Planistyczne aspekty lokalizacji modułowego systemu Zielonej Klasy dla wybranych szkół na terenie Krakowa

• Autorzy: Blazy Rafał , Hrehorowicz-Gaber Hanna , Błachut Jakub , Ciepiela Agnieszka , Łysień Mariusz , Dudek Jakub , Hrehorowicz-Nowak Alicja

Identyfikatory

DOI

10.5604/01.3001.0054.0135

Warianty tytułu

EN

Planning aspects of locating the modular Green Class system for selected schools in Cracow

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W Krakowie, podobnie jak w innych miastach Polski, obserwuje się podejmowanie licznych inicjatyw tworzenia prywatnych przedszkoli i szkół ze względu na rosnące zapotrzebowanie na takie obiekty. W trakcie ostatnich trzech lat sytuacja w szkolnictwie pogorszyła się za sprawą wirusa COVID-19 oraz przez wojnę w Ukrainie. Obecna sytuacja stwarza zapotrzebowanie na możliwość zastosowania szybkiego w realizacji, efektywnego i możliwie ekonomicznego rozwiązania, które zapewni jednocześnie elastyczność w kwestii doboru lokalizacji dodatkowych przestrzeni dla edukacji prowadzonej na różnych szczeblach. Zespół badaczy jako odpowiedź na powyższe zapotrzebowanie zaproponował wykorzystanie budownictwa modułowego. Opracowano „Szkołę Przyszłości: modularny i mobilny system zielonych klas”, w ramach programu Nauka dla Społeczeństwa. Celem artykułu jest przedstawienie możliwości wykorzystania zaproponowanych modułów edukacyjnych, w kontekście uwarunkowań przestrzennych oraz regulacji wynikających z dokumentów planistycznych. Obszarem wytypowanym do analiz szczegółowych była gmina miejska i miasto Kraków. We wskazanych placówkach wykonano badania terenowe, waloryzację uwarunkowań przyrodniczych oraz analizę planistyczną. W licznych przypadkach występują utrudnienia wynikające z niewielkiego udziału powierzchni biologicznie czynnej w terenach szkolnych. Większość badanych obiektów posiada niespójnie zaprojektowaną przestrzeń w swoim najbliższym otoczeniu, jak i w niewielkim stopniu wykorzystuje możliwości wynikające z dostępności komunikacyjnej. Szczególne ograniczenia dotyczą szkół zlokalizowanych w zabudowie historycznej, często objętej ochroną konserwatorską. Ze względu na regulacje zawarte w planach miejscowych, wykluczona jest możliwość realizacji obiektów tymczasowych. Zapisy te powodują utratę mobilności, która była jednym z kluczowych założeń projektu. Zarekomendowano realizację modułów Zielonych Klas jako obiektów w formie platform osadzonych na kołach lub rozważenie realizacji jako obiektów trwale związanych z gruntem.

EN

In Cracow, as well as in other cities in Poland, there is a marked increase in initiatives to establish private schools and kindergartens due to high demand. Education has drastically declined over the past three years due to the COVID-19 pandemic and ongoing conflict in Ukraine. The present circumstances call for an expedient, efficient, and cost-effective solution that also allows for adaptability in the location of educational spaces at various levels. In response to this need, a group of researchers suggested modular construction as a potential solution. The "School of the Future: a modular and mobile green classroom system" was created as part of the Science for Society program. The article aims to introduce the potential utilization of the proposed educational modules in consideration of spatial conditions and regulations outlined in planning documents. The Municipality and City of Cracow was chosen as the focus for detailed analysis. Field surveys, analysis of natural conditions, and planning evaluations were conducted at the specified locations. In many instances, school grounds are limited by the low proportion of biologically active space. The majority of the surveyed facilities exhibit inconsistently designed surroundings and fail to utilise transport accessibility prospects. Schools located in historic buildings, often protected by conservation regulations, experience particular constraints. Local plans prohibit the construction of temporary buildings. These measures lead to reduced mobility, a key objective of the project. It is advisable to implement the Green Classroom modules as platform objects with wheels or as objects permanently fixed to the ground.

Słowa kluczowe

PL

budownictwo modułowe; planowanie przestrzenne; obiekt szkolny

EN

modular construction; spatial planning; school building

• Wydawca: BUILDER CORP Sp. z o.o.
• Czasopismo: Builder
• Rocznik: 2023
• Tom: R.27, nr 12
• Strony: 100--109
• Opis fizyczny: Bibliogr. 36 poz., il., tab.

