Ekspozycja na pola elektromagnetyczne a funkcjonowanie układu krążenia

• Autorzy: Bortkiewicz A. , Gadzicka E , Szymczak W. , Zmyślony M.

Warianty tytułu

EN

Exposition towards electromagnetic fields and its impact on cardiovascular system – original research

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem badań była ocena wpływu pól elektromagnetycznych na układ krążenia oraz sprawdzenie, czy i w jakim stopniu częstotliwość pola elektromagnetycznego i poziom ekspozycji wpływa na rodzaj występujących zaburzeń układu sercowo-naczyniowego i regulacji neurowegetatywnej. Badaniami objęto 5 grup pracowników: stacji elektroenergetycznych (50 Hz), średniofalowych obiektów nadawczych (738 – 1503 KHz), radioserwisów (150 – 170 MHz), wieloprogramowych obiektów nadawczych (VHF 30-300 MHz i UHF 0.3-3 GHz), Stacji Linii Radiowych (brak ekspozycji na pola elektromagnetyczne; charakter i system pracy taki sam, jak w obiektach nią objętych). Pracownicy SLR stanowili grupę kontrolną. Badaniami objęto łącznie 287 mężczyzn w wieku 21-69 lat. U wszystkich przeprowadzono badania lekarskie: EKG spoczynkowe z analizą zmienności rytmu serca (HRV), 24-h EKG metodą Holtera oraz 24-h monitorowanie ciśnienia tętniczego krwi metodą ABPM. Analiza wykazała, że poziom ekspozycji nie przekraczał wartości dopuszczalnych przez polskie przepisy higieniczne. Jednakże zaobserwowano zmiany w układzie krążenia, które były skorelowane z parametrami charakteryzującymi ekspozycję i zostały wykryte dzięki zastosowaniu badań długookresowych, które nie są uwzględnione w badaniach profilaktycznych.

EN

The aim of the study was to evaluate the effect of occupational exposure to electromagnetic fields (EMF) on the cardiovascular system. The main problem was to find out to what extent the EMF frequency and exposure level have influence on the type of abnormality recorded. The examinations covered all 5 workers groups (287 men aged 21-69 years) employed at selected power substations (50 Hz), radio service stations (150 - 170 MHz), radio and TV multichannel broadcasting stations (VHF 30-300 MHz and UHF 0.3-3 GHz), AM Broadcast Stations (738 -1503 kHz) and Radio Link Stations (no EMF exposure but characteristic of employment similar to exposed groups). The workers had the following performed: general medical examination, an interview including cardiological and family history, 24-h ECG monitoring, ambulatory blood pressure (ABP) monitoring, and heart rate variability (HRV) analysis. In all cases, the exposure levels were considerably lower than hygienic standards for EMF in Poland. Significant cardiac abnormalities, correlated with the parameters characterizing the exposition were discovered, thanks to the long-term research which would not take the prevention data into account.

Słowa kluczowe

PL

radioserwisy; wieloprogramowe obiekty nadawcze; średniofalowe obiekty nadawcze; stacje linii radiowych; długookresowe monitorowanie ciśnienia tętniczego; metoda Holtera; analiza zmienności rytmu serca

EN

radio services; multiprogramming transmiting objects; medium frequency transmitting objects; radio waves stations; Holter based electrocardiogram; heart rate change analysis

• Wydawca: Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka
• Rocznik: 2013
• Tom: nr 9
• Strony: 30--32
• Opis fizyczny: Bibliogr. 16.poz.

Twórcy

autor

Bortkiewicz A.

• Instytut Medycyny Pracy im. prof. J.Nofera w Łodzi

autor

Gadzicka E

• Instytut Medycyny Pracy im. prof. J.Nofera w Łodzi

autor

Szymczak W.

• Uniwersytet Łódzki

autor

Zmyślony M.

