Dziedzictwo architektoniczno-urbanistyczne oraz wpływ amerykańskich światowych wystaw na rozwój i planowanie miast na przykładzie Filadelfii, Buffalo, Saint Louis i Cleveland. Cz. 1. Badania wstępne - rozszerzenie

• Autorzy: Sykta Izabela

Identyfikatory

DOI

10.24425/tkuia.2020.135421

Warianty tytułu

EN

Urban and architectural heritage as well as the impact of american world expos on city planning and development on example of Philadelphia, Buffalo, Saint Louis and Cleveland. Part 1. Initial studies – suplement

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

Znaczenie amerykańskich wystaw światowych, zarówno w historii tych wydarzeń, jak i historii planowania, urbanistyki, architektury i architektury krajobrazu jest szczególne. Artykuł stanowiący rozszerzenie pierwszej części raportu z realizacji projektu badawczego pt. „Dziedzictwo architektoniczno-urbanistyczne oraz wpływ światowych wystaw amerykańskich na rozwój i planowanie miast” przedstawia retrospektywne spojrzenie na amerykańskie targi na przykładach Filadelfii, Buffalo, Saint Louis i Cleveland, kładąc szczególny nacisk na ślady wystaw w przestrzeni i krajobrazie miast oraz ich wpływ na rozwój miast-gospodarzy.

EN

The significance of American expos in the history of world’s fairs, as well as in the history of planning, urban design, architecture and landscape architecture, is extraordinary. In the article, which constitutes a supplement to the first part of a report on the carrying out of the research project entitled “Urban and architectural heritage, as well as the impact of American world expos on city planning and development”, a retrospective outlook on American fairs has been presented on the examples of Philadelphia, Buffalo, Saint Louis and Cleveland, with a particular focus on traces of expos left in the cityscape and their long-term heritage, which affects the development of host-cities.

Słowa kluczowe

PL

wystawa światowa; amerykańskie targi; rozwój miasta; Filadelfia; Buffalo; Saint Louis; Cleveland

EN

world’s expos; American fairs; city development; Philadelphia; Buffalo; Saint Louis; Cleveland

• Wydawca: Polska Akademia Nauk, Oddział w Krakowie ; Politechnika Krakowska, Wydział Architektury
• Czasopismo: Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddział PAN w Krakowie
• Rocznik: 2020
• Tom: T. 48
• Strony: 315--348
• Opis fizyczny: Bibliogr. 50 poz., il.

Twórcy

autor

Sykta Izabela

• Cracow University of Technology Faculty of Architecture Institute of Landscape Architecture

