Wybrane głazy narzutowe północno-zachodniego obrzeżenia Gór Świętokrzyskich : współczesne znaczenie i potencjał geoturystyczny

• Autorzy: Górska-Zabielska Maria , Kusztal Piotr , Witkowska Kinga

Identyfikatory

DOI

10.7306/2019.45

Warianty tytułu

EN

Selected erratic boulders of the northwestern edge of the Holy Cross Mountains : contemporary significance and geotouristic potential

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

The article describes 19 erratic boulders of the northwestern margin of the Holy Cross Mountains pointing to their Scandinavian source area. For each boulder, the location, the form of its protection, petrographic type, morphology, and the present and potential significance are also given.

Słowa kluczowe

PL

głazy narzutowe; abiotyczne pomniki przyrody; geoturystyka; Wyżyny Przedbórz i Kielce

EN

erratic boulders; abiotic nature monuments; geotourism; Przedbórz and Kielce Uplands

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Przegląd Geologiczny
• Rocznik: 2019
• Tom: Vol. 67, nr 9
• Strony: 767--774
• Opis fizyczny: Bibliogr. 37 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Górska-Zabielska Maria

• Instytut Geografii, Uniwersytet Jana Kochanowskiego, ul. Świętokrzyska 15, 25-406 Kielce

autor

Kusztal Piotr

• Instytut Geografii, Uniwersytet Jana Kochanowskiego, ul. Świętokrzyska 15, 25-406 Kielce

autor

Witkowska Kinga

• Instytut Geografii, Uniwersytet Jana Kochanowskiego, ul. Świętokrzyska 15, 25-406 Kielce

