Safety culture and its measurement methods in the fire service

Wiśniewska, Małgorzata Zdzisława

doi:10.5604/01.3001.0053.7157

Artykuł - szczegóły

Tytuł artykułu

Safety culture and its measurement methods in the fire service

Autorzy

Wiśniewska Małgorzata Zdzisława

Treść / Zawartość

Pełne teksty:

Pobierz

Identyfikatory

DOI

10.5604/01.3001.0053.7157

Warianty tytułu

Kultura bezpieczeństwa w służbie pożarniczej i metody jej pomiaru

Języki publikacji

Abstrakty

The article considers safety culture and discusses its role with regard to risks associated with the fire service. Attention was drawn to the gap in research on this issue, especially in Poland. The following research problem was formulated: what is and what dimensions does a safety culture conducive to fire services consist of? The cognitive objective was to understand and present the essence of safety culture and its importance, and the utilitarian objective was to identify possible tools for measuring safety culture in fire services. A proprietary definition of safety culture in the fire service has been proposed. An analysis and comparison of different tools for assessing safety culture in the sector were carried out. Attention was drawn to the need to be systematic in conducting this assessment and the necessity of providing adequate training and experiences of other sectors.

W artykule zaprezentowano rozważania nad kulturą bezpieczeństwa, a także omówiono jej rolę w świetle zagrożeń łączących się ze służbą pożarniczą. Zwrócono uwagę na lukę w badaniach nad tym zagadnieniem, szczególnie w Polsce. Sformułowano następujący problem badawczy: Czym jest i z jakich wymiarów się składa kultura bezpieczeństwa sprzyjająca służbom pożarniczym? Jako cel poznawczy przyjęto zrozumienie oraz przedstawienie istoty kultury bezpieczeństwa i jej znaczenia, a za cel utylitarny zidentyfikowanie możliwych narzędzi pomiaru kultury bezpieczeństwa w służbach pożarniczych. Zaproponowano autorską definicję kultury bezpieczeństwa w służbie pożarniczej. Dokonano analizy i porównania różnych narzędzi służących ocenie kultury bezpieczeństwa w tym sektorze. Zwrócono uwagę na konieczność systematyczności w prowadzeniu tej oceny, a także na potrzebę szkoleń i uczenia się ma podstawie doświadczeń innych branż.

Słowa kluczowe

safety culture dimensions literature review assessment questionnaire fire service

kultura bezpieczeństwa wymiary przegląd literatury kwestionariusz oceny służba pożarnicza

Wydawca

Szkoła Główna Służby Pożarniczej

Czasopismo

Zeszyty Naukowe SGSP / Szkoła Główna Służby Pożarniczej

Rocznik

2023

Tom

Nr 86

Strony

241--256

Opis fizyczny

Bibliogr. 45 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Wiśniewska Małgorzata Zdzisława

