Zmiany rzeźby terenu obszaru pogórniczego

• Autorzy: Oliskiewicz-Krzywicka A. , Stachowski P.

Warianty tytułu

EN

Landscape Change in a Post-mining Area

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

The work presents a detailed analysis of landscape changes in 8 test areas constituting part of the internal dump of the “Kazimierz Północ” of the “Konin” open-pit brown coal mine with the top part of the land at the level of the adjacent areas.After technical rehabilitation performed by the Mine and completed in 1998, which involved, among others, leveling the landscape of the devastated area, regulation of the hydrographic conditions by building the necessary drains, the purchaser of the post-mining area performed rehabilitation and agricultural land planning.Landscape measurements involving determination of the elevation of selected points were performed in three sessions: in 2000 during agricultural rehabilitation, after the rehabilitation was completed (2005) and during agricultural land planning (2010). During all of those three time periods, leveling was performed with reference to the existing vertical control of the landscape. Land measurements and calculations were performed in accordance with the recommendations provided in the technical instructions G-4 “Topographic surveys” and G-4.3 “Direct elevation surveys”, which were valid at the time when the measurements were performed. The WinKalk program was used for the purpose of calculating the elevation of the points as well as for determining their x,y coordinates. On the basis of the results, the area contour lines were generated for every measurement session in the MicroMap program. The coordinates of the points were then imported (with the use of the C-Geo program) into the ArcGis program as shape files. On their basis, numeric terrain models were generated for every measurement session. The TIN model as the best one for engineering applications was selected as the interpolation method. For the purpose of quantitative specification of land subsidence irregularities, terrain surface areas on particular elevation levels (with the interval of 0,25 m) were calculated on individual elevation models. Next, average subsidence values generated on the subsidence map between particular pickets in every one of the test areas were calculated for every one of the 8 test areas. The results of the analyses confirmed that the analyzed post-mining area subsided in an irregular, uneven manner. Subsidence was significant in one of the areas and slight in a different, adjacent area. As a result, irregularities formed in the dump area – depressions separated with high grounds.In the period between 2000 and 2005, the average variation of elevationchanges reached up to 0,56 m, and for the following period (2005–2010) variationswere greater and reached up to 0,7 m.The subsidence map of the post-mining area generated for the digital elevationmodel showed that the average subsidence values calculated for themicro-landscape of the dump are within the standard tolerance (Pr-PN-G-07800) of optimal subsidence (up to 3%), assumed for agricultural managementdumps. This resulted from the dump leveling works conducted by the land owner over the first years of their agricultural activity. On the basis of the subsidencemap prepared, areas with subsidence values higher than the values assumed in the standard were determined (2002) from 2,4% (in 2000) to 7,2% (in 2010) in relation to the whole small dump land area (2,24 ha). The dump soil subsidence results are of great significance while designing the target elevation of different types of dumps as well as for balancing the available dump soil volume in relation to the volume required. The phenomenon of irregular land subsidence of post-mining areas presented in the work as well as its scale practically eliminates the possibility of conducting agricultural activity without ongoing land leveling by the user, in particular during the first years after dump soil deposition.

Słowa kluczowe

PL

górnictwo odkrywkowe; zwałowiska pogórnicze; osiadanie gruntu zwałowego

EN

opencast mining; post mining dumping; settlement of dump soil

• Wydawca: Politechnika Koszalińska
• Czasopismo: Rocznik Ochrona Środowiska
• Rocznik: 2014
• Tom: Tom 16, cz. 1
• Strony: 562--579
• Opis fizyczny: Bibliogr. 20 poz., rys.

Twórcy

autor

Oliskiewicz-Krzywicka A.

• Uniwersytet Przyrodniczy, Poznań

autor

Stachowski P.

