Wpływ zwiększonej kontrolowanej dawki irradiancji na zmianę wybranych właściwości fizyko-chemicznych systemów malarskich stosowanych w taborze szynowym

• Autorzy: Garbacz Marcin

Identyfikatory

DOI

10.36137/1971P

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule zaprezentowano wyniki badań starzeniowych z udziałem laboratoryjnego promieniowania świetlnego pro-wadzonego według normy PN-EN ISO 16474-2 dla systemów malarskich stosowanych w taborze szynowym. Określono wpływ starzenia na takie właściwości powłoki jak: połysk, barwa oraz twardość z wykorzystaniem dwóch różnych nastaw irradiancji odpowiednio 60 W/m2 oraz 120 W/m2, mierzonych dla długości fali 300÷400 nm w odniesieniu do tych samych poziomów całkowitego napromienienia. Oprócz tego, w niniejszym artykule zamieszczono najważniejsze informacje dotyczące laboratoryjnych badań starzeniowych z symulacją światła słonecznego w połączeniu z udziałem temperatury i wilgoci, w tym deszczu, które zawarte są w znormalizowanych metodach badawczych ISO. Opisano także wpływ parametrów pogodowych, w szczególności wpływ zwiększonej dawki irradiancji promieniowania świetlnego na degradację wybranych właściwości fizyko-chemicznych powłok i możliwości przewidywanego postępu starzenia (zmiany wybranych właściwości). Otrzymane wyniki badań laboratoryjnych pozwalają na przyjęcie pewnych założeń dotyczących zwiększenia dawki irradiancji, a tym samym skrócenia czasu testu laboratoryjnego w kontekście oceny najbardziej pożądanych właściwości powłoki przy udziale starzeniowych testów laboratoryjnych.

Słowa kluczowe

PL

badania starzeniowe; promieniowanie ksenonowe; systemy malarskie; irradiancja; całkowite napromienienie; połysk; barwa; twardość; tabor szynowy

• Wydawca: Instytut Kolejnictwa
• Czasopismo: Problemy Kolejnictwa
• Rocznik: 2022
• Tom: Z. 197
• Strony: 7--22
• Opis fizyczny: Bibliogr. 31 poz., tab., wykr.

