Memorials and monuments

• Autorzy: Zabielska Katarzyna , Myszka Izabela

Identyfikatory

DOI

10.21005/pif.2024.59.D-01

Warianty tytułu

PL

Upamiętnienia i pomniki

• Języki publikacji: EN PL

Abstrakty

EN

This article addresses the topic of memorials in landscape. The authors define and characterise these spaces, based on a literature review and an analysis of common examples of places of remembrance and monuments. The research considers location, landscape context, spatial arrangement, form, meaning and social discourse. In memorial spaces, composition, landscaping, layout of communication and greenery, as well as decorative and functional elements are crucial. The aim of this article is to indicate the differences between the various forms of commemoration and to define the moment at which a memorial becomes a place of remembrance. A memorial space is an arranged piece of landscape in which the central role is played by a memorial with its accompanying decorative and functional elements. It is a space superimposed on the form of the memorial that allows people to dwell, contemplate and celebrate the rituals of remembrance, and the condition for these to take place is a suitably arranged space, adapted to the needs of the users.

PL

Artykuł porusza temat miejsc upamiętniania w krajobrazie. Autorki definiują i charakteryzują te przestrzenie, opierając się na przeglądzie literatury oraz analizie znanych przykładów miejsc pamięci i pomników. Badania uwzględniają lokalizację, kontekst krajobrazowy, układ przestrzenny, formę, znaczenie oraz dyskurs społeczny. W miejscach pamięci istotne są kompozycja, rzeźba terenu, układ komunikacji i zieleni, a także elementy dekoracyjne i funkcjonalne. Celem artykułu jest wskazanie różnic między różnymi formami upamiętniania oraz zdefiniowanie momentu, w którym pomnik staje się miejscem pamięci. Miejsce pamięci to urządzony fragment krajobrazu, w którym centralną rolę odgrywa pomnik z towarzyszącymi mu elementami dekoracyjnymi i funkcjonalnymi. Jest to przestrzeń nadbudowana na formie pomnika, która umożliwia człowiekowi przebywanie, kontemplację i celebrowanie rytuałów pamięci, a warunkiem ich odbywania jest odpowiednio zaaranżowana przestrzeń, dostosowana do potrzeb użytkownika.

Słowa kluczowe

EN

memorial site; memory; memorial; landscape

PL

miejsce pamięci; pamięć; pomnik; krajobraz

• Wydawca: Wydawnictwo Uczelniane Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie
• Czasopismo: Przestrzeń i Forma
• Rocznik: 2024
• Tom: nr 59
• Strony: 99--128
• Opis fizyczny: Bibliogr. 30 poz., fot., rys.

Twórcy

autor

Zabielska Katarzyna

• Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, Poland. Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska, Katedra Sztuki Krajobrazu

• https://orcid.org/0000-0003-2422-268X

autor

Myszka Izabela

• Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, Poland. Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska, Katedra Sztuki Krajobrazu

