Wpływ infrastruktury elektroenergetycznej na zrównoważone planowanie i zagospodarowanie przestrzenne w Polsce na przykładach z woj. pomorskiego

• Autorzy: Kistowski M. , Kupska M. , Wiklent G.

Warianty tytułu

EN

The Impacts of Electric Power Infrastructure on Sustainable Spatial Planning and Development in Poland on the Examples of Pomorskie Voivodeship

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Rozwój energetyki stanowi jeden z kluczowych wyznaczników zaawansowania cywilizacyjnego społeczeństw. Potrzeby w tym zakresie są od wielu dziesięcioleci definiowane również w Polsce, jednak od kilkunastu lat dyskurs w tym zakresie przybrał zdecydowanie na sile. Wynika to z wielu czynników, zarówno zewnętrznych (międzynarodowych), jak i wewnętrznych (krajowych) (ryc. 1), wśród których za najważniejsze należy uznać: ● traktowanie energetyki jako jednego z głównych źródeł emisji, stanowiących podstawową przyczynę globalnych zmian klimatu, należących do głównych współczesnych problemów cywilizacyjnych; ● wskazanie zastosowania odnawialnych źródeł energii jako jednego z najważniejszych sposobów ograniczania problemów związanych z nadmierną emisją zanieczyszczeń do atmosfery, priorytetowych również w polityce Unii Europejskiej; ● problemy polityczne i ekonomiczne związane z zaopatrzeniem w niektóre podstawowe nieodnawialne surowce energetyczne (ropa naftowa, gaz ziemny), wpływające na ograniczenie bezpieczeństwa energetycznego Polski; ● niedostateczny rozwój oraz dekapitalizacja istniejącej infrastruktury technicznej kraju służącej do wytwarzania i przesyłania energii, szczególnie elektrycznej; ● problemy z uzyskaniem odpowiedniej dywersyfikacji źródeł zaopatrzenia w energię oraz ze sformułowaniem zdecydowanego kierunku rozwoju krajowej energetyki (kontynuacja dominacji węgla jako surowa energetycznego, niepewność w zakresie możliwości eksploatacji gazu łupkowego, niezdecydowanie w odniesieniu do lokalizacji elektrowni jądrowych, trudności z wykorzystaniem niektórych odnawialnych źródeł energii).

EN

A lot of documents and scientific papers express necessity of electric power infrastructure acceleration development in Poland. This development depend on many strategic- -planning and formal-law factors with internal (national) and external (international) character. They include economical, social, environmental and security factors, usually spatially related. The most important are: energy production impact on global and regional climate changes, Common EU politics on renewable energy sources promotion, problems with natural oil and gas import, underdevelopment and obsolescence of electric power infrastructure, indecision on development of energy power development. Electric power infrastructure facilities generally divide into: energy power plants (usually areal), power grids (linear) and energy receivers (e.g. transformers stations). Location and operation cause different effects for sustainable spatial planning and management. The analysis of different power plants according to source of produced energy showed the greatest negative effects for coal plants, and a bit smaller for nuclear (during normal operation) and great water power plants. Slightly smaller negative effects results from natural gas and big scale biomass energy power plants operation. Average effects brings biogas power plants and on-shore wind farms, and relatively smallest: small water power plants, solar power plants (photovoltaic) and off-shore windfarms. Significant effects are connected with location and operation of high and highest voltage power grids and transformers stations. The quality of landscape and space openness are the main factors affected by electric power infrastructure. This thesis is validate by case studies for existed and planned facilities in Pomeranian Voivodeship. The first is Pelplin commune in the center of the region – the area of intensive electric power infrastructure spatial management. In valuable culture landscape appeared two wind farms (>50 wind turbines) and coal power plant (2000 MW), transformers station and new power lines are planned. The greatest forecast cumulative negative effects of their impacts concern landscape, acoustic climate and biotic environmental elements. The best forecast positive effect concerns commune finances. Probably serious negative effects of first nuclear energy power plant location in Poland (near Żarnowiec or Choczewo in northern part of Pomeranian Region) are not yet identified particularly. One of the most important bottlenecks in the process of listed infrastructure elements location is social participation. We are afraid that it will be one of the major barrier for efficient implementation of this process.

Słowa kluczowe

PL

infrastruktura elektroenergetyczna; Polska; zagospodarowanie przestrzenne; planowanie przestrzenne

EN

electric power infrastructure; Poland; spatial development; spatial planning

• Wydawca: Komitet Przestrzennego Zagospodarowania Kraju PAN ; Towarzystwo Urbanistów Polskich
• Czasopismo: Biuletyn Komitetu Przestrzennego Zagospodarowania Kraju PAN
• Rocznik: 2014
• Tom: No 254
• Strony: 129--149
• Opis fizyczny: Bibliogr. 21 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Kistowski M.

