Romantic and enthusiast or an architect in excavations

• Autorzy: Niemczyk Ernest

Identyfikatory

DOI

10.37190/arc240111

Warianty tytułu

PL

Romantyk i entuzjasta, czyli architekt na wykopaliskach

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

This outline is an attempt to show the beginnings of the wide-ranging archaeological and architectural research of the Old Town of Głogów, almost completely destroyed as a result of the defense of Festung Glogau in 1945, carried out under the leadership of Professor Tadeusz Kozaczewski, in which the author participated since his studies at the Faculty of Architecture of the Wrocław University of Science and Technology. He shows the changing role of the architect in the research process; from a romantic explorer and discoverer – in the likeness of Winckelmann or Schliemann – to the head of a large, interdisciplinary research team and chief coordinator of the documentation work. It focuses on a forgotten episode in the research on the chancel of St. Peter’s Church, when numerous burials of prehistoric and medieval chronology were discovered. It became a pretext for re-presenting the discovery along with the archaeological context. As a long-time educator, the author draws attention to the need to conduct and constantly improve methods of interdisciplinary research and systematically verify findings with representatives of other sciences.

PL

Niniejszy szkic stanowi próbę ukazania początków szerokopłaszczyznowych badań archeologiczno-architektonicznych Starego Miasta w Głogowie, zniszczonego niemal doszczętnie w wyniku obrony Festung Glogau w 1945 r., prowadzonych pod kierownictwem Prof. Tadeusza Kozaczewskiego, w których autor uczestniczył od czasów studiów na Wydziale Architektury Politechniki Wrocławskiej. Pokazuje zmieniającą się rolę architekta w procesie badawczym; od romantycznego eksploratora i odkrywcy – na podobieństwo Winckelmanna czy Schliemanna – po kierownika dużego, interdyscyplinarnego zespołu badawczego i głównego koordynatora prac dokumentacyjnych. Koncentruje się na zapomnianym epizodzie z badań prezbiterium kościoła p.w. św. Piotra, kiedy to odkryto liczne pochówki o chronologii pradziejowej i średniowiecznej. Stał się on pretekstem do ponownej prezentacji odkrycia wraz z szerszym kontekstem archeologicznym. Jako wieloletni dydaktyk, autor zwraca uwagę na konieczność prowadzenia i ciągłego doskonalenia metod badań interdyscyplinarnych oraz systematycznej weryfikacji ustaleń z przedstawicielami innych nauk.

Słowa kluczowe

EN

Głogów; archaeology; architecture; Middle Ages

PL

Głogów; archeologia; architektura; średniowiecze

• Wydawca: Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
• Czasopismo: Architectus
• Rocznik: 2024
• Tom: Nr 1 (77)
• Strony: 85--90
• Opis fizyczny: Bibliogr. 35 poz., il.

