Analysis of spatial planning in the communities of the Białystok suburban zone in the context of the existing legal system

• Autorzy: Tokajuk Jerzy

Identyfikatory

DOI

10.21005/pif.2020.41.C-05

Warianty tytułu

PL

Analiza stanu planowania przestrzennego w gminach strefy podmiejskiej Białegostoku w kontekście obowiązującego systemu prawa

• Języki publikacji: EN PL

Abstrakty

EN

The spatial planning law system in Poland does not ensure spatial order and sustainable development in communes. There is no consistency between the government, voivodeship and local government policies. The legal instruments existing in the present system do not fulfill the role assumed by the legislator. As a result, buildings in the municipalities of the suburban area are mostly in the form of administrative decisions, in addition to the local law, causing the phenomenon of uncontrolled suburbanisation. The article presents statistical data illustrating the state of spatial planning in the communes of the suburban area of Białystok in the scope of local plans, decisions on building and land development conditions and building permits. Conclusions from the analysis of the collected materials confirm the phenomenon of the development of communes of the suburban area of Białystok in an unplanned manner, lasting for over a dozen years.

PL

Obowiązujący w Polsce system prawa planowania przestrzennego nie zapewnia ładu przestrzennego i zrównoważonego rozwoju w gminach. Brak jest spójności pomiędzy polityką rządu, województwa i samorządów terytorialnych. Istniejące w obecnym systemie instrumenty prawne nie spełniają założonej przez ustawodawcę roli. W efekcie zabudowa w gminach strefy podmiejskiej następuje w większości w trybie decyzji administracyjnych, poza regulacjami prawa miejscowego, powodując zjawisko niekontrolowanej suburbanizacji. W artykule przedstawiono dane statystyczne ilustrujące stan planowania przestrzennego w gminach strefy podmiejskiej Białegostoku w zakresie planów miejscowych, decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu oraz pozwoleń na budowę. Wnioski z analizy zgromadzonych materiałów potwierdzają zjawisko trwającego od kilkunastu lat procesu zabudowy gmin strefy podmiejskiej Białegostoku w sposób niezaplanowany.

Słowa kluczowe

EN

spatial development; suburban zone; spatial planning system

PL

rozwój przestrzenny; strefa podmiejska; system planowania przestrzennego

• Wydawca: Wydawnictwo Uczelniane Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie
• Czasopismo: Przestrzeń i Forma
• Rocznik: 2020
• Tom: nr 41
• Strony: 208--222
• Opis fizyczny: Bibliogr. 24 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Tokajuk Jerzy

