Litologia i zawartość bromu w najstarszej soli kamiennej w otworze BG-3-3 na obszarze Kazimierzów 1, O/ZG Polkowice – Sieroszowice

• Autorzy: Księżopolska K. , Wrzosek J. , Bukowski K.

Warianty tytułu

EN

Lithology and bromine content of the Oldest Halite from BG-3-3 borehole in the Kazimierzów 1 area, Polkowice – Sieroszowice Mining Area

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Niska zawartość bromu (7 – 45 ppm) w najstarszej soli kamiennej z otworu BG-3-3 zlokalizowanego w obszarze Kazimierzów 1, kopalnia Polkowice – Sieroszowice (monoklina przedsudecka) wskazuje, że są to sole kamienne wtórne. Po przeprowadzonych badaniach petrologicznych i geochemicznych przedstawiono charakterystykę soli kamiennej badanego otworu wraz z przypisaniem do stosowanych wydzieleń petrologicznych. Określono koncentracje bromu i wielkość współczynnika bromochlorowego dla poszczególnych typów soli. Zawartość bromu w solach kamiennych jest bardzo dobrym wskaźnikiem ich genezy, gdyż jego koncentracje w tych utworach są ściśle związane ze stopniem zaawansowania cyklu ewaporatowego. Pozwala to na określenie warunków sedymentacji i wskazanie ewentualnych procesów prowadzących do przeobrażenia skał solnych. Prawdopodobną przyczyną niskiej zawartości bromu jest rekrystalizacja wcześniej wytrąconych soli pierwotnych w warunkach intensywnych procesów tektonicznych obszaru monokliny przedsudeckiej oraz duża zawartość materiału terygenicznego w profilu, która ma wpływ na zmniejszenie stężenia bromu w utworach solnych.

EN

The low content of bromine (7 – 45 ppm) in the Oldest Halite rock salt from the BG-3-3 borehole located in Kazimierzów field in the Polkowice – Sieroszowice mine (Fore-Sudetic Monocline, SW Poland) indicates that the rock salt are secondary type. On the basis of petrological and geochemical analyses lithological characteristic of salt from the tested borehole with the assignment to use petrological classification was elaborated. The concentrations of bromine and the bromine- chlorine ratio for different types of salt were determined. Bromine content in the rock salt is a very good indicator of the origin, because of the relationship of bromine concentration with the degree of evaporation. This allows to determine the conditions of sedimentation and identify any processes leading to the transformation of rock salt. The probable reason for low bromine content is recrystallization of the previously precipitated primary salt, especially in the environment of intensive tectonic processes in the area of Fore-Sudetic monocline and high content of terrigenous material in the profile, which also have the effect of decrease of the bromine concentration in the salt formation.

Słowa kluczowe

PL

sól kamienna; monoklina przedsudecka; metoda bromowa

EN

rock salt; Fore-Sudetic Monocline; bromine method; Oldest Halite

• Wydawca: Polskie Stowarzyszenie Górnictwa Solnego
• Czasopismo: Przegląd Solny
• Rocznik: 2016
• Tom: T. 12
• Strony: 66--71
• Opis fizyczny: Bibliogr. 14 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Księżopolska K.

• Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

autor

Wrzosek J.

• KGHM Polska Miedź S.A. O/ZG Polkowice-Sieroszowice, Kaźmierzów 100, 59-101 Polkowice

autor

Bukowski K.

• Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków
• KGHM Polska Miedź S.A. O/ZG Polkowice-Sieroszowice, Kaźmierzów 100, 59-101 Polkowice

Bibliografia

• BANASZAK A., GARLICKI A., MARKIEWICZ A., 2007. Budowa geologiczna złoża najstarszej soli kamiennej Kazimierzów w OG Sieroszowice I (kopalnia Polkowice-Sieroszowice). Przegląd Solny, Kwartalnik Gospodarka Surowcami Mineralnymi PAN, T. 23.
• GARLICKI A. (et al.), 1996. Sól kamienna na obszarze przedsudeckim. W: PIESTRZYŃSKI A. (red.), 1996. Monografia KGHM Polska Miedź S.A., Lubin.
• HERRMANN A.G., 1980. Bromide distribution between halite and NaCl – saturated seawater. Chem. Geol., 28: 171-177.
• HOLSER W.T., 1966. Bromide geochemistry of salt rocks. W: Second Symposium on Salt. Northern Ohio Geol. Soc.
• HOLSER W.T., 1979. Trace elements and isotopes in evaporates. In: Burns R.G. (ed.), Marine minerals. Short Course Notes. Mineralogical Society of America, 6, 295-346.
• HOLSER W.T., Wilgus C.K. 1981. Bromide profiles of the Rot Salt. Triassic of northern Europe, as evidence of its marine origin. Neues Jahrb. Miner. Mh., 6, 267-276.
• KIJEWSKI P., SALSKI W., 1978. Cechsztyńska sól kamienna cyklotemu Z1 w południowozachodniej części monokliny przedsudeckiej. Geol. Sudetica t. 13, nr 1, Wrocław.
• SZYBIST A., 1978. Złoże solne w Lubińsko-Głogowskim Okręgu Miedziowym. Przegląd Geologiczny, nr 10.
• SZYBIST A., 2011. Charakterystyka geologiczno i petrologiczna złoża solnego w LGOM. Dok. Geol., Kraków.
• SZYBIST A., TOBOŁA T., 2012. Charakterystyka geologiczna budowy wewnętrznej pokładu soli kamiennej w obszarze objętym koncesją na rozpoznanie złoża soli kamiennej „Kazimierzów” na potrzeby sporządzenia PZZ „Bądzów”. Dok. Geol., Kraków.
• TOMASSI-MORAWIEC H., 1990. Geochemia bromu w utworach najstarszej soli kamiennej w rejonie Zatoki Puckiej. Biul. PIG., 272: 7-68.
• TOMASSI-MORAWIEC H., 2001. Brom i stront w najstarszej soli kamiennej (Na1) na wyniesieniu Łeby (na przykładzie otworu wiertniczego Orle ONZ-1). Prz. Geol., vol. 49, nr 5: 384-388.
• TOMASSI-MORAWIEC H., CZAPOWSKI G., BORNEMANN O., SCHRAMM M., MISIEK G., 2009. Wzorcowe profile bromowe dla solnych utworów cechsztynu w Polsce. Gospodarka Surowcami Mineralnymi, T. 25.
• VALYASHKO M.G., 1956. Geochemistry of bromine in the processes of salt deposition and the use of the bromine content as a genetic and prospecting criterion. Geochemistry, 6: 570-589.

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2018).