Twórcy

autor

Garbacz Marcin

• Instytut Kolejnictwa, Laboratorium Badań Materiałów i Elementów Konstrukcji

Bibliografia

• 1. McGreer M.: Weathering Testing Guidebook, Pub. No. 2062/098/200/AA/03/01, Atlas Electric Devices Company, USA 2001.
• 2. Garbacz M.: Badania starzeniowe materiałów stosowanych w taborze szynowym z symulacją światła słonecznego i warunków pogodowych, Prace Instytutu Kolejnictwa, 2018, z. 157.
• 3. QUV & Q-Sun, A Comparision od Two Eff ective Approaches to Accelerated Weathering & Light Stability Testing, Q-Lab Corporation, Technical Bulletin LU-8009, 2017.
• 4. Weathering & Light Stability, A testing Summary Guide, Q-Lab Corporation, LW 6000.4.
• 5. Sunlight, Weather ing & Light Stability Testing, QLab Corporation, Technical Bulletin LU-0822, 2011.
• 6. Chin J. et al.: Validation of the reciprocity law for coating photodegradation, JCT Research, vol. 2, no. 7, July 2005.
• 7. Schönlein A. et al.: GUS-Jahrestagung, Stutensee (2013).
• 8. ISO 23706:2020: Plastics – Determination of apparent activation energies of property changes in standard weathering test methods.
• 9. Fitz T.: Development of an Enhanced Accelerated Weathering Test Cycle for Automotive Coatings, SAE International Journal of Materials and Manufacturing Vol. 5, No. 2 (June 2012), pp. 490-498.
• 10. ISO/TS 19022:2016: Plastics – Method of controlled acceleration of laboratory weathering by increased irradiance.
• 11. PN-EN ISO 16474-2:2014-02: Farby i lakiery. Metoda ekspozycji na laboratoryjne źródła światła. Część 2 – Lampy ksenonowe Łukowe.
• 12. Hardcastle Henry K. et al.: Atlas Material Testing Technology LLC, Sun Spots, Volume 40, Issue 88 (2010).
• 13. Podstawczyńska A.: UV and global solar radiation in Łódź, Central Poland, Int. J. Climatol. 30: 1–10 (2010), DOI: 10.1002/joc.1864.
• 14. PN-EN ISO 16474-1:2014-02: Farby i lakiery – Metody ekspozycji na laboratoryjne źródła światła – Część 1: Uwagi ogólne.
• 15. PN-ISO 4628-1:2016-03: Farby i lakiery. Ocena zniszczenia powłok. Określenie ilości i rozmiaru uszkodzeń oraz intensywności jednolitych zmian w wyglądzie. Część 1: Wprowadzenie ogólne i system określania.
• 16. PN-ISO 4628-2:2016-03: Farby i lakiery. Ocena zniszczenia powłok. Określenie ilości i rozmiaru uszkodzeń oraz intensywności jednolitych zmian w wyglądzie. Część 2: Ocena stopnia spęcherzenia.
• 17. PN-ISO 4628-3:2016-03: Farby i lakiery. Ocena zniszczenia powłok. Określenie ilości i rozmiaru uszkodzeń oraz intensywności jednolitych zmian w wyglądzie. Część 3: Ocena stopnia zardzewienia.
• 18. PN-ISO 4628-4:2016-03: Farby i lakiery. Ocena zniszczenia powłok. Określenie ilości i rozmiaru uszkodzeń oraz intensywności jednolitych zmian w wyglądzie. Część 4: Ocena stopnia spękania.
• 19. PN-ISO 4628-5:2016-03: Farby i lakiery. Ocena zniszczenia powłok. Określenie ilości i rozmiaru uszkodzeń oraz intensywności jednolitych zmian w wyglądzie. Część 5: Ocena stopnia złuszczenia.
• 20. PN-ISO 4628-6:2012: Farby i lakiery – Ocena zniszczenia powłok – Określanie ilości i rozmiaru uszkodzeń oraz intensywności jednolitych zmian w wyglądzie – Część 6: Ocena stopnia skredowania metodą taśmy.
• 21. PN-ISO 7724-1:2003: Farby i lakiery – Kolorymetria – Część 1: Podstawy.
• 22. PN-ISO 7724-2:2003: Farby i lakiery – Kolorymetria – Część 2: Pomiar barwy.
• 23. PN-ISO 7724-3: Farby i lakiery – Kolorymetria – Część 3: Obliczanie różnic barwy.
• 24. PN-EN ISO 2813:2014-11: Farby i lakiery – Oznaczanie wartości połysku pod kątem 20 stopni, 60 stopni i 85 stopni.
• 25. PN-EN ISO 1522:2008: Farby i lakiery – Badanie metodą tłumienia wahadła.
• 26. PN-79/C-81530: Wyroby lakierowe – Oznaczanie twardości powłok.
• 27. PN-EN ISO/IEC: 17025:2018-02: Ogólne wymagania dotyczące kompetencji laboratoriów badawczych i wzorcujących.
• 28. Procedura badawcza nr PB-LK-C08 w.2: Oznaczanie odporności powłok lakierniczych na działanie światła laboratoryjnego i warunków pogodowych.
• 29. Procedura badawcza nr PB-LK-C07 w.2: Oznaczanie wartości połysku pod kątem 20/60/85°.
• 30. Procedura badawcza nr PB-LK-C06 w.2: Oznaczanie współrzędnych i różnic barwy powłok lakierniczych.
• 31. Procedura badawcza nr PB-LK-C12 w.1: Oznaczanie twardości metodą tłumienia wahadła.

Uwagi

PL

Opracowanie rekordu ze środków MEiN, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2022-2023).