Przestrzenne i czasowe zróżnicowanie natężenia potoków pasażerskich w kolejowych połączeniach dojazdowych do Wrocławia

• Autorzy: Jurkowski Wojciech

Identyfikatory

DOI

10.4467/2543859XPKG.20.010.12112

Warianty tytułu

EN

Spatial and temporal patterns of railway commuting to Wrocław

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Rozwój i optymalizacja systemu kolejowych połączeń dojazdowych do głównego ośrodka wojewódzkiego stanowi jedno z podstawowych wyzwań dla polityki regionalnej prowadzonej przez władze samorządowe w Polsce. Mimo, że problematyka funkcjonowania regionalnego i aglomeracyjnego transportu kolejowego jest tematem relatywnie często poruszanym na gruncie literatury przedmiotu, wciąż niedostatecznie zbadana pozostaje kwestia popytu na usługi kolejowe, co stanowi ewidentną lukę badawczą. Celem niniejszego artykułu jest zatem rozpoznanie przestrzennego i czasowego zróżnicowania natężenia potoków pasażerskich w połączeniach dojazdowych do Wrocławia. W artykule zaprezentowano liczbę pasażerów przyjeżdżających i odjeżdżających z Wrocławia na poszczególnych kierunkach, a także dokonano analizy dobowego rozkładu ruchu pasażerskiego w przyjętych przedziałach godzinowych, co umożliwiło identyfikację szczytów przewozowych.

EN

The development and optimisation of the agglomeration and regional railway system is one of the basic challenges for the regional policy of the local government in Poland. There are many studies focusing on the problems of functioning of railway transport in agglomeration areas, however there are less studies dealing with the issue of demand for railway services during the day. It is a evident research gap. The main purpose of this article is to recognize the spatial and temporal differentiation of the railway passenger volume in Wrocław. The article presents the number of passengers arriving and departing from Wroclaw according to particular directions, and identifies peak hours based on the daily distribution of passenger volume in specific time intervals.

Słowa kluczowe

PL

kolej aglomeracyjna; potoki pasażerskie; szczyt przewozowy

EN

metropolitan railway; passenger volume; peak hours

• Wydawca: Komisja Geografii Komunikacji Polskiego Towarzystwa Geograficznego ; Uniwersytet Gdański. Katedra Geografii Rozwoju Regionalnego
• Czasopismo: Prace Komisji Geografii Komunikacji PTG
• Rocznik: 2020
• Tom: nr 23(1)
• Strony: 28--40
• Opis fizyczny: Bibliogr. 53 poz., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Jurkowski Wojciech

• Zakład Zagospodarowania Przestrzennego, Instytut Geografii i Rozwoju Regionalnego, Wydział Nauk o Ziemi i Kształtowania Środowiska, Uniwersytet Wrocławski, Kuźnicza 49/55, 50-138 Wrocław

Bibliografia

• [1] Bartosiewicz B., 2016, Kolej Aglomeracyjna jako element systemu lokalnego transportu zbiorowego w Łodzi, Space–Society–Economy, (18), 49-65.
• [2] Bieda K., 2010, Kolej aglomeracyjna – nowy czynnik w rozwoju przestrzennym Krakowa, Czasopismo Techniczne. Architektura, 107(1-A), 183-195.
• [3] Blumenfeld-Lieberthal E., 2009, The topology of transportation networks: a comparison between different economies, Networks and Spatial Economics, 9(3), 427-458.
• [4] Bul R., 2016a, Poznańska Kolej Metropolitalna jako odpowiedź na zmiany przestrzenne i demograficzne zachodzące na obszarze Poznania i jego strefy podmiejskiej, Transport Miejski i Regionalny, 9, 11-18.
• [5] Bul R., 2016b, Droga do Poznańskiej Kolei Metropolitalnej – działania na rzecz budowy systemu kolei w aglomeracji poznańskiej, Transport Miejski i Regionalny, 11, 23-29.
• [6] Cervero R., 1986, Time‐of‐day transit pricing: comparative US and international experiences, Transport Reviews, 6(4), 347-364.
• [7] Ciastoń-Ciulkin A., Pashkevich A., 2015, Znaczenie oferty przewozowej w kształtowaniu ruchu pasażerskiego na przykładzie kolejowej linii aglomeracyjnej na trasie Kraków Główny–Wieliczka Rynek Kopalnia, Zeszyty Naukowo-Techniczne Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Komunikacji w Krakowie. Seria: Materiały Konferencyjne.
• [8] Ciastoń-Ciulkin A., Puławska-Obiedowska S., 2017, Znaczenie oferty przewozowej w kształtowaniu wielkości przewozów pasażerskich na kolejowej linii aglomeracyjnej Kraków Główny–Miechów, Zeszyty Naukowo-Techniczne Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Komunikacji w Krakowie. Seria: Materiały Konferencyjne.
• [9] Chen C., Chen J., Barry J., 2009, Diurnal pattern of transit ridership: a case study of the New York City subway system, Journal of Transport Geography, 17(3), 176-186.
• [10] Chu K., Chapleau R., 2010, Augmenting transit trip characterization and travel behavior comprehension. Transportation Research Record, 2183, 29-40.
• [11] Dai L., Derudder B., Liu X., 2018, The evolving structure of the Southeast Asian air transport network through the lens of complex networks, 1979-2012, Journal of Transport Geography, 68, 67-77.
• [12] Dziadek S., 1980, Organizacja przewozów pracowniczych w wielkich aglomeracjach przemysłowych na przykładzie huty „Katowice”, Przegląd Komunikