pochodzące z państw OPEC, tj.: Arab Light, Arab Heavy, K. Export czy Cabinda.

EN

Trends observed in the global oil market after 2004 allowed to point out a range of fundamental changes, which resulted in price movements of different grades of crude oil, i.e. shifts in relation between the three benchmarks of crude oil, activities to establish new price benchmarks (Oman DME, Russian ESPO), cessation of utilizingWTI or Dubai as a reference price in valuation processes by few oil exporting countries. In this article we try to analyze a long termrelations between prices of selected grades of crude oil and indicate which prices can be perceived as a cause for shift of other oil prices. Insufficient transparency of oil market and limited number of oil grades distributed in a free market could make use of analyzing price relations to highlight the determinants, which should be involved in price movements analyses or forecasts. In this analysis Engle – Granger test for co-integration was employed and after that test for Granger causality was utilized to check the direction of relation among different prices of crude oil in a period of strong price deviation 2004–2012 and period before that 1997–2003. Results indicate that the broken benchmark hypothesis for WTI crude oil could be accepted as a statistically probable. We also observe the marginalization of importance of another oil benchmark Dubai Fateh which before 2004 was a substantial point for other oil grades movement. Brent was the only one benchmark that could be perceived as an important factor for price shifts of other crude oil grades. Other crude oil grades, for which our attention should be drawn after 2004, are these produced in OPEC countries i.e. Arab Light, Arab Heavy, K. Export, Cabinda.

Słowa kluczowe

PL

ropa naftowa; cena; szok cenowy 2004; WTI; Brent; Dubai Fateh

EN

crude oil; price; price shock 2004; WTI; Brent; Dubai Fateh

• Wydawca: Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
• Czasopismo: Polityka Energetyczna
• Rocznik: 2013
• Tom: T. 16, z. 2
• Strony: 17--31
• Opis fizyczny: Bibliogr. 19 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Socha R.

• Katedra Ekonometrii, Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny Uniwersytetu Łódzkiego

Bibliografia

• ASCHE F., GJOLBERG O., VOLKER T., 2003 – Price relationships in the petroleum market: an analysis of crude oil and refined product prices. Energy Economics t. 25, z. 3, s. 289–301.
• BACHMEIER J., GRIFFIN J., 2003 – New Evidence on Asymmetric Gasoline Price Responses. Review of Economics and Statistics t. 85, z. 3, s. 772–776.
• BORENSTEIN S., CAMERON C., GILBERT R., 1997 – Do Gasoline Prices Respond Asymmetrically to Crude Oil Prices. Quarterly Journal of Economics t. 112, z. 1, s. 305–339.
• CAPORALE G.M., CIFERRI D., GIRARDI A., 2010 – Time-varying spot and futures oil price dynamics. Quaderni del Dipartimento di Economia, Finanza e Statistica, t. 75, z. 1, s. 36–67.
• ENGLE R.F., GRANGER C.W., 1987 – Co-Integration and Error Correction: Representation, Estimation, and Testing. Econometrica t. 55, z. 2, s. 251–276.
• ERDŐS P., 2012 – Have oil and gas prices got separated? Energy Policy, t. 49, z. 3, s. 707-718.
• FATTOUH B., 2007 – WTI benchmark temporarily breaks down: it is really a big deal. Middle East Economic Survey t. 50, z. 20, 7 s.
• FATTOUH B., 2011 – An Anatomy of the Crude Oil Pricing System. Oxford Energy Comment, 83 s.
• GRANGER C.J.W., 1969 – Investigating Causal Relations by Econometric Models and Cross-spectral Methods. Econometrica, t. 37, z. 3, s. 424–438.
• GUJARATI D.N., 2003 – Basic econometrics. Wyd. 4. McGraw-Hill Higher Education, New York, s. 656–715.
• HAGSTROMER B., WLAZLOWSKI S., 2007 – Causality in Crude Oil Prices. Applied Economics t. 43, z. 23, s. 3337–3347.
• KAO Ch.W., WAN J.W., 2011 – Price discount, inventories and the distortion of WTI benchmark. Energy Economics t. 34, z. 1, s. 117–123.
• KARPIŃSKI M., 2012 – System zapasów interwencyjnych ropy naftowej i paliw Międzynarodowej Agencji Energetycznej. Polityka Energetyczna t. 15, z. 2, s. 57–70.
• KAUFMANN R., ULLMAN B., 2009 – Oil prices, speculation, and fundamentals: Interpreting causal relations among spot and futures prices. Energy Economics t. 31, z. 4, s. 550–558.
• KOWALIK S., HERCZAKOWSKA J., 2010 – Analiza i prognoza cen ropy naftowej na rynkach międzynarodowych. Polityka Energetyczna t. 13, z. 2, s. 253–262.
• LEE Ch.Ch., ZENG J.-H., 2011 – Revisiting the relationship between spot and futures oil prices: Evidence from quantile cointegrating. Energy Economics t. 33, z. 5, s. 924–935.
• MASLYUK S., SMYTH R., 2008 – Unit root properties of oil spot and futures prices. Energy Policy t. 23, z. 7, s. 2591–2600.
• OSIŃSKA M., 2008 – Ekonometryczna analiza zależnooeci przyczynowych. Wyd. 1. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń, s. 19–105.
• STEVENS P., 1995 – The determination of oil prices 1945–1995. Energy Policy t. 23, z. 10, s. 861–870.