malgorzata.wisniewska@ug.edu.pl

University of Gdańsk, Faculty of Management

Bibliografia

1. Act of 24 August 1991 on Fire Protection (Polish Journal of Laws/Dz.U. from 2022 item 1969, from 2023 items 240, 347).
2. Altinpinar, İ., Başar, E., (2022). Investigation of the effect of vessel type on seafarers’ safety culture. International Journal of Occupational Safety and Ergonomics, vol. 28, issue 3, pp. 1618–1623.
3. Bera, A., (2020). Znaczenie kultury organizacyjnej dla motywacji pracowników Państwowej Straży Pożarnej. Przedsiębiorczość i Zarządzanie, vol. 21, issue 1, pp. 31–46.
4. Berberoglu, A., (2018). Impact of organizational climate on organizational commitment and perceived organizational performance: empirical evidence from public hospitals. BMC Health Services Research, vol. 18, no. 399, pp. 1–9. https://doi.org/10.1186/ s12913-018-3149-z.
5. Cieślarczyk, M., (2010). Kultura bezpieczeństwa i obronności. Siedlce: Wydawnictwo AP, p. 210.
6. Cieślarczyk, M., (2015). Kultura informacyjna jako element kultury bezpieczeństwa. In: Kultura informacyjna w ujęciu interdyscyplinarnym. Teoria i praktyka. Vol. I, H., Batorowska (ed.). Kraków: Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. Instytut Bezpieczeństwa i Edukacji Obywatelskiej. Katedra Kultury Informacyjnej i Zarządzania Informacją, p. 26.
7. Boutros, B.A., Roberts, K.R., (2023). Assessing Food Safety Culture: A Comparative Study between Independent and Chain Mexican and Chinese Restaurants. Food Protection Trends, vol. 43, no. 1, pp. 61-80. https://doi.org/10.4315/FPT-22-021.
8. Choudhry, R.M., Fang, D., Mohamed, S., (2007). The nature of safety culture: A survey of the state-of-the-art. Safety Science, vol. 45, issue 10, pp. 993–1012. https://doi. org/10.1016/j.ssci.2006.09.003.
9. Czerska, M., (2003). Zmiana kulturowa w organizacji. Wyzwanie dla współczesnego menedżera. Warsaw: Difin, p. 13.
10. Czubasiewicz, H., Grajewski, P., (2018). Koncepcja systemowych rozwiązań ZZL w realiach działania organizacji procesowej. Zarządzanie i Finanse. Journal of Management and Finance, vol. 16, no. 3/2, pp. 65–77.
11. Davis, A.L., Allen, J., Shepler, L., Resick, C., Lee, J., Marinucci, R., Taylor, J.A., (2020). Moving FOCUS – The Fire Service Organizational Culture of Safety survey – From research to practice. Journal of Safety Research, vol. 74, pp. 233–247.
12. Engen, O.A., Lindøe, P.H., Braut, G.S., (2023). They are coping with different system logics of standardization in regulatory regimes. Norwegian offshore experience. Safety Science, vol. 161. https://doi.org/10.1016/j.ssci.2023.106079.
13. Gembalska-Kwiecień, A., (2012). Kształtowanie kultury bezpieczeństwa w przedsiębiorstwie. Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej, Seria Organizacja i Zarządzanie, no. 63a, pp. 189–198.
14. Glesner, C., Geysmans, R., Turcanu, C., (2022). Two sides of the same coin? Exploring the relation between safety and security in high-risk organizations. Journal of Safety Research, vol. 82, pp. 184–193. https://doi.org/10.1016/j.jsr.2022.05.010.
15. Gromek, P., (2019). Prolegomena do badań kultury ratownictwa. De Securitate et Defensione. O Bezpieczeństwie i Obronności, no. 2(5), pp. 181–192.
16. Haslam, A.S., Jetten, J., Maskor, M., McMillan, B., Bentley, S.V., Steffens, N.K., Johnston, S., (2022). Developing high-reliability organisations: A social identity model. Safety Science, vol. 153. https://doi.org/10.1016/j.ssci.2022.105814.
17. Hejduk, M., (2021). System bezpieczeństwa publicznego – próba identyfikacji i opisu. Zeszyty Naukowe SGPS, no. 77, pp. 117–131. https://doi.org/10.5604/01.3001.0014.8416.
18. Hofstede, G.G., (2000). Kultury i organizacje. Warsaw: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, pp. 38–41.19. https://www.ciop.pl/CIOPPortalWAR/appmanager/ciop/pl?_nfpb=true&_pageL abel=P12000173911342605544018&html_tresc_root_id=1413006&html_tresc_ id=1413004&html_klucz=1413006&html_klucz_spis=1413006 [24.03.2023].
20. Hudson, P., (2003). Applying the lessons of high risks industries to healthcare. BMJ Quality&Safety, vol. 12, suppl. 1, pp. i7-i12. http://dx.doi.org/10.1136/qhc.12.suppl_1.i7.
21. Ismail, S.N., Ramli, A., Aziz, H.A., (2021). Influencing factors on safety culture in mining industry: A systematic literature review approach. Resources Policy, vol. 74, no. 102250. https://doi.org/10.1016/j.resourpol.2021.102250.
22. Kamińska, B., Janczewska, D., (2016). Zarządzanie kapitałem ludzkim w środowisku wielokulturowym. Przedsiębiorczość i Zarządzanie, vol. 17, issue 3/2, pp. 77–90.
23. Komenda Główna Państwowej Straży Pożarnej (2021). Biuletyn Informacyjny Państwowej Straży Pożarnej za rok 2021.
24. Loveless, B., Hernandez, A., (2015). Measuring the Wildland Firefighting Safety Culture Change—An Analysis of Entrapment Rates from 1994 to 2013. Proceedings of the Large Wildland Fires Conference (May 19–23, 2014). Missoula: U.S. Department of Agriculture, Forest Service, Rocky Mountain Research Station, pp. 150–155.
