Octan tert-pentylu : dokumentacja proponowanych wartości dopuszczalnych poziomów narażenia zawodowego

• Autorzy: Czerczak S. , Grunt H.

Warianty tytułu

EN

tert-Pentyl acetate

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Octan tert-pentylu jest bezbarwną cieczą o owocowym zapachu, stosowaną głównie jako rozpuszczalnik nitrocelulozy, żywic i produktów celuloidowych. Związek ten jest izomerem octanu n-pentylu i można przypuszczać, że wykazuje podobne do niego działanie. W Polsce nie ustalono wartości normatywów higienicznych dla octanu tert-pentylu, natomiast w państwach Unii Europejskiej wartość NDS ustalono na poziomie 270 mg/m³, a wartość NDSCh na poziomie dwa razy większym, tj. 540 mg/m³. Ze względu na skąpe dane toksykologiczne, zaproponowano przyjęcie wartości NDS dla octanu tert-pentylu przez analogię do octanu n-pentylu, tj. na poziomie 250 mg/m³. Propozycja ta jest uzasadniona tym, że oba te związki są izomerami położeniowymi, należą do grupy estrów alifatycznych kwasu octowego, których skutki działania drażniącego nasilają się wraz ze wzrostem masy cząsteczkowej estrów. Ponieważ octan n-pentylu i octan tert-pentylu nie różnią się masą cząsteczkową i mają zbliżone właściwości fizykochemiczne, można przyjąć, że skutki ich działania drażniącego na błony śluzowe górnych dróg oddechowych i oczy są zbliżone. Zaproponowana dla tych związków wartość NDS na poziomie 250 mg/m³ nie różni się zbytnio od wartości przyjętej w Unii Europejskiej, która wynosi 270 mg/m³. Wartość NDSCh proponuje się ustalić na poziomie 500 mg/m³ ze względu na działanie drażniące związku. Ustalone wartości normatywów higienicznych powinny zapobiec podrażnieniu górnych dróg oddechowych i oczu.

EN

tert-Pentyl acetate (CAS Registry No. 625-16-1) is a colourless liquid with a fruity odour. tert-Pentyl acetate is used in the lacquer and varnish industry, manufacturing of artificial leather, silk and textile industry, tert-Pentyl acetate is absorbed from the respiratory tract and through skin, tert-Pentyl acetate is an irritant to the eyes, the respiratory tract and the skin. The Expert Group recommends the MAC of 250 mg/m for tert-Pentyl acetate by analogy to n- Pentyl acetate and because of its irritative effect on the respiratory tract and eyes - the STEL of 500 mg/m3.

Słowa kluczowe

PL

octan tert-pentylu; narażenie zawodowe; wartość NDS

EN

tert-pentyl acetate; occupational exposure; MAC values

• Wydawca: Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
• Rocznik: 2001
• Tom: Nr 3 (29)
• Strony: 271--275
• Opis fizyczny: Bibliogr. 4 poz.

Twórcy

autor

Czerczak S.

• Instytut Medycyny Pracy im. prof. dr. med. Jerzego Nofera 90-950 Łódź ul. św. Teresy 8

autor

Grunt H.

• Instytut Medycyny Pracy im. prof. dr. med. Jerzego Nofera 90-950 Łódź ul. św. Teresy 8

Bibliografia

• 1. Criteria group for occupational standards. Scientific basis for swedish occupational standards. IV. Consensus report for amyl acetate (1983) Arbete och Halsa (36 (Issue 1983, 35 in Swedish), 124-130.
• 2. Dyrektywa Rady 91/322/EWG z dnia 29 maja 1991.
• 3. Kost, Jurkewitsch (1953) ZOKHA4; Zh. Obshch. Khim.; 23;1953; 1738,1741; Engi. Ausg.S. 1833.
• 4. Nesmejanov i in. (1950) IASKA6; Izy. Akad. Nauk SSSR. Ser. Khim.; 1949;623,628; Chem. Abstr.; 3920.