Bibliografia

• Böhm, A. (2006), Planowanie przestrzenne dla architektów krajobrazu. O czynniku kompozycji, Kraków: Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej.
• Burd Schiavo, L. (2010), ‘Modern Design Goes Public. A Photo Essay’, [in:] Rydell, R.W., Burd Schiavo, L. (eds.), Designing Tomorrow. America’s World’s Fairs of the 1930’s, New Haven and London: Yale University Press, pp. 77–139.
• Greenhalgh, P. (2011), Fair World. A History of World’s Fairs and Expositions from London to Shanghai 1851–2010, Great Britain: Papadakis.
• Jackson, A. (2008), Expo. International Expositions 1851-2010, London: V & A Publishing.
• Koolhaas, R. (2013), Deliryczny Nowy Jork. Retroaktywny manifest dla Manhattanu, Kraków: Karakter.
• Lorens, P. (2013), ‘Współczesne trendy zmian w strukturze i funkcjonowaniu miast’, [w:] Mironowicz, I., Lorens, P. (red.), Wybrane teorie współczesnej urbanistyki, Gdańsk: Akapit-DTP.
• Mattie, E. (1998), World’s Fairs, New York: Princeton Architectural Press.
• Nowakowski, R. ‘Planowanie krajobrazu Filadelfii w latach 1682–2003’, Teka Komisji Architektury, Urbanistyki i Studiów Krajobrazowych Oddziału PAN w Lublinie, X/3/2014, s. 41–71.
• Rydell, R.W., Burd Schiavo, L. (eds.) (2010), Designing Tomorrow. America’s World’s Fairs of the 1930’s, New Haven and London: Yale University Press.
• Rydell, R.W. (2010), ‘Making America (More) Modern. America’s Depression-Era World’s Fairs’, [in:] Rydell, R.W., Burd Schiavo, L. (eds.) Designing Tomorrow. America’s World’s Fairs of the 1930’s, New Haven and London: Yale University Press, pp. 1–21.
• Sykta, I. ‘Ewolucja idei postępu i wizji miast przyszłości zapisana w krajobrazach, obiektach i pokazach wystaw światowych — od Londynu 1851 do Nowego Jorku 1939’ / ‘Evolution of the idea of progress and visions of future cities encoded in the landscapes, architectural structures and shows of world exhibitions - from London 1851 to New York 1939, Przestrzeń i Forma, 21/2014, s. 353–376, [online:] http://www.pif.zut.edu.pl//images/pdf/pif-22-2_pdf/D-02_PiF22-2_Sykta.pdf, (dostępne: 14.07.2020), (Sykta 1, 2014).
• Sykta, I. ‘Modele organizacyjne i finansowe wystaw światowych’ / ‘Organisational and Financial Models of World Exhibitions’, Kwartalnik Architektura Krajobrazu, nr 4/2014, s. 62–85, [online:] http://architekturakrajobrazu.up.wroc.pl/2014/23-2014, http://architekturakrajobrazu.up.wroc.pl/images/Sykta.pdf, (dostępne: 14.07.2020), (Sykta 2, 2014).
• Sykta, I. ‘Wystawy międzynarodowe i ich wpływ na kształtowanie krajobrazu miast - próba retrospekcji i współczesnej oceny skutków krajobrazowych’ / ‘The international exhibitions and their impact on the city landscape - an attempt of retrospection and contemporary valorization of their influence on countryside’, Teka Komisji Architektury, Urbanistyki i Studiów Krajobrazowych Oddziału PAN w Lublinie, X/4/2014, s. 5–34, [online:] http://www.pan-ol.lublin.pl/wydawnictwa/TArch10_4_2014.html, (dostępne: 14.07.2020), (Sykta 3, 2014).
• Sykta, I. (2016), ‘The impact of Worlds’ Exhibitions on landscape and development of cities. Urban, architectural park and symbolic legacy of expos’, Cracow Landscape Monographs Vol. 3. Landscape as impulsion for culture: research, perception and protection. Problems of Protection and Sharing, Kraków: Institute of Archeology Jagiellonian University in Kraków; Institute of Landscape Architecture Cracow University of Technology, pp. 71–87.
• Sykta, I. ‘Synergia terenów wystaw światowych i struktur przestrzennych miast-gospodarzy’ / ‘Synergy of World’s Exhibitions areas and spatial structures of host cities’, Budownictwo i Architektura, Vol. 16(2) (2017), s. 5–30, [online:] https://ph.pollub.pl/index.php/bia/article/view/297, (dostępne: 14.07.2020).
• Sykta, I. ‘Dziedzictwo architektoniczno-urbanistyczne oraz wpływ amerykańskich światowych wystaw na rozwój i planowanie miast na przykładzie Nowego Jorku i Chicago. Część 1 - Badania wstępne’ / ‘Urban and architectural heritage, as well as the impact of American World Expos on city planning and development on example of New York and Chicago. Part I - Initial studies’ Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddziału PAN w Krakowie, T. XLVII/2019, s. 227–267.
• Trancik, R. (1986), Finding Lost Space: Theories of Urban Design, New York: J. Wiley.
• Wilczkiewicz, M. (2013), Kierunki rozwoju architektury krajobrazu w Stanach Zjednoczonych, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie.
• Zachariasz, A. ‘Architekt krajobrazu Frederick Law Olmsted oraz amerykańskie parki i systemy parków miejskich’, Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddziału PAN w Krakowie, T. XXXV/2003, s. 153–166.