• https://orcid.org/0000-0002-8820-4053

Bibliografia

• [1] MUZEUM I MIEJSCE PAMIĘCI W SOBIBORZE (2023). https://www.sobibor-memorial.eu/pl/information (data dostępu: 14.01.2024).
• [2] YOLOCAUST - izraelski satyryk przerabia selfie z Pomnikiem Holocaustu i wkleja je w zdjęcia ofiar zagłady(2017). https://www.polsatnews.pl/wiadomosc/2017-01-19/yolocaust-izraelski-satyryk-przerabia-selfie-zpomnikiem-holocaustu-i-wkleja-je-w-zdjecia-ofiar-zaglady/ (data dostępu: 27.10.2023).
• [3] Błotnicka-Mazur E., ‘Memorial site as space of engagement. Ideological and artistic concept of the Museum and Memorial in Sobibór’, Muzealnictwo 2021, nr 62, 73-83, DOI: 10.5604/01.3001.0014.8978.
• [4] Connerton P., Jak społeczeństwa pamiętają, Przeł. M. Napiórkowski, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2012.
• [5] Crownshaw R., Kilby J., Rowland A., ‘The Future of Memory’, The Journal of Interdisciplinary History, Berghahn Books, Nowy Jork 2012.
• [6] Doss E., Memorial Mania: Public Feeling in America, The University of Chicago Press, Chicago 2010.
• [7] Drozdzewski D., De Nardi S., Waterton E., Memory, Place and Identity. Commemoration and remembrance of war and conflict, Routledge 2018.
• [8] Gębczyńska-Janowicz A., ‘Kształtowanie formy założeń pomnikowych w przestrzeni polskich miast od połowy XX wieku’, Czasopismo Techniczne 2008, R. 105 (z. 7 - Architektura z. 2-A), 183–191.
• [9] Gliwka G., ‘Collective memory - its funcions and mechanisms of transmission in the context of research by Barbara Szacka and Andrzej Szpociński’, Rozprawy Społeczne 2020, nr 13(3), 13–27, https://doi.org/10.29316/rs/114815.
• [10] Savage K., MemorialWars: Washington, D.C., the National Mall, and the Transformation of the Memorial Landscape, Berkeley and Los Angeles: University of California Press 2009.
• [11] I NAGRODA W KONKURSIE NA MIEJSCE PAMIĘCI W SOBIBORZE (2013). https://archinea.pl/miejscepamieci-w-sobiborze-marcin-urbanek-re-michalewicz-tanski-lukasz-mieszkowski/ (data dostępu: 14.01.2024).
• [12] National September 11 Memorial & Museum (2022).https://pl.wikipedia.org/wiki/National_September_11_Memorial_%26_Museum (data dostępu: 14.01.2024).
• [13] About the Memorial (2022). https://www.911memorial.org/visit/memorial/about-memorial, (data dostępu: 21.01.2024)
• [14] 13 years after 9/11, memorial site causes controversy (2014). https://www.independent.ie/life/travel/world/13-years-after-911-memorial-site-causes-controversy/30578357.html (data dostępu: 28.10.2023).
• [15] Janson Horst W., The Rise and Fall of the Public Monument, New Orleans, LA: The Graduate School, Tulane University 1976.
• [16] Malinowska-Petelenz B., Petelenz A., ‘Przestrzeń publiczna jako ekspresja pamięci’, Czasopismo Techniczne2010, nr 6, 25–31.
• [17] Margalit A., Etyka pamięci, Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, Warszawa 2023.
• [18] Marschall S., Landscape of Memory: Commemorative Monuments, Memorials and Public Statuary in Post‐Apartheid South Africa, Brill‐Leiden, 2009.
• [19] Musil R., Monuments in: Robert Musil, Posthumous Papers of a Living Author, translated by Peter Wortsman, Hygiene Colorado, 64‐68, 1987.
• [20] Myszka I., Augustyniak K., ‘Warstwa konstrukcyjna ogrodu. Ramy do budowania kompozycji’, Przestrzeń i Forma 2022, 217-238.10.21005/pif.2022.51.D-01.
• [21] Myszka-Stąpór I., Elementy ogrodowe. Ich forma, funkcja i znaczenie, Sztuka Ogrodu Sztuka Krajobrazu, Warszawa 2014.
• [22] Rauterberg H., Holocaust Memorial Berlin, Lars Müller Publishers, 2005.
• [23] Sendyka R., Szmygin B., Traba R., Ziębińska-Witek A., Stępnik A., ‘Czym jest miejsce po obozie? Znaczenia, funkcje, konteksty’, [in:] T. Kranz (red.), Historia w przestrzeniach pamięci. Obozy – „miejsca po” – muzea, Państwowe Muzeum na Majdanku, Lublin 2021, 21-40.
• [24] Stevens Q., Franck Karen A., Memorials as Spaces of Engagement. Design, Use and Meaning, Routledge, 2016.
• [25] Szulejewska K., Pomnik Pomordowanych Żydów Europy. Przyczynek do analizy niemieckiej pamięci o Holokauście, Warszawa 2014.
• [26] Tanović S., Designing memory. The Architecture of Commemoration in Europe, 1914 to the Present, Cambridge University Press, 2019.
• [27] Witasiak K., ‘Archetyp labiryntu w architekturze miejsc pamięci Holokaustu’, Czasopismo Techniczne 2016, (z. 7 - Architektura z. 2-A), 253–260, DOI: 10.4467/2353737XCT.16.190.5801.
• [28] Volk. L., Memorials and martyrs in Modern Lebanon, Indiana University Press 2010.
• [29] Young James E., ‘Memory, Counter‐memory, and the End of the Monument’, [in:] Shelley Hornstein and Floence Jacobowitz (Eds.), Image and Remembrance: Representation and the Holocaust, Indiana University Press, 2003, 59‐78.
• [30] Zachariasz A., ‘O upamiętnianiu miejsc, wydarzeń, osób i zwierząt w historycznych i współczesnych ogrodach i parkach’, Czasopismo Techniczne 2012, R. 109 (z. 7 - Architektura z. 2-A), 51-70.