• Uniwersytet Gdański

autor

Kupska M.

• Uniwersytet Gdański

autor

Wiklent G.

• Uniwersytet Gdański

Bibliografia

• 1. Bartkowski T., 1991, Kształtowanie i ochrona środowiska człowieka. PWN, Warszawa, s. 248–286.
• 2. Biderman E. (red.), 1989, Energetyka jądrowa. Człowiek. Środowisko, UAM, Poznań.
• 3. Dziembowski Z., 1985, Infrastruktura jako kategoria ekonomiczna. Ekonomista, 4, s. 725–739.
• 4. Glasson J., Elson M. J., van der Wee D., Barrett B., 1987, The Socio -economic Impact of the Proposed Hinkley Point ‘C’ Power Station. Oxford Polytechnic Power Station Impact Team, Oxford.
• 5. Jaszczuk -Skolimowska B., 2012, Jakość przestrzeni małego miasta w aspekcie planowanych przekształceń funkcjonalno -przestrzennych otoczenia. Czasopismo Techniczne, Architektura, 1- A/1, s. 331–335.
• 6. Kaczmarski M., 2010, Bezpieczeństwo energetyczne Unii Europejskiej. Wyd. Akademickie i Profesjonalne, Warszawa.
• 7. Kistowski M., 2012, Propozycja metodyczna oceny środowiskowych uwarunkowań lokalizacji farm wiatrowych w skali regionalnej. Przegląd Geograficzny, t. 84, z.1, s. 6–22.
• 8. Kistowski M., Szczepaniak J., 1988, Makroprzestrzenne i regionalne uwarunkowania proponowanych wariantów lokalizacji III elektrowni jądrowej wynikające z cech struktury środowiska przyrodniczego. Politechnika Gdańska, Ekoprojekt, Gdańsk, masz.
• 9. Kistowski M., Szczepaniak J., 1989, Strukturalno -krajobrazowa ocena uwarunkowań lokalizacji elektrowni jądrowych dla 21 wskazanych potencjalnych rejonów lokalizacji (w skali regionalnej). Politechnika Gdańska, Ekoprojekt, Gdańsk, masz.
• 10. Kołodziejski J., 1988, Identyfikacja i rozwiązywanie sytuacji konfliktowych występujących między środowiskiem przyrodniczym a zagospodarowaniem przestrzennym. Zeszyt 1 CPBP 04.10.11, Politechnika Gdańska, Gdańsk.
• 11. Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030, 2013, MRR, Warszawa.
• 12. Kupska K., 2013, Przyrodnicze i społeczne uwarunkowania lokalizacji planowanej elektrowni jądrowej w północnej części województwa pomorskiego. Uniwersytet Gdański, Gdańsk, praca magisterska.
• 13. Niecikowski K., Kistowski M., 2008, Uwarunkowania i perspektywy rozwoju energetyki wiatrowej na przykładzie strefy pobrzeży i wód przybrzeżnych województwa pomorskiego. Fundacja Rozwoju Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.
• 14. Polityka energetyczna Polski do 2030 roku, 2009, Ministerstwo Gospodarki, Warszawa.
• 15. Program rozwoju elektroenergetyki z uwzględnieniem źródeł odnawialnych w Województwie Pomorskim do roku 2025, 2010, Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego, Gdańsk.
• 16. Przewoźniak M., 2007, Oddziaływanie elektrowni wiatrowych na środowisko – zagadnienia sozologiczne, ekologiczne i krajobrazowe.Materiały II Konferencji „Rynek energetyki wiatrowej w Polsce”, PSEW, Warszawa.
• 17. PSE, 2009, Linie i stacje elektroenergetyczne w środowisku człowieka. Polskie Sieci Elektroenergetyczne S.A., Warszawa.
• 18. Rechul H., 2005, Przedmiot polityki energetycznej. Wokół Energetyki, t. 8.
• 19. Tyszecki A., Zatorska -Sadurska J., 1993, Metoda lokalizacji inwestycji szkodliwych dla środowiska na przykładzie elektrowni jądrowych. Politechnika Gdańska, Gdańsk, praca doktorska.
• 20. Tyszecki A., Bednarska M., Kistowski M., Kutniewska K., 2011, Uwarunkowania środowiskowo -przestrzenne rozwoju energetyki w województwie pomorskim w kontekście aktualizacji Wojewódzkiego Programu Ochrony Środowiska. Ekokonsult, Gdańsk.
• 21. Wiklent G., 2013, Wpływ inwestycji energetycznych realizowanych w gminie Pelplin na środowisko przyrodnicze, zagospodarowanie przestrzenne i rozwój gospodarczy gminy. Uniwersytet Gdański, Gdańsk, praca magisterska.