• Instytut Medycyny Pracy im. prof. J.Nofera w Łodzi

Bibliografia

• [1] Kryteria zdrowotne środowiska. Pola elektromagnetyczne (300 Hz-300 GHz) (tłum. z ang.), Tom 137, Instytut Medycyny Pracy im. prof. dra med. Jerzego Nofera, Łódź, 1995
• [2] Savitz D.A., Duanping Liao, Sastre A., Kieckner R.C., Knavet R. Magnetic field exposure and cardiovascular disease mortality among electric utility workers. "American Journal of Epidemiology" 149, 135-42, 1998
• [3] Repacholi M.H. Low-level exposure to radiofrequency electromagnetic fields: Health effects and research needs. "Bioelectromagnetics" 19, 1-19, 1998
• [4] Sadowski Z., Grzybowski J., Szwed H., Skrabucha B., Łuczak D. Ocena wartości standardowego badania elektokardiograficznego i różnych okresów rejestracji metodą Holtera w diagnostyce komorowych pobudzeń przedwczesnych. „Kardiologia Polska” 27, 653-658, 1984
• [5] Zmyślony M., Bortkiewicz A., Aniołczyk H. Ocena wybranych parametrów czynności układu krążenia pracowników różnych grup zawodowych eksponowanych na pola elektromagnetyczne wielkiej częstotliwości. cz. I: Ocena ekspozycji. „Medycyna Pracy” 47, 1, 9-14, 1996
• [6] Bortkiewicz A., Zmyślony M., Gadzicka E. Ekspozycja na pola elektromagnetyczne o częstotliwości 50 Hz a zmiany w układzie krążenia u pracowników stacji elektroenergetycznych. „Medycyna Pracy” 1998, 49 (3), 261-275
• [7] Zmyślony M., Aniołczyk H., Bortkiewicz A. Wpływ pola elektromagnetycznego zakresu VHF i UHF na układ krążenia i regulację neurowegetatywną pracowników radiowo-telewizyjnych centrów nadawczych. Cz.1. Ocena ekspozycji. „Medycyna Pracy” 2001,52 (5), 321-327
• [8] Bortkiewicz A., Zmyślony M., Gadzicka E., Szymczak W. Ocena wybranych parametrów czynności układu krążenia pracowników różnych grup zawodowych eksponowanych na pola elektromagnetyczne wielkiej częstotliwości. II. Zmiany elektrokardiograficzne. „Medycyna Pracy” 47, 3, 241-251, 1996
• [9] Gadzicka E., Bortkiewicz A., Zmyślony M. Ocena wybranych parametrów czynności układu krążenia pracowników różnych grup zawodowych eksponowanych na pola elektromagnetyczne wielkiej częstotliwości. III. 24-h monitorowanie ciśnienia tętniczego krwi (ABP), „Medycyna Pracy” 48, 1, 17-24, 1997
• [10] Bortkiewicz A., Zmyślony M., Pałczyński C., Gadzicka E., Szmigielski St. Dysregulation of Autonomic Control of Cardiac Function in Workers at AM Broadcast Stations (0.738-1.503 MHz), "Electro-and Magnetobiology" 14, 3, 177-191, 1995
• [11] Bortkiewicz A., Gadzicka E., Zmyślony M. Heart rate variability in workers exposed to medium-frequency electromagnetic fields. "Journal of the Autonomic Nervous System" 59, 90-97, 1996
• [12] Gadzicka E., Bortkiewicz A., Zmyślony M. Ambulatory versus occasional blood pressure measurement in workers exposed to electromagnetic fields. W: Proceedings of the International Federation for Medical & Biological Engineering IX Mediterranean Conference on Medical and Biological Engineering and Computing Medicon 2001. Red.: R.Magjarevic, S. Tonkovic, V. Bilas, I. Lackovic. Pula, Croatia 2001, s. 773-776
• [13] Bortkiewicz A., Gadzicka E., Zmyślony M., Szymczak W. Neurovegetative disturbances in workers exposed to electromagnetic fields. W: Proceedings of the International Federation for Medical & Biological Engineering IX Mediterranean Conference on Medical and Biological Engineering and Computing Medicon 2001. Red.: R.Magjarevic, S. Tonkovic, V. Bilas, I. Lackovic. Pula, Croatia 2001, s. 769-772
• [14] Bortkiewicz A., Gadzicka E., Zmyślony M. Szymczak W. Neurovegetative disturbances in workers exposed to 50 Hz electromagnetic fields. "International Journal of Occupational Medicine and Environmental Health" 2006, 19(1), 53-60
• [15] Bortkiewicz A., Gadzicka E., Szymczak W., Zmyślony M. Heart rate variability (HRV) analysis in radio and TV broadcasting stations workers. "International Journal of Occupational Medicine and Environmental Health" 2012, 25(4), 446-455
• [16] Cheema BS, Marshall PW, Chang D, Colagiuri B, Machliss B. Effect of an office worksite-based yoga program on heart rate variability: a randomized controlled trial. "BMC Public Health" 2011 Jul 20;11:578. doi: 10.1186/1471-2458-11-578