• Zachariasz, A. (2006), Zieleń jako współczesny czynnik miastotwórczy ze szczególnym uwzględnieniem roli parków publicznych, Monografia: Architektura, Kraków: Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej.
• Źródła internetowe:
• American Swedish Historical Museum, [online:] https://www. americanswedish.org/about, (dostępne: 31.07.2019).
• Anne d’Harnoncourt Sculpture Garden, [online:] https://www.theolinstudio.com/anne-dharnoncourt-sculpture-garden, (dostępne: 29.07.2019).
• Azalea Garden, [online:] https://tclf.org/landscapes/azalea-garden, (dostępne: 02.08.2019).
• Benjamin Franklin Bridge, [online:] https://en.wikipedia.org/wiki/Benjamin_Franklin_Bridge, (dostępne: 2.08.2019).
• Boyer, D. (2008), The Sesquicentennial Exposition of 1926, [online:] The Philly History Blog. Discoveries from the City Archives, https://blog.phillyhistory.org/index. php/2008/07/the-sesquicentennial-exposition-of-1926/, (dostępne: 24.07.2019).
• Brownlee D. (2017), Building the City Beautiful. The Benjamin Franklin Parkway and the Philadelphia Museum of Art, [online:] https://www.sas.upenn.edu/arthistory/content/building-city-beautiful, (dostępne: 14.06.2019).
• Centennial Exposition, [online:] https://en.wikipedia.org/wiki/Centennial_Exposition, (dostępne: 4.06.2019).
• Delaware Park, [online:] https://www.bfloparks.org/parks/delaware-park/, (dostępne: 15.06.2019).
• Dzwon Wolności, [online:] https://pl.wikipedia.org/wiki/Dzwon_Wolno%C5%9Bci, (dostępne: 29.07.2019).
• Fountain of the Sea Horses, [online:] https://www.philart.net/art/Fountain_of_the_Sea_Horses/145.html, (dostępne: 24.07.2019).
• Franklin Delano Roosevelt Park, [online:] https://en.wikipedia.org/wiki/Franklin_Delano_Roosevelt_Park, (dostępne: 31.07.2019).
• Geographicus Rare Antique Maps, [online:] https://www. geographicus.com/P/AntiqueMap/FairmontParkPhiladelphia-toudy-1876, (dostępne: 19.08.2019).
• Great Lakes Exposition, [online:] https://en.wikipedia.org/wiki/Great_Lakes_Exposition; http://www.clevelandmemory.org/glihc/glexpo/index.html, (dostępne: 10.06.2019).
• Great Lakes Exposition of 1936, [online:] https://ohiomemory.ohiohistory.org/archives/678, (dostępne: 19.08.2019).
• Hahn, A. (2013), Italian Fountain restored, getting ready to splash again this summer, [online:] PLAN PHILLY. Project of WHYY, https://whyy.org/articles/italian-fountain-restored-getting-ready-to-splash-again-this-summer/, (dostępne: 24.07.2019).
• Jaffe, A., Look Up! South Philly’s historic green space, [online:] PLAN PHILLY. Project of WHYY, https://whyy.org/articles/look-south-phillys-historic-green-space/, (dostępne: 1.08.2019).
• KNOWOL, [online:] https://www.knowol.com/information/new-york/birds-eye-view-buffalo-ny-1901/, (dostępne: 19.08.2019).
• Kummer, F. (2018), New boardwalk on Schuylkill overlooks Water Works, Boathouse Row, [online:] https://www. inquirer.com/philly/health/science/fairmount-water-works-trail-boardwalk-schuylkill-river-20181016.html, (dostępne: 29.07.2019).
• Louisiana Purchase Exposition, [online:] https://en.wikipedia.org/wiki/Louisiana_Purchase_Exposition, (dostępne: 15.06.2019).
• Norman B. Leventhal Map Center Collection, [online:] https://collections.leventhalmap.org/search/commonwealth:4m90f227c, (dostępne: 19.08.2019).
• Pan-American Exposition, [online:] https://en.wikipedia.org/wiki/Pan-American_Exposition, (dostępne: 15.06.2019).
• Sea Horse Fountain Fairmount, [online:] https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Sea_Horse_Fountain_Fairmount.jpg, (dostępne: 24.07.2019).
• Sesquicentennial Exposition, [online:] https://en.wikipedia.org/wiki/%EF%80%ADSesquicentennial_Exposition, (dostępne: 24.07.2019).
• South Philadelphia Sports Complex, [online:] https://en.wikipedia.org/wiki/South_Philadelphia_Sports_Complex, (dostępne: 31.07.2019).
• The Free Library of Philadelphia, [online:] https://libwww.freelibrary.org/digital/item/52621, (dostępne: 19.08.2019).
• The Special Collections Department of the Michael Schwartz Library at Cleveland State University, [online:] https://library.csuohio.edu/speccoll/, (dostępne: 19.08.2019).
• United States World’s Fairs, [online:] https://americasbesthistory.com/usworldsfairs.html, (dostępne: 16.06.2019).
• Washington University Archives Edna Gellhorn Papers, [online:] Transportation Innovationsat the St. Louis World’s Fair, https://library.wustl.edu/transportation-innovations-at-the-st-louis-world-fair/, (dostępne: 19.08.2019).
• WORLD EXPO 1876 PHILADELPHIA, oficjalna strona www BIE, [online:] https://www.bie-paris.org/site/en/1876-philadelphia, (dostępne: 30.05.2019).
• Zamach na Williama McKinleya, [online:] https://pl.wikipedia.org/wiki/Zamach_na_Williama_McKinleya (dostępne: 15.06.2019).