• Uniwersytet Przyrodniczy, Poznań

Bibliografia

• 1. Bangian A.H., Ataei M., Sayadi A., Gholinejad A.: Fuzzy analytical hierarchy processing to define optimum post mining land use for pit area to clarify reclamation costs. Mineral Resources Management (Gospodarka Surowcami Mineralnymi), IGSMiE PAN, Vol. 27, issue 2, 145–168 (2011).
• 2. Gaździcki J.: Systemy informacji przestrzennej, PPWK, Warszawa-Wrocław 1990.
• 3. Gilewska M., Otremba K.: Seed Quality of Rapeseed Plants Obtained from Cultivations on Post-mining Areas in the Region of Konin. Rocznik Ochrona Środowiska (Annual Set The Environment Protection), 15. 505– 515 (2013).
• 4. Gilewska M., Otremba K., Zając W.: Kształtowanie funkcjonalnej przestrzeni produkcyjnej na gruntach pogórniczych KWB „Konin” i KWB „Adamów”. Zesz. Nauk. UP - Wrocław. Rolnictwo XCVI, nr 576. 33–43 (2010).
• 5. Hejmanowska B.: Analiza DTM w postaci GRID i TIN na przykładzie danych z OKI, Mat. IV Ogólnopolskiego Sympozjum Geoinformacyjnego, Dobczyce 2007.
• 6. Instrukcja techniczna G-4. Pomiary sytuacyjne i wysokościowe, GUGIK, Warszawa 1983.
• 7. Kołodziejczyk U.: Hydrological, geological and geochemical conditionsdetermining reclamation of post – mine land in the region of Łęknica. Mineral Resources Management (Gospodarka Surowcami Mineralnymi), IGSMiE PAN, Vol. 25, issue 3, 189–201 (2009).
• 8. Podgórski Z.: Antropogeniczne zmiany rzeźby terenu na obszarze Polski, Przegląd Geograficzny, T. 73, z. 1–2 (2001).
• 9. Podgórski Z.: Uwagi o procedurach stosowanych w badaniach bezpośredniego oddziaływania człowieka na rzeźbę terenu Polski, Landform Analysis, vol. 12, 87–98 (2010).
• 10. Polska Norma PrPN-G-07800 Górnictwo odkrywkowe, rekultywacja –Ogólne wytyczne projektowania. nr 227. Polski Komitet Normalizacyjny, Warszawa 2002.
• 11. Otremba K., Gilewska M., Owczarzak W.: Wpływ rolniczego użytkowania na wybrane właściwości gleby rozwijającej się z gruntów pogórniczych KWB Konin. Rocznik Ochrona Środowiska (Annual Set The Environment Protection), 15. 1834–1862 (2013).
• 12. Stachowski P.: Ocena suszy meteorologicznej na terenach pogórniczych w rejonie Konina. Rocznik Ochrona Środowiska (Annual Set The Environment Protection), 12. 587–606 (2010).
• 13. Uberman R., Naworyta W.: Dyskusja na temat podatków lokalnych od gruntów poeksploatacyjnych poddanych rekultywacji. Zesz. Nauk. Inst. Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN, nr 85, 325–334 (2013).
• 14. Ustawa z dnia 3 lutego 1995r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych. Tekst jednolity Dz. U. z 2004 r. nr 121,poz.1266.
• 15. Widera M., Szczurek M.: Złoża antropogeniczne w wielkopolskich kopalniach węgla brunatnego – aktualny stan badań. Mineral Resources Management (Gospodarka Surowcami Mineralnymi), IGSMiE PAN, Vol. 30, issue 1, 21–37 (2014).
• 16. Woźniak H.: Osiadanie spoistych gruntów zwałowanych pod obciążeniem własnym-opis procesu w świetle badań modelowych, Geologos, 11, 401– 409 (2007).
• 17. Woźniak H., Borecka A., Kaczmarczyk R.: Osiadanie gruntów zwałowych w poeksploatacyjnym wyrobisku odkrywkowym w wyniku odbudowy zwierciadła wody gruntowej. Geologia, tom 34, zesz. 1, 69–83 (2008).
• 18. Wyczałek I.: Nowa metoda modelowania powierzchni terenu dla potrzeb analiz i symulacji przestrzennych, Arch. Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji, vol. 21, 447–457 (2010).
• 19. Wytyczne techniczne G-4.3. Bezpośrednie pomiary wysokościowe, GUGIK, Warszawa 1981.
• 20. Zasady dokumentowania warunków geologiczno-inżynierskich dla celów likwidacji kopalń. Praca wykonana na zlecenie Ministerstwa Środowiska, Warszawa 2009.