Bibliografia

• 1. CZARNOCKI J. 1934 - O kilku największych głazach narzutowych w zachodniej i środkowej części Gór Świętokrzyskich. Wyd. Tow. Muz. Ziemi: 170-172.
• 2. CZERNICKA-CHODKOWSKA D. 1980 - Zabytkowe głazy narzutowe na obszarze Polski. Część III - Polska pd.-wsch. i pd. Wyd. Geol., Warszawa.
• 3. CZUBLA P. 2015 - Eratyki fennoskandzkie w osadach glacjalnych Polski i ich znaczenie badawcze. Wyd. UŁ, Łódź.
• 4. FILONOWICZ P. 1981 - Mapa geologiczna Polski. B - mapa bez utworów czwartorzędowych w skali 1: 200 000. Ark. Kielce. Inst. Geol., Wyd. Geol., Warszawa.
• 5. GARUS R. 2004 - Pomniki przyrody woj. świętokrzyskiego. Głazy narzutowe. Część 1. Liga Ochr. Przyr., Kielce.
• 6. GARUS R. 2005 - Pomniki przyrody woj. świętokrzyskiego. Głazy narzutowe. Część 2. Liga Ochr. Przyr., Kielce.
• 7. GÓRSKA-ZABIELSKA M. 2008 - Fennoskandzkie obszary alimentacyjne osadów akumulacji glacjalnej i glacjofluwialnej lobu Odry. Wyd. Nauk. UAM, 78: 330.
• 8. GÓRSKA-ZABIELSKA M. 2018- Głazy narzutowe Kielecczyzny i ich potencjał geoturystyczny. [W:] Ludwikowska-Kędzia M., Wiatrak M. (red.), Plejstocen Gór Świętokrzyskich. Książka streszczeń XXV Konferencji Stratygrafia Plejstocenu Polski, 3-7 września 2018 r. Wyd. PŚ, UJK, Huta Szklana k. Bielin, Kielce: 84-86.
• 9. GÓRSKA-ZABIELSKA M., WITKOWSKA K., PISARSKA M., MUSIAŁ R., JOŃCA B. 2019 (w druku) - Erratic boulders in the Świętokrzyskie Region (South-Eastern Poland) and their potential to promote geotourism. Geoheritage. http://trino.pttk.pl https://www.geocaching.pl
• 10. https://kielce.tvp.pl/42166205/piaskowce-i-wapienie-lapidarium-na-50lecie-instytutu-geografii-ujk
• 11. JOŃCA B. 2018 - Walory geoturystyczne regionu świętokrzyskiego pomiędzy Łagowem, Staszowem a Iwaniskami w opinii respondentów. Pr. licencjacka, Arch. Inst. Geogr. UJK, Kielce.
• 12. KUSZTAL P. 2016 - Budowa geologiczna i rzeźba doliny Czarnej Koneckiej pomiędzy Janowem a Wąsoszem Starą Wsią. Pr. magist., Arch. Inst. Geogr. UJK, Kielce.
• 13. KWAPISZ B., MĄDRY S., POPIELSKI W.2015- Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1:50 000. Ark. Radoszyce (zreamb. w latach 2007-2009 napodst. Jurkiewicz, 1967). Państw. Inst. Geol.
• 14. LAMPARSKI P. 1970 - Dynamika brzeżnej części lądolodu w czasie transgresji zlodowacenia środkowopolskiego na północno-wschodnim zboczu Gór Świętokrzyskich. Acta Geol. Pol., 20 (3): 587-602.
• 15. LAMPARSKI P. 1971 - Egzaracja lodowca w marginalnej strefie zlodowacenia środkowopolskiego. Biul. Geol. UW, 13: 1-85.
• 16. LAMPARSKI P. 1972 - Wpływ rzeźby podłoża na dynamikę ruchu lądolodu zlodowacenia środkowopolskiego w północno-wschodniej części Gór Świętokrzyskich. Rocz. Pol. Tow. Geol., 42 (1): 135-149.
• 17. LAMPARSKI P. 1977 - Przebieg transgresji lądolodu środkowopolskiego, a skład petrograficzny osadów akumulacji czołowomorenowej na północnym przedpolu Gór Świętokrzyskich. Przew. Symp. Teren. Czwartorzęd zachodniej części regionu świętokrzyskiego. Wyd. Geol., Państw Inst. Geol.
• 18. LINDNER L. 1970 - Czwartorzęd północno-zachodniego obrzeżenia Gór Świętokrzyskich. Acta Geol. Pol., 20 (3): 635-644.
• 19. LINDNER L. 1971 - Stratygrafia plejstocenu i paleogeomorfologia północno-zachodniego obrzeżenia Gór Świętokrzyskich. Stud. Geol. Pol., 35: 1-113.
• 20. LINDNER L. 1977 - Zlodowacenia plejstoceńskie w zachodniej części Gór Świętokrzyskich. Stud. Geol. Pol., 53: 1-143.
• 21. LINDNER L. 1978 - Rozwój paleogeomorfologiczny zachodniej części regionu świętokrzyskiego. Rocz. Pol. Tow. Geol., 48 (3): 479-508.
• 22. LINDNER L. 1979 - Pozycja stratygraficzna i rozprzestrzenienie glin zwałowych w środkowej części Wyżyny Małopolskiej. Biul. Geol. UW, 23: 59-76.
• 23. MARKS L. 2011 - Quartenary Glaciations in Poland. Developments in Quartenary Sciences, 15: 299-303.
• 24. MARKS L., BIŃKAK., WORONKO B., MAJECKAA., TEODORSKI A. 2019- Revision ofthe late Middle Pleistocene stratigraphy andpalaeoclimate in Poland. Quatern. Intern., https://doi.org/10.1016/j.quaint.2019.02.023
• 25. MOJSKI J.E. 1993 - Europa w plejstocenie. Wyd. PAE, Warszawa. MUSIAŁ R. 2017 - Wybrane geowalory południowego fragmentu Niecki Nidziańskiej w ocenie respondentów. Pr. licencjacka, Arch. Inst. Geogr. UJK, Kielce.
• 26. PISARSKA M. 2017 - Wybrane geowalory obszaru położonego między Morawicą a Bodzentynem - czy istnieją w świadomości mieszkańców tego regionu? Pr. licencjacka, Arch. Inst. Geogr. UJK, Kielce.
• 27. PUSCH G. 1830 - Sur les formations des provinces de la Russie proprement dite au sud de la Baltique. J. Geologie: 48-53.
• 28. SCHULZ W. 1999 - Sedimentaere Findlinge im norddeutschen Vereisungsgebiet. Archiv fuer Geschiebekunde, 2 (8): 523-560.
• 29. SOLON J., BORZYSZKOWSKI J., BIDŁASIK M., RICHLING A., BADORAK., BALON J., BRZEZIŃSKA-WÓJCIK T., CHABUDZIŃSKI Ł., DOBROWOLSKI R., GRZEGORCZYK I., JODŁOWSKI M., KISTOWSKI M., KOT R., KRĄŻ P., LECHNIO J., MACIAS A., MAJCHROWSKA A., MALINOWSKA E., MIGOŃ P., MYGA-PIĄTEK U., NITA J., PAPIŃSKA E., RODZIK J., STRZYŻ M., TERPIŁOWSKI S., ZIAJA W. 2018 - Physico-geographical mesoregions of Poland: Verification and adjustment ofboundaries on the basis of contemporary spatial data. Geographia Pol., 91 (2): 143-170.
• 30. SOWA R. 2007 - Wstępna inwentaryzacja głazów narzutowych w powiecie skarżyskim. Piękne, rzadkie i chronione, część I. Skarżyskie Zesz. Ligi Ochr. Przyr., 10: 48-63.
• 31. SOWA R. 2009 - Inwentaryzacja głazów narzutowych w powiecie skarżyskim. Piękne, rzadkie i chronione, część II. Skarżyskie Zesz. Ligi Ochr. Przyr., 11: 147-155.
• 32. SOWAR. 2014 – Inwentaryzacja głazów narzutowych w powiecie skarżyskim. Piękne, rzadkie i chronione, część III. Skarżyskie Zesz. Ligi Ochr. Przyr., 13: 147-153.
• 33. STOIŃSKI A. 1997 - Głazy narzutowe w okolicy Radoszyc. Pr. magisterska, Arch. Inst. Geogr. WSP (obecnie UJK), Kielce.
• 34. URBAN J. 1990 - Protection of inanimate nature objects in the Góry Świętokrzyskie (Holy Cross Mts) province. Rocz. Świętokrzyski, 17: 47-79.
• 35. URBAN J. 1997 - Geologia i rzeźba obszaru badań. [W:] Zając T. (red.), Waloryzacja przyrodnicza Szanieckiego Parku Krajobrazowego. Arch. Inst. Ochr. Przyr. PAN, Kraków.
• 36. WITKOWSKAK. 2017-Wybrane geowalory obszaru Mniowa, Smykowa i Radoszyc - czy istnieją w świadomości mieszkańców tego regionu? Pr. licencjacka, Arch. Inst. Geogr. UJK, Kielce.
• 37. WRÓBLEWSKI T. 2000 - Geodiversity conservation in the Góry Świętokrzyskie region. Min. Środ., Państw. Inst. Geol., Warszawa. www.piekielnyszlak.pl

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2020).