Wytwarzanie i badanie mieszanin poli(tereftalanu etylenu) i poliwęglanu (PET/PC) z odpadowych butelek PET i płyt CD

• Autorzy: Janik Jolanta , Schmidt Beata , Wilpiszewska Katarzyna , Rokicka Joanna

Identyfikatory

DOI

10.15199/62.2022.2.10

Warianty tytułu

EN

Processing and testing of poly(ethylene terephthalate)/ polycarbonate (PET/PC) blends from waste PET bottles and compact discs (CD)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Przedstawiono badania nad mieszaninami poli(tereftalanu etylenu) pochodzącego z rozdrobnionych butelek typu PET oraz poliwęglanu z rozdrobnionych płyt CD w aspekcie zagospodarowania tych odpadów metodą recyklingu materiałowego, a także wytworzenia nowego materiału w postaci mieszanin PET/PC. Wytworzono za pomocą wytłaczarki dwuślimakowej granulaty mieszanin zawierające 5–95% mas. PC. Granulat PET/PC, jak również wyjściowe polimery PET i PC, poddano procesowi wtryskiwania w celu uzyskania kształtek do badań. Ocenę prowadzono pod kątem właściwości mechanicznych (wytrzymałość na rozciąganie i zginanie, udarność, twardość), termicznych (temperatura zeszklenia, krystalizacji, topnienia, mięknienie wg Vicata), reologicznych (lepkość stopu w temperaturze przetwórstwa), fizycznych (gęstość, chłonność wody) oraz morfologii w celu określenia wpływu udziału poszczególnych polimerów w mieszaninie PET/PC na badane parametry.

EN

Waste poly(ethylene terephthalate) (PET) and polycarbonate (PC) were granulated with a twin-screw extruder to obtain blends contg. 5-95% of each component. The PET/ PC granulates as well as the starting PET and PC polymers were subjected to the injection process to obtain test specimens. Phys. (d., water absorption), thermal (glass transition temp., crystallization temp., melting point and Vicat softening point), mech. (tensile and bending strength, impact strength, hardness), rheological properties (melt viscosity at processing temp.) and morphology were tested. PET/ PC mixts. with strictly defined parameters showed the good functional properties, comparable or better than the initial polymers.

Słowa kluczowe

PL

odpady; inżynieria chemiczna; recykling materiałowy

EN

waste; chemical engineering; material recycling

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Przemysł Chemiczny
• Rocznik: 2022
• Tom: T. 101, nr 2
• Strony: 140--146
• Opis fizyczny: Bibliogr. 35 poz., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Janik Jolanta

• Katedra Technologii Chemicznej Organicznej i Materiałów Polimerowych, Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie, ul. Pułaskiego 10, 70-322 Szczecin