Twórcy

autor

Blazy Rafał

• Politechnika Krakowska, Wydział Architektury

• https://orcid.org/0000-0002-0466-8855

autor

Hrehorowicz-Gaber Hanna

• Politechnika Krakowska, Wydział Architektury

• https://orcid.org/0000-0002-1567-6172

autor

Błachut Jakub

• Politechnika Krakowska, Wydział Architektury

• https://orcid.org/0000-0002-8523-1910

autor

Ciepiela Agnieszka

• Politechnika Krakowska, Wydział Architektury

• https://orcid.org/0000-0002-3280-4674

autor

Łysień Mariusz

• Politechnika Krakowska, Wydział Architektury

• https://orcid.org/0000-0002-7500-4036

autor

Dudek Jakub

• Politechnika Krakowska, Wydział Architektury

• https://orcid.org/0000-0002-1541-9512

autor

Hrehorowicz-Nowak Alicja

• Politechnika Krakowska, Wydział Architektury

• https://orcid.org/0000-0002-4664-9740

Bibliografia

• [1] Plattner C., Leifer H., Meinel L., „Design Thinking Research - Studying Co-Creation in Practice”, vol. 36. 2011. doi: 10.1016/B978-0-12-387667-6.00013-0.
• [2] Leifer L., Meinel C., „Design Thinking Research - Looking Further: Design Thinking Beyond Solution-Fixation”. 2019. doi: 10.1007/978-3-319-97082-0_1.
• [3] Kumulacja roczników. W Krakowie ponad 2,5 tys. uczniów nie dostało się do żadnej szkoły średniej, https://glos.pl, 2022. https://glos.pl/kumulacja-rocznikow-w-krakowie-ponad-25-tys-uczniow-nie-dostalo-sie-do-zadnej-szkoly-sredniej.
• [4] Bugdalski B., Przez brak miejsc nie wszyscy mogli rozpocząć rok szkolny. Samorządy robią, co mogą, https://www.portalsamorzadowy.pl, 2022. https://www.portalsamorzadowy.pl/edukacja/przez-brak-miejsc-nie-wszyscy-mogli-rozpoczac-rok-szkolny-samorzady-robia-co-moga,401638.html.
• [5] Dobek J. (red.), Architektura i budownictwo szkolne PRL, WSiP, Warszawa 1976.
• [6] Wałaszewski K., Tysiąc szkół na Tysiąclecie. Szkoły Tysiąclecia - architektura, propaganda, polityka., 1st ed., Łódź 2018.
• [7] Kuc M., Przystosowanie do potrzeb ucznia architektury i przestrzeni budynków szkolnych w Polsce, in Politechnika Wrocławska, 2018, s. 247-255.
• [8] Kuc M., Architektura i rozwiązania przestrzenne budynków szkolnych wybudowanych w Polsce po 1999 roku na tle uwarunkowań reformy systemu oświaty, uwarunkowań historycznych i wieloaspektowych wytycznych projektowania przestrzeni szkolnych, Politechnika Wrocławska, 2018.
• [9] Cinal W., Architektura budynku szkolnego. (Termo) modernizacja szkół 1000-latek „Zło konieczne” czy druga szansa dla budynku? Architecture of the school building. (Thermo) modernization of millennial schools. 'Anecessary evil’ or a second life for a building?, „Builder” 2021, nr 25, s. 22-26, , doi: 10.5604/01.3001.0014.5636.
• [10] Hartley K., Andújar A., Smartphones and Learning: An Extension of M-Learning or a Distinct Area of Inquiry, Educ Sci (Basel), vol. 12, no. 1, Jan. 2022, doi: 10.3390/educsci12010050.
• [11] Ptaszek G. i in., Edukacja zdalna: co stało się z uczniami, ich rodzicami i nauczycielami?, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2020.
• [12] Newman K. i in., Citation: Voices from Service Providers Who Supported Young Caregivers throughout the COVID-19 Pandemic in the Canadian Context, 2023, doi: 10.3390/ijerph20156446.
• [13] Matyjas B., Distance Learning as a Difficult Life Experience of Children, Parents and Teachers, „Lubelski Rocznik Pedagogiczny”, vol. 41, no. 3, s. 51-66, Dec. 2022, doi: 10.17951/lrp.2022.41.3.51-66.
• [14] Spiekerman A.M. i in., Adolescents’ Online Connections with Friends during COVID-19: An Assessment of the Forms of Communication and Their Association with Emotional Adjustment, „Children”, vol. 10, no. 8, 2023, doi: https://doi.org/10.3390/children10081281.
• [15] Problem I., Dietricha M., Nauczanie po pandemii, SGGW, Warszawa 2020.
• [16] Krzykowski P., Konsekwencje wojny na Ukrainie w wymiarze żywnościowym, ekonomicznym i energetycznym, „Roczniki Nauk Społecznych” 2022, vol. 14, no. 50, s. 93-113.
