Przekształcanie krajobrazu miast garnizonowych w Polsce w okresie dwudziestolecia międzywojennego (1918–1939).

• Autorzy: Gawryluk Dorota

Identyfikatory

DOI

10.24425/tkuia.2021.138723

Warianty tytułu

EN

Modifications of the cityscape of Polish garrison towns and cities in the interwar period (1918–1939).

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

Przekształcenia krajobrazu miast garnizonowych w dwudziestoleciu międzywojennym prowadzono w różnych lokalizacjach oraz różnych formach: od skali urbanistycznej (kompozycje urbanistyczne projektowane i uzupełniane) przez architektoniczną (nowe budynki) do detalu (pomniki i obiekty małej architektury). Działania były celowo kontrastowane z zastaną strukturą pozaborową oraz harmonijnie komponowane w odniesieniu do nowych inwestycji.

EN

Modifications of garrisons cityscape in interwar period were conducted in various locations and various forms: from urban scale (urban compositions designed and supplemented), through architectural (new buildings) to details (monuments and objects of small architecture). The activities were deliberately contrasted with the existing structure and harmoniously composed in relation to new investments.

Słowa kluczowe

PL

dziedzictwo; tożsamość krajobrazu; zabytkowe koszary

EN

heritage; cityscape identity; historical barracks

• Wydawca: Polska Akademia Nauk, Oddział w Krakowie ; Politechnika Krakowska, Wydział Architektury
• Czasopismo: Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddział PAN w Krakowie
• Rocznik: 2021
• Tom: T. 49
• Strony: 385--404
• Opis fizyczny: Bibliogr. 31 poz., tab., zdj.

Twórcy

autor

Gawryluk Dorota

• Bialystok University of Technology, Faculty of Civil Engineering and Environmental, Sciences Institute of Architecture and Town Planning

