Zmiany rozmieszczenia terenów leśnych na obszarze doliny dolnej Warty od XVIII do XX w.

• Autorzy: Goraj M.

Identyfikatory

DOI

10.30450/201808

Warianty tytułu

EN

Changes in the distribution of wooded areas in the region of the Lower Warta Valley from the 18th to the 20th century

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

Analiza bazuje na reinterpretacji danych kartograficznych od XVIII do końca XX w. Jako podstawę analizy przyjęto skalę 1: 100 000 w pięciu niezależnie kartowanych mapach. Zmiany zasięgu terenów leśnych rozpatrywano na odcinku od Gorzowa Wielkopolskiego do Kostrzyna nad Odrą. Celem pracy jest próba odtworzenia zmian terenów leśnych i skorelowanie tego procesu z wydarzeniami politycznymi i gospodarczymi. Krajobraz analizowanego obszaru charakteryzuje się dużą czasową i przestrzenną dynamiką, który determinowany były głównie przez czynniki antropogeniczne. Odnotowano wzrost terenów leśnych kosztem łąk, pastwisk oraz terenów pól. Na obszarze doliny dolnej Warty od drugiej połowy XVIII w. zaobserwowano gwałtowne zmiany warunków hydrologicznych, związane z pracami melioracyjnymi i regulacją całej doliny, pływając także na zmiany zasięgów terenów leśnych. Po drugiej wojnie światowej nastąpiło przerwanie ciągłości kulturowej w wyniku przesiedleń ludności.

EN

This analysis is based on the interpretation of cartographic data dating from between the 18th and the end of the 20th century. The scale 1:100 000 was used as a basis for analysis in five independently drawn up maps. Changes in wooded areas were examined on the section from Gorzów Wielkopolski to Kostrzyn nad Odrą. The aim of this work is to try to reconstruct the changes in wooded areas and to correlate this process with political and economic events. The landscape of the analysed area is characterised by high temporal and spatial dynamics, which are determined mainly by anthropogenic factors. Wooded areas increased at the expense of meadows, pastures and fields. Since the second half of the 18th century, rapid changes in hydrological conditions have been observed in the area of the Lower Warta Valley, related to drainage works and the regulation of the entire valley, also affecting changes in the range of wooded areas. After the Second World War, cultural continuity was interrupted by the displacement of the population.

Słowa kluczowe

PL

dolina dolnej Warty; zmiany krajobrazu; zmiana obszarów leśnych

EN

Lower Warta Valley; landscape changes; change in wooded areas

• Wydawca: Komisja Krajobrazu Kulturowego Polskiego Towarzystwa Geograficznego
• Czasopismo: Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
• Rocznik: 2018
• Tom: nr 39 (1)
• Strony: 133--152
• Opis fizyczny: Bibliogr. 12 poz., ryc., tab., wykr.

Twórcy

autor

Goraj M.

• Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego Zielona Góra, Departament Geodezji, Gospodarki Nieruchomościami i Planowania Przestrzennego, Zielona Góra, Polska

Bibliografia

• Affek A., 2016: Dynamika krajobrazu: uwarunkowania i prawidłowości na przykładzie dorzecza Wiaru w Karpatach (XVIII-XXI w.), IGiPZ PAN, Warszawa: 244 s.
• Chara P., 2014: Ujście Warty. Przewodnik po meandrach walorów przyrodniczych Dolnej Warty, Stowarzyszenie Zielona Dolina Odry i Warty. Górzyca: 129 s.
• Marczewski J., 1991: Kostrzyn nad Odrą. Dzieje dawne i nowe. Instytut Zachodni, Poznań: 470 s.
• Filbrandt-Czaja A., 2009: Studia nad historią szaty roślinnej i krajobrazu Borów Tucholskich. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Toruń: 132 s.
• Goraj M., 2015: Stopień antropogenicznych przeobrażeń wód śródlądowych na podstawie interpretacji dawnych map. Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego, Sosnowiec, 28: 99-120.
• Jermaczek A., Pawlaczyk P., Raff I., 2000: Park Krajobrazowy Ujście Warty. Przewodnik turystyczny. Klub Przyrodników, Świebodzin.
• Kupiec M., Pieńkowski P., 2015: Trwałość struktury krajobrazu w obrębie obszarów leśnych dawnej prowincji – Nowa Marchia, Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego, Sosnowiec, 28: 27-34.
• Maciantowicz M., 2008: Ekofizjografia Województwa Lubuskiego – Lasy województwa lubuskiego [w:] Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego (red.): L. Jerzak, Zielona Góra, Zielona Góra: 49-92.
• Plit J., 2010: Przestrzenne zmiany zasięgu lasów i gospodarowania w lasach gminy Polanów w ciągu 400 lat [w:] Miasto i gmina Polanów, Historia i kultura Ziemi Sławieńskiej (red.): W. Rączkowski, J. Sroka, X, Sławno-Polanów: 269-288.
• Richling A., Solon J., 2011: Ekologia krajobrazu, 5, PWN, Warszawa, 464 s.
• Skrycki R., 2013: Prace Kartograficzne w dolinach Odry, Warty i Noteci w okresie fryderykańskim [w:] Wydawnictwo Naukowe Wydziału Humanistycznego US Minerwa (red.): K. Gołda, Szczecin: 200 s.
• Volkmann A., 2007: Zasiedlanie obszaru dolnej Warty do wczesnego średniowiecza, Dzieje SantokaGród, wieś i okoliczne miejscowości Santok [w:] Wystąpienie na konferencji „Santok w dziejach” 15 września (red.): R. Piotrowski, Santok: 50-59.