• Towarzystwo Urbanistów Polskich | Oddział w Białymstoku

Bibliografia

• [1] Chwalibóg A. Tokajuk J. Jaros. H. Idea Podlaskiego Forum Urbanistów [w:] Banaszuk. P. Tokajuk J. (red.) Problemy planowania przestrzennego, Oficyna Wydawnicza Politechniki Białostockiej, Białystok, 2017, str. 16-17.
• [2] Czarnecki W. (2005) Suburbia stolicy Podlasia a problem kształtowania metropolii, [w:] Lorens P. (red.) Problem suburbanizacji, Biblioteka Urbanisty, tom 7, str. 141–143, Warszawa.
• [3] Czarnik Z. (2010) Istota i zakres władztwa planistycznego gminy, Administracja: teoria, dydaktyka, praktyka, nr 3.
• [4] Czekiel-Świtalska E. (2013) Konieczne zmiany w miejscowym planowaniu przestrzennym w Polsce / Necessary Changes in Local Planning of Spatial Development in Poland. Przestrzeń i Forma / Space & Form no 19, Wydawca PAN o/Gdańsk, Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie, WBiA, IAiPP; Wyd. SFERA, str. 135-150.
• [5] Czekiel-Świtalska E. (2016) Urbanistyka a miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego w Polsce / Town Planning and Local Spatial Management Plan. Teka Komisji Urbanistyki i Architektury PAN oddział w Krakowie tom XLIV, str. 329–337.
• [6] Jagoda J. (2017) Podział kompetencji między jednostkami samorządu terytorialnego w zakresie planowania przestrzennego, Studia Iuridica Agraria T. 15, 2017, str. 19-31.
• [7] Jakimowicz W. (2012) O normatywnych podstawach władztwa planistycznego gminy, (w:) I. Zachariasz (red.), Kierunki reformy prawa planowania i zagospodarowania przestrzennego, Warszawa.
• [8] Kowalewski A. Mordasewicz J. Osiatyński J. Regulski J. Stępień J. Śleszyński P. (2013) Raport o ekonomicznych stratach i społecznych kosztach niekontrolowanej urbanizacji w Polsce, FRDL, IGiPZ, Warszawa.
• [9] Kowalewski A. Nowak M. J. (2018) Chaos przestrzenny i prawo. Uwarunkowania, procesy, skutki, rekomendacje. w: Studia nad chaosem przestrzennym tom I. A. Kowalewski, T. Markowski, P. Śleszyński (red.), KPZK PAN, Warszawa.
• [10] Lisowski A. Grochowski M. (2008) Procesy suburbanizacji, uwarunkowania, formy i konsekwencje [w:] Ekspertyzy do koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju 2008–2033, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, t. 1, s. 221-222, Warszawa.
• [11] Ministerstwo Rozwoju Regionalnego (2015), Krajowa Polityka Miejska 2023, Warszawa.
• [12] Ministerstwo Rozwoju (2017), Strategia na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju do roku 2020 (z perspektywą do 2030 r.), Warszawa.
• [13] Najwyższa Izba Kontroli (2016), Informacja o wynikach kontroli. System gospodarowania przestrzenią gminy jako dobrem publicznym, Nr ewid.193/2016/KIN, Warszawa.
• [14] Najwyższa Izba Kontroli (2017), NIK o systemie gospodarowania przestrzenią gminy jako dobrem publicznym [analiza NIK], https://www.nik.gov.pl/aktualnosci/nik-o-systemie-gospodarowania-przestrzenia-gmin.html.
• [15] Niewiadomski Z. (2016) – Racjonalna gospodarka przestrzenią – ocena podstaw prawnych i konieczne kierunki zmian. w: Przestrzeń dobrem publicznym – potrzeba nowych rozwiązań w gospodarowaniu przestrzenią. Kontrola państwowa 2/2016 Numer Specjalny, NIK. Warszawa.
• [16] Ogrodnik K. (2017) - Współczesne koncepcje zrównoważonego rozwoju miast – wybrane przykłady w teorii i praktyce. w: Gospodarowanie przestrzenią w warunkach zrównoważonego rozwoju. E. Broniewicz (red.), Politechnika Białostocka, Białystok.
• [17] Projekt ustawy Kodeks Urbanistyczno-Budowlany z dnia 30.06.2016 z uzasadnieniem, https://legislacja.rcl.gov.pl/docs//2/12290463/12382118/12382119/dokument247655.pdf. www. stat.gov.pl
• [18] Solarek K. (2013) Struktura przestrzenna strefy podmiejskiej Warszawy, Prace Naukowe Politechniki Warszawskiej Seria Architektura, zeszyt 13, Warszawa.
• [19] Europejska Karta Samorządu Lokalnego, sporządzona w Strasburgu dnia 15 października 1985 r., (Dz.U. z 1994 r. Nr 124, poz. 607 ze zm.).
• [20] Sejmik Województwa Podlaskiego (2016) – Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Podlaskiego, Urząd Marszałkowski Województwa Podlaskiego, Białystok.
• [21] Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2018 r. poz. 1945 ze zm.).
• [22] Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2019 r. poz. 506).
• [23] Ustawa z dnia 9 października 2015 r. o związkach metropolitalnych (Dz. U. z 2015 r. poz. 1890 ze zm.).
• [24] Ustawa z dnia 6 kwietnia 2017 r. o związku metropolitalnym w województwie śląskim (Dz. U. z 2017 r. poz. 730).

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2020).