Wyróżnianie atrybutów atrakcyjności krajobrazu jako metoda oceny obszarów cennych przyrodniczo

• Autorzy: Balon J.

Warianty tytułu

EN

Identification of attributes of landscape attractiveness as a means of evaluating valuable natural areas

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju wszelkie działania planistyczne, szczególnie w obszarach cennych przyrodniczo, powinny eliminować lub przynajmniej minimalizować wszelkie szkodliwe skutki, wynikające z nadmiernej presji człowieka na krajobraz. Warunkiem skutecznej realizacji tego postulatu jest jednak możliwie obiektywna ocena stopnia cenności danego obszaru. Artykuł podejmuje próbę wyróżnienia podstawowych cech, nazwanych atrybutami atrakcyjności, decydujących o tym, w jakim stopniu dane obszary zasługują na ochronę. Zagadnienie atrybutów atrakcyjności, ale tylko dla obszarów górskich, podjęto już w innej pracy autora [3]. Wydaje się, że dla waloryzacja obszarów cennych przyrodniczo może opierać się na podobnym zestawie atrybutów. Szczególnej ochronie winny podlegać zatem (cechujące się określonymi atrybutami) krajobrazy: oryginalne, dające zadowolenie, cieszące i nieoczekiwane. Do tej listy, w przypadku obszarów cennych przyrodniczo, należałoby dodać jeszcze jeden rodzaj – krajobrazy niepowtarzalne (unikalne).

EN

In the spirit of sustainable development, planning strategies designed for environmentally valuable areas should strive either to eliminate or minimize the harmful effects of human impact on natural landscapes. In order to effectively accomplish this goal, what is needed is an objective method of assessing the environmental value of a given area. The paper attempts to identify basic characteristics called attributes of attractiveness that would help in determining the level of environmental protection needed for a particular area. The concept of attributes of attractiveness for mountain areas has been discussed already in another publication [3]. It appears that environmentally valuable areas can be graded based on the same set of attributes. The following types of landscape should be given special protection: original landscapes, enjoyable landscapes, and unexpected landscapes. Each landscape type can be described using a number of attributes. In the case of environmentally valuable areas, unique landscapes need also be considered.

Słowa kluczowe

PL

krajobraz; atrybut; obszary chronione; rozwój zrównoważony

EN

landscape; attributes; protected areas; sustainable development

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej im. Tadeusza Kościuszki
• Czasopismo: Czasopismo Techniczne. Architektura
• Rocznik: 2011
• Tom: R. 108, z. 6-A
• Strony: 97--100
• Opis fizyczny: Bibliogr. 8 poz.

Twórcy

autor

Balon J.

• Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej, Wydział Biologii i Nauk o Ziemi, Uniwersytet Jagielloński

Bibliografia

• [1] Balon J., Próba identyfikacji konfliktów człowiek-środowisko na obszarze Tatrzańskiego Parku Narodowego, [w:] Przyroda Tatrzańskiego Parku Narodowego a człowiek; tom III, TPN, PTPNoZ, Kraków–Zakopane 1996, 38-40.
• [2] Balon J., Regionalne zróżnicowanie konfliktów człowiek-środowisko na obszarze Tatrzańskiego Parku Narodowego, Użytkowanie turystyczne parków narodowych, Partyka J. (red.), Ojców 2002, 715-722.
• [3] Balon J., Atrakcyjność krajobrazu górskiego – stała czy przygodna, Problemy Ekologii Krajobrazu, w druku.
• [4] Kistowski M., Regionalny model zróżnicowanego rozwoju i ochrony środowiska a strategie rozwoju województw, UG, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Gdańsk–Poznań 2003.
• [5] Richling A., Perspektywy rozwoju ekologii krajobrazu, Problemy Ekologii Krajobrazu XXIII, Kraków 2007, 7-10.
• [6] Mały Słownik Języka Polskiego PWN, Sobol E. (red.), Wyd. Nauk. PWN, Warszawa 1995.
• [7] Styperek J., Próba ukazania konfliktów krajobrazowo-ekologicznych w strefie brzeżnej lasu południowo-wschodniej części Wielkopolskiego Parku Narodowego, Ekologia krajobrazu w badaniach terytorialnych systemów rekreacyjnych, Pietrzak M. (red.), Poznań 1993.
• [8] Słownik Wyrazów Obcych PWN, Tokarski J. (red.), Wyd. PWN, Warszawa 1990.