autor

Schmidt Beata

• Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie

autor

Wilpiszewska Katarzyna

• Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie

autor

Rokicka Joanna

• Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie

Bibliografia

• [1] https://www.europarl.europa.eu/news/pl/headlines/society/20181212 STO21610/odpady-z-tworzyw-sztucznych-i-recykling-w-ue-fakty-i-liczby, dostęp 9 listopada 2021 r. (aktualizacja 1 lipca 2021 r.).
• [2] https://plasticseurope.org/wp-content/uploads/2021/10/20191206- Circular-Economy-Study.pdf.
• [3] Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/852 z dnia 30 maja 2018 r. zmieniająca dyrektywę 94/62/WE w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych, Dz. Urz. UE L 150/141.
• [4] D. Czarnecka-Komorowska, K. Wiszumirska, Polimery 2020, 65, nr 1, 8.
• [5] https://www.europarl.europa.eu/news/pl/headlines/society/20210128 STO96607/jak-ue-chce-osiagnac-gospodarke-o-obiegu-zamknietym- do-2050-r, dostęp 3 lutego 2021 r.
• [6] J. Kijeński, A.K. Błędzki, R. Jeziórska, Odzysk i recykling materiałów polimerowych, WNT, Warszawa 2011.
• [7] E. Klugmann-Radziemska, J. Haponiuk, J. Datta, K. Formela, M. Sienkiewicz, M. Włoch, Nowoczesne technologie recyklingu materiałowego, Wydawnictwo Politechniki Gdańskiej, 2017.
• [8] Praca zbiorowa, Recykling materiałów polimerowych z elektroniki i pojazdów, (red. M. Kozłowski, H. Rydarowski), Wydawnictwo Naukowe Instytutu Technologii Eksploatacji, Radom 2012.
• [9] H. Seachtling, Poradnik Tworzywa sztuczne, WNT, Warszawa 2000.
• [10] G. Ehrenstein, Ż. Brocka-Krzemińska, Materiały polimerowe. Struktura, właściwości, zastosowanie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2016.
• [11] W. Królikowski, Polimerowe materiały specjalne, Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Szczecińskiej, Szczecin 1998.
• [12] L.A. Utracki, Can. J. Chem. Eng. 2002, 80, 1008.
• [13] W. Ignaczak, K. Wiśniewska, J. Janik, M. El Fray, Pol. J. Chem. Technol. 2015, 3, 78.
• [14] D. Czarnecka-Komorowska, J. Nowak-Grzebyta, K. Gawdzińska O. Misiukiewicz, M. Tomasik, Polymers 2021, 13, 2385.
• [15] J. Janik, R. Pilawka, K. Goracy, K. Wilpiszewska, B. Schmidt, Przem. Chem. 2013, 92, nr 11, 1984.
• [16] Plastics Europe, Plastics – the facts 2020. An analysis of European latest plastics, production, demand and waste data, https://plasticseurope. org/knowledge-hub/plastics-the-facts-2020.
• [17] K. Kadac, J. Nowaczyk, Przetw. Tworz. 2015, 4, 329.
• [18] Zgł. pat. pol. P-378 227 (2006).
• [19] J. Janik, J.G. Krala, R. Pilawka, K. Goracy, Przetw. Tworz. 2012, 18, nr 6, 578.
• [20] Z kraju i ze świata, Tworz. Sztucz. Przem. 2020, 3, 3.
• [21] https://www.gov.pl/web/zdrowie/informacje-dotyczace-produktow- wykorzystywanych-podczas-zwalczania-covid-19, dostęp 2 kwietnia 2021 r.
• [22] D. Kupka, Środki ochrony narządu wzroku, Państwowa Inspekcja Pracy, Warszawa 2015.
• [23] M. Szostak, Arch. Technol. Masz. Autom. 2003, 23, nr 1, 193.
• [24] F. Fraisse, V. Verney, S. Commereuc, M. Obadal, Polym. Degrad. Stab. 2005, 90, 250.
• [25] S. Mbarek, M. Jaziri, C. Carnot, Polym. Eng. Sci. 2006, 46, nr 10, 1378, DOI: 10.1002/pen.20625.
• [26] A. Silkowski, Recykling materiałowy. Otrzymywanie mieszanin PET/ PC z odpadowych butelek PET i płyt CD, praca magisterska, ZUT w Szczecinie, 2010.
• [27] J. Widulińska, Charakterystyka właściwości reologiczno-termicznych mieszanin polimerowych PET/PC – recykling materiałowy termoplastów, praca inżynierska, ZUT w Szczecinie, 2013.
• [28] J. Janik, Mat. 9. Środkowo-Europejskiej Konferencji „Recykling i odzysk materiałów polimerowych Nauka-Przemysł 2010”, Przemyśl-Lwów, 16–19 września 2010 r.
• [29] PN-EN ISO 294-1:2017, Tworzywa sztuczne. Wtryskiwanie kształtek do badań z tworzyw termoplastycznych. Cz. 1. Zasady ogólne, formowanie uniwersalnych kształtek do badań i kształtek w postaci beleczek.
• [30] PN-EN ISO 62:2008, Tworzywa sztuczne. Oznaczanie absorpcji wody.
• [31] PN-EN ISO 306:2006, Tworzywa sztuczne. Tworzywa termoplastyczne. Oznaczanie temperatury mięknienia metodą Vicata (VST).
• [32] PN-EN ISO 527-1:1998, Tworzywa sztuczne. Oznaczanie właściwości mechanicznych przy statycznym rozciąganiu. Zasady ogólne.
• [33] PN-EN ISO 178:1998, Tworzywa sztuczne. Oznaczanie właściwości podczas zginania.
• [34] PN-EN ISO 179-2:2001, Tworzywa sztuczne. Oznaczanie udarności metodą Charpy’ego. Instrumentalne badanie udarności.
• [35] PN ISO 868:1998, Tworzywa sztuczne i ebonit. Oznaczanie twardości metodą Shore’a.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MEiN, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2022-2023).