• [17] Orłowska B., Budzyński Ł., Lubimow J., Procesy inkluzji dzieci uchodźców z Ukrainy na przykładzie szkół podstawowych w Gorzowie Wielkopolskim, Процеси інклюзії дітей-біженців з України на прикладі шкіл у м. Ґожув Великопольський, Poznań 2022.
• [18] Choczyński M., Sujecka-Zając J., Leppert R., Żylińska M., Pedagogika mobilności, „Refleksje”, vol. 5, Sep. 2022, www.refleksje.zcdn.edu.pl.
• [19] Christopher A., Język wzorców. Miasta, budynki, konstrukcja, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2008.
• [20] Barrett P., Zhang Y., Moffat J., Kobbacy K., A holistic, multi-level analysis identifying the impact of classroom design on pupils’ learning, „Build Environ”, vol. 59, s. 678-689, 2013, doi: 10.1016/j.buildenv.2012.09.016.
• [21] Barrett P., Davies F., Zhang Y., Barrett L., The impact of classroom design on pupils’ learning: Final results of a holistic, multi-level analysis, „Build Environ”, vol. 89, no. January 2013, pp. 118-133, 2015, doi: 10.1016/j.buildenv.2015.02.013.
• [22] Halabieh H. i in., The Future of Higher Education: Identifying Current Educational Problems and Proposed Solutions, 2022, doi: 10.3390/educsci.
• [23] Barrett P.P., Zhang Y., Optimal learning spaces: design implications for primary schools, SCRI Research Report, no. October, p. 47, 2009.
• [24] Trojanowska M., Projektowanie zrównoważonych obiektów szkolnych w trosce o promocję zdrowia publicznego. Wybrane zagadnienia i przykłady dobrych praktyk Designing sustainable school facilities for public health promotion. Selected issues and examples of good practice, „Architectus”, vol. 4, no. 4(60), 2020, doi: 10.37190/arc190409.
• [25] Wilson O.E., Biophilia, Harvard University Press, Cambridge 1990.
• [26] CABE Community, Cabe, and Commission for Architecture and the Built Environment, Community green: Using local spaces to tackle inequality and improve health, http://www.Cabe.Org.Uk/Publications/Community-Green, s. 1-61, 2010.
• [27] Kosmala M., Naturalne place zabaw, Miasto Stołeczne Warszawa, Warszawa 2014.
• [28] Lucas A.J., Dyment J.E., Where do children choose to play on the school ground? The influence of green design, „Educ” 3 13, vol. 38, no. 2, s. 177-189, 2010, doi: 10.1080/03004270903130812.
• [29] NICE, Promoting physical activity, active play and sport for pre-school and school-age children and young people in family, pre-school, school and community settings, „National Ins”, no. January, s. 89, 2009.
• [30] Kocki W., Bogucki J., Kwiatkowski B., Fizyczna przestrzeń szkoły - współczesne kierunki projektowe, „Teka Komisji Architektury, Urbanistyki i Studiów Krajobrazowych”, vol. 11, no. 4, s. 34-41, 1970, doi: 10.35784/teka.581.
• [31] Lockwood T., Design Thinking: Integrating Innovation, Customer Experience and Brand Value, Allworth Press, 2010.
• [32] Dobrowolski Z., Bezpieczeństwo i higiena nauczania w szkołach publicznych - warunki edukacji i wypoczynku dzieci, Warszawa, 2016.
• [33] Szkoła dobrze zaprojektowana, no. 1. Warszawa, https://architek tura.um.warszawa.pl/documents/12025039/22205420/Za%C5%82%C4%85cznik+nr+1_ze+spisem+tre%C5%9Bci.pdf/8ceff795-3cf4-222b-eadf-12911a352ec8?t=1634497582224, 2021.
• [34] Białek J., Niepołomice. Ruszyła nauka w zastępczych budynkach. Koszty naprawy zamkniętej szkoły wyliczono na 2 mln zł, „Dziennik Polski”, Oct. 08, 2021.
• [35] Grądalski F., Guzikowska P., Polityka gospodarcza w warunkach podwyższonej inflacji, w: Polityka gospodarcza wobec współczesnych wyzwań, red. M. Kaleta, M. Laska, D. Żuchowska, Akademia Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu, Toruń 2022, s. 9-33.
• [36] Bukowski M., Kobyłka K., Sobkiewicz M., Dlaczego energetyka potrzebuje konkurencji? Nowy paradygmat, Fundacja Warszawski Instytut Studiów Ekonomicznych i Europejskich, Warszawa 2022.

Uwagi

Artykuł umieszczony w części "Builder Science"

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2024).