Twórcy

autor

Niemczyk Ernest

• Faculty of Architecture, Wrocław University of Science and Technology, Poland

Bibliografia

• [1] Blaschke J., Geschichte der Stadt Glogau und des Glogauer Landes, Glogau 1913.
• [2] Griesinger E., Die Stadt Glogau, [a.] Hesse (red.), Glogau 1926.
• [3] Knötel P. Beiträge zur Topographie von Glogau, “Zeitschrift für Geschichte und Alterthum Schlesiens“ 1908, 42.
• [4] Minsberg F., Geschichte der Stadt und Festung Gross-Glogau, Bd. 1–2, Glogau 1853.
• [5] Schönaich G., Plangestaltung der Stadt und Festung Glogau, Glogau 1932.
• [6] Schultz W.G., Baugeschichte der Stadt Glogau, “Unsere schlesische Heimat“ 1931, 15.
• [7] von Loesch H., Die Gründung d. Glogauer Kollegiatstiftes, “Zeitschrift des Vereins für Geschichte Schlesiens“ 1941, Bd. 75, 97–106.
• [8] Zagrodzki Z., Wyniki badań kolegiaty w Głogowie, “Ochrona Zabytków” 1955, 8, nr 2, 102–108.
• [9] Eysymontt J., Kutzner M., Gotycka architektura kościoła św. Mikołaja w Głogowie, “Roczniki Sztuki Śląskiej” 1963, t. 2, 32–43.
• [10] Przybyłowicz G., Głąbówna E., Badania architektoniczne na zamku w Głogowie, 1965, mps w archiwum PSOZ w Legnicy.
• [11] Dąbrowski E., Chronologia i charakter nawarstwień kulturowych lewobrzeżnego Głogowa w świetle dotychczasowych prac wykopaliskowych, “Ze studiów nad średniowiecznym Głogowem i Krosnem, Prace Lubuskiego Towarzystwa Naukowego” 1970, 7, 33–48.
• [12] Kowalski S., Romańska bazylika św. Mikołaja w Głogowie, “Ze studiów nad średniowiecznym Głogowem i Krosnem, Prace Lubuskiego Towarzystwa Naukowego” 1970, 7.
• [13] Kutzner M., Głogów, [w:] Studia nad początkiem i rozplanowaniem miast nad środkową Odrą i dolną Wartą, Z. Kaczmarczyk, A. Wędzki (eds.), 2, Dolny Śląsk, Dolne Łużyce, Zielona Góra 1970, 135–210.
• [14] Lalik T., Początki kolegiaty głogowskiej, “Ze studiów nad średniowiecznym Głogowem i Krosnem, Prace Lubuskiego Towarzystwa Naukowego” 1970, 7, 63–73.
• [15] Lasota Cz., Z badań architektoniczno–archeologicznych założenia pofranciszkańskiego w Głogowie, “Ze studiów nad średniowiecznym Głogowem i Krosnem, Prace Lubuskiego Towarzystwa Naukowego” 1970, 7, 111–116.
• [16] Kozaczewski T., Głogów – miasto średniowieczne, “Kwartalnik Architektury i Urbanistyki” 1973, 18, 3–34.
• [17] Kozaczewski T., Przejście od miasta wczesnośredniowiecznego do miasta średniowiecznego, “Sobótka” 1989, 4, s. 512–525.
• [18] Kozaczewski T., Sprawozdanie z badań architektoniczno-archeologicznych prowadzonych w Głogowie w latach 1963-1965, “Ze studiów nad średniowiecznym Głogowem i Krosnem, Prace Lubuskiego Towarzystwa Naukowego” 1970, 7, 5–19.
• [19] Kozaczewski T., Sprawozdanie z badań architektoniczno-archeologicznych prowadzonych w Głogowie w 1966 r., “Ze studiów nad średniowiecznym Głogowem i Krosnem, Prace Lubuskiego Towarzystwa Naukowego” 1970, 7, 21–31.
• [20] Kozaczewski T., Wielkość i program budowy miasta średniowiecznego, Prace Naukowe IHASiT PWr., Nr 4, Seria Monografie Nr 3, Wrocław 1972.
• [21] Kozaczewski T., Założenie franciszkańskie w Głogowie z połowy XIII w., “Ze studiów nad średniowiecznym Głogowem i Krosnem, Prace Lubuskiego Towarzystwa Naukowego” 1970, 7, s. 95–110.
• [22] Lasota Cz., Karst M., Kościół Klarysek w Głogowie, “Szkice Legnickie” 1992, 14, 9–15.
• [23] Czerner R., Lasota Cz., Ratusz i urządzenia handlowe na rynku w Głogowie, Wrocław 1994.
• [24] Głogów. Zarys monografii miasta, Matwijowski K. (ed.), Wrocław – Głogów 1994.
• [25] Żerelik R., W średniowieczu, [in:] Głogów. Zarys monografii miasta, K. Matwijowski (ed.), Wrocław – Głogów 1994, 73–126.
• [26] Dymytryszyn J., Zamek w Głogowie, [in:] Zamek w Głogowie. 30 lat głogowskiego Muzeum, L. Lenarczyk (ed.), Głogów 1997, 5–27.
• [27] Czerner O., Badania kolegiaty w Głogowie, [in:] Osadnictwo i architektura ziem polskich w dobie zjazdu gnieźnieńskiego, A. Buko, Z. Świechowski (eds.), Warszawa 2000, 355–358.
• [28] Chorowska M., Rezydencje średniowieczne na Śląsku. Zamki, pałace, wieże mieszkalne, Oficyna Wydawnicza PWr, Wrocław 2003.
• [29] Kozaczewski T., Głogów średniowieczny do końca XIII w. Osadnictwo i architektura, Głogów 2006.
• [30] Broda M., Mruczek R., Badania architektoniczne na terenie lapidarium kościoła św. Piotra na Starym Mieście w Głogowie w 2006 roku, “Śląskie Sprawozdania Archeologiczne” 2007, 49, 255–264.
• [31] Mruczek R., Stefanowicz M., Z badań kamienicy mieszczańskiej w Głogowie, “Śląskie Sprawozdania Archeologiczne” 2007, 49, 265–286.
• [32] Mruczek R., Stefanowicz M., Z badań architektury Starego Miasta w Głogowie, cz. 1: Relikty kamienic mieszczańskich u zbiegu ulic Parafialnej i Balwierskiej, “Śląskie Sprawozdania Archeologiczne” 2008, 50, 259–292.
• [33] Chorowska M., Parcelacja Głogowa na tle lokacji miejskich na Śląsku, [in:] B. Czechowicz, M. Konopnicka (eds.), Glogovia Maior: Wielki Głogów między blaskiem dziejów i cieniem ruin, Urząd Miejski w Głogowie, Instytut Historii Uniwersytetu Zielonogórskiego, Głogów 2010, 123–138.
• [34] Mruczek R., Średniowieczna i wczesnonowożytna architektura Starego Miasta w Głogowie w świetle nowszych badań, [in:] B. Czechowicz, M. Konopnicka (eds.), Glogovia Maior: Wielki Głogów między blaskiem dziejów i cieniem ruin, Urząd Miejski w Głogowie, Instytut Historii Uniwersytetu Zielonogórskiego, Głogów 2010, 139–181.
• [35] Głogów w czasach Jagiellonów, Lenarczyk L. (ed.), Stowarzyszenie Przyjaciół Muzeum i Historii Miasta Głogowa i Muzeum Archeologiczno-Historyczne w Głogowie, Głogów 2012.