• https://orcid.org/0000-0002-5429-6658

Bibliografia

• Budowa pomieszczeń dla Korpusu Ochrony Pogranicza i domów dla urzędników państwowych w województwach wschodnich (1925), no. 2, Warszawa: Ministerstwo Robót Publicznych, Zakłady Graficzne B. Wierzbickiego i S-ki w Warszawie.
• Bętkowski, R.(2011), Dragoni z Olsztyna. Dzieje formacji i koszar, Olsztyn: Imago Mundi.
• Dobroński, A.Cz., Skłodowski, K. (2008), 2 Pułk Ułanów Grochowskich im. Gen. Dwernickiego 1917–1939, Suwałki: Muzeum w Suwałkach.
• Furtak, M., ‘The nature and function of green space associated with residential development’ / ‘Półprywatne ogródki frontowe - ważny element kształtowania aktywności stacjonarnej, na przykładzie Osiedla Oficerskiego w Krakowie’, space & FORM / przestrzeń i FORMA, (20)2013, pp. 337–350.
• Gawryluk, D. (2016), ‘Zachowanie czytelności zabytkowych koszar carskich w krajobrazie Zambrowa (woj. podlaskie)’ [in:] O różnorodności współczesnego krajobrazu, M. Kłopotowski, D. Gawryluk (eds.), Białystok, pp. 94–105.
• Gawryluk, D., ‘Historic 19th Century Barracks in the Space of Polish Cities’, Procedia Engineering, (161)2016, pp. 1615–1619.
• Gawryluk, D. (2015), ‘Playing barracks or playing with barracks?’, Technical Transactions, (9-A)2015, pp. 89–95.
• Holewiński, M. (1996), Atlas Twierdzy Kraków. Koszary Arcyksięcia Rudolfa, series I, vol. 6, Kraków: Urząd Miasta Krakowa, Oddział Ochrony Zabytków.
• Hubner-Wojciechowska, J. (2007), Art Deco. Przewodnik dla kolekcjonerów, Warszawa: Wydawnictwo Arkady.
• Jarno, W., Waingertner, P. (red.) (2016), Budownictwo wojskowe w Łodzi, Łódź: Księży Młyn Dom Wydawniczy.
• Jemielity, W. (2002), Łomża w okresie międzywojennym, Łomża: Księgarnia Diecezjalna w Łomży.
• Józef Piłsudski na pomnikach w II Rzeczpospolitej, wystawa w Muzeum Historii Kielc, komisarz wystawy Bartłomiej Tambor, projekt graficzny Piotr Suliga, materiały ze zbiorów MHK i NAC, http://www.mhki.kielce.eu/zawartosc/jozef-pilsudski-na-pomnikach-w-ii-rzeczypospolitej-0 (accessed: May 2017).
• Klucz do kwatery. Historia mieszkalnictwa wojskowego w Polsce (2014), Warszawa.
• Kosiński, W., ‘Piękno i brak piękna zielonej szaty w osiedlach II RP, PRL oraz III RP - w stronę urbanistyki krajobrazu’ / ‘Beauty and lack of beauty in green design of housing estates in polish cities 1919–2012 - towards landscape urbanism in XXI c.’, space & FORM / przestrzeń i FORMA, (16)2011, pp. 9–98.
• Król, A. (ed.) (1936), Budownictwo wojskowe 1918–1935, vol. 1 and 2, Warszawa: Zakłady Drukarskie Galewski i Dau w Warszawie.
• Lewicki, J. (2011), ‘Gardens, cherries and flowers, i.e. nature, tradition and fine architecture. Housing estate of officers’ houses in Lvov’ / ‘Ogrody, czereśnie i kwiaty, czyli przyroda, tradycja i piękna architektura. Osiedle domów oficerskich we Lwowie’ [in:] Architektura znaczeń. Studia ofiarowane prof. Zbigniewowi Bani w 65. rocznicę urodzin i w 40-lecie pracy dydaktycznej, http://www.ihs.uksw.edu.pl/sites/default/files/architektura_znaczen/ksiega_zbigniew_bania_22.pdf , http://www.mhki.kielce.eu/zawartosc/jozef-pilsudski-na-pomnikach-w-ii-rzeczypospolitej-0 (accessed: May 2015), Warszawa, pp. 198–207.
• Melbechowska-Luty, A., Bal, I. (2007), Teoria i krytyka. Antologia tekstów o rzeźbie polskiej 1915–1939, Warszawa: Wydawnictwo Neriton.
• Narodowe Archiwum Cyfrowe, https://audiovis.nac.gov.pl, (accessed: March 2021).
• Polskie Art Deco (2015), collective work, Płock: Olsztyńskie Zakłady Graficzne SA.
• Pomniki w koszarach, https://forum.dobroni.pl/f/pomniki-w-koszarach/105391, (accessed: March 2017).
• Pszczółkowski, M. (2016), Kresy nowoczesne. Architektura na ziemiach wschodnich II Rzeczpospolitej 1921–1939, Łódź: Księży Młyn Dom Wydawniczy.
• Rosolski, S., ‘City Park - tożsamość miejsca w mieście w aspekcie zagadnień odwrotnych’, Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Architektura i Urbanistyka, (31)2014, pp. 19–30.
• Rudnicka-Bogusz, M. ‘The architecture and spatial disposition of 19th- and 20th-century military building complexes in Silesia. Typology, design, regeneration - preliminary study, Architectus, (2/42/2015), pp. 19–30.
• Rudnicka-Bogusz, M., ‘Key qualities of 19th-century barrack complexes on the example of Legnica’s Grenadier Barracks’, Technical Transactions, (117/1/2020), p. 16, https://doi.org/10.37705/TechTrans/e2020038, (accessed: August 2021).
• Springer, F., ‘Garnizon. W gdańskim Wrzeszczu prowadzony jest eksperyment przeszczepiania miasta’, Gazeta Wyborcza, http://weekend.gazeta.pl/weekend/1,152121,20369291,garnizon-w-gdanskim-wrzeszczu-prowadzony-jest-eksperyment-przeszczepiania.html, (accessed: March 2016).
• Strenkowski, J. (2010), Garnizon Zambrów, Zambrów: Urząd Miasta w Zambrowie.
• Szczepański, J. E. (2015), Jabłonna - ty morderco mojej młodości. Korespondencja żołnierzy niemieckich z garnizonu Jabłonna 1915–1918, Legionowo: Muzeum Historyczne w Legionowie.
• Urbaniak, M. (2012), Leszczyńskie koszary z lat 1901–1905 w planach budowlanych Archiwum Państwowego w Lesznie, Leszno: Archiwum Państwowe w Lesznie.
• Wielgus, K. et al. (2010), Koncepcja zagospodarowania terenu Politechniki Krakowskiej przy ulicy Warszawskiej na Centrum Muzealno-Edukacyjne, Kraków 2010, typescript shared by the Author during the sixteenth LA Forum in Lublin.
• Wojciech Durek, https://pl.wikipedia.org/wiki/Wojciech_Durek, (accessed: March 2021).
• Zagroba, M., ‘Concept of revitalization of selected military facilities of Dragoons Barracks in Olsztyn’, Civil And Environmental Engineering Reports, (19/4/ 2015), pp.133–140.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MEiN, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2022-2023)