25. Low, S.R., Daba, E.F., (2022). Safety management and service quality in the civil aviation industry of Caraga region, Philippines. Central European Management Journal, vol. 30, no. 3, pp. 3512–3516.
26. Maglio, M.A., Scott, C., Davis, A.L., Allen, J., Taylor, J.A., (2016). Situational Pressures that Influence Firefighters’ Decision Making about Personal Protective Equipment: A Qualitative Analysis. American Journal of Health Behavior, vol. 40, no. 5, pp. 555– 467. https://doi.org/10.5993/AJHB.40.5.2.
27. McDonald, L.S., Shadow, L., (2003). Precursor for Error: An Analysis of Wildland Fire Crew Leaders’ Attitudes about Organizational Culture and Safety. Third International Wildland Fire Conference/AFAC Conference Sydney. https://gfmc.online/wp-content/ uploads/3-IWFC-038-McDonald-1.pdf [24.03.2023].
28. Moosa, M.H., Oriet, L.P., (2022). Factors affecting safety performance in the construction industry: an empirical study using structural equation modelling. International Journal of Occupational Safety and Ergonomics, vol. 28, issue 2, pp. 779–789. https:// doi.org/10.1080/10803548.2021.1985302.
29. Nagel, E., (1961). Struktura nauki. Warsaw: PWN, p. 13.
30. Nawrat, D., (2014). Wpływ klimatu organizacyjnego na psychologiczne koszty pracy. Problemy Profesjologii, no. 2, pp. 145–159.
31. Obolewicz, J., (2014). Kultura bezpieczeństwa pracy i ochrony zdrowia. Praca i Zdrowie, no. 6–7, pp. 9–14.
32. Özay, M.E., Yazici, A., Uçan, R., (2021). A Survey on Safety Culture: Firefighters. International Journal of Advances in Engineering Pure Sciences, vol. 33, issue 1, pp. 83–89. https://doi.org/10.7240/jeps.741261.
33. Pałęga, M., Rydz, D., (2018). Identyfikacja zagrożeń i analiza poziomu wypadkowości na stanowisku pracy strażaka. Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie, Technika, Informatyka, Inżynieria Bezpieczeństwa, vol. VI, pp. 609–621. https:// doi.org/10.16926/tiib.2018.06.43.
34. Pessemier, W., (2013). Developing a Safety Culture in the Fire Service. International Fire Service Journal of Leadership and Management, vol. 2, no. 1, pp. 7–17.
35. Pessemier, W.L., England, R.E., (2012). Safety culture in the US fire service: an empirical definition. International Journal of Emergency Services, vol. 1, no. 1, pp. 10–28. https://doi.org/10.1108/20470891211239290.
36. Pidgeon, N.F., (1991). Safety culture and risk management in organizations. Journal of Cross-Cultural Psychology, vol. 22, issue 1, pp. 129–140. https://doi.org/10.1177/ 0022022191221009.
37. Podsakoff, P.M., MacKenzie, S B., Podsakoff, N.P., (2016). Recommendations for Creating Better Concept Definitions in the Organizational, Behavioral, and Social Sciences. Organizational Research Methods, vol. 19, iss. 2, pp. 159–203. https://doi. org/10.1177/1094428115624965.
38. Schein, E.H., (1986). Organizational Culture and Leadership. A Dynamic View. Francisco-London: Jossey-Bass, San p. 12.
39. Shirali, G.A., Afshin, D.K., Angali, K.A., Kalhori, S.R.N., (2022). Modelling and assessing the influence of organizational culture norms on safety culture using Bayesian networks approach: the case of the oil industry. International Journal of Systems Assurance Engineering and Management, vol. 13, pp. 304–317. https://doi.org/10.1007/ s13198-021-01233-5.
40. Siuta, D., Kukfisz, B., Kuczyńska, A., Mitkowski P.T., (2022). Methodology for Determining a Process Safety Culture Index and Safety Culture Maturity Level in Industries. International Journal of Environmental Research and Public Health, vol. 19, Issue 5, no. 2668. https://doi.org/10.3390/ijerph19052668.
41. Taylor, J.A., Davis, A.L., Shepler, L.J., Lee, J., Cannuscio, C., Zohar, D., Resick, C., (2019). Development and validation of the fire service safety climate scale. Safety Science, vol. 118, pp. 126-144. https://doi.org/10.1016/j.ssci.2019.05.007.
42. Tetzlaff, E.J., Goggins, K.A., Pegoraro, A.L., Dorman, S.C., Pakalnis, V., Eger, T.R., (2021). Safety Culture: A Retrospective Analysis of Occupational Health and Safety Mining Reports. Safety and Health at Work, vol. 21, issue 2, pp. 201–208. https://doi. org/10.1016/j.shaw.2020.12.001.
43. Weigmann, D.A., Zang, H., von Thaden, T., (2007). A Review of Safety Culture and its Potential Application of Traffic Safety. Illinois: AAA Foundation for Traffic Safety, pp. 1–12.
44. Wiśniewska, M.Z., (2021). Kultura organizacyjna oraz kultury wzmacniające doskonalenie podmiotów opieki zdrowotnej. Radom: Instytut Wydawniczy “Spatium”, pp. 9–55.
45. Wudarzewski, G., (2016). Początki zainteresowań problematyką klimatu organizacyjnego w polskiej literaturze naukowej. Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Bankowej we Wrocławiu, vol. 16, no. 1, pp. 55–71.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2024).

Typ dokumentu

Bibliografia

Identyfikator YADDA

bwmeta1.element.baztech-cc5efc1f-bf6d-474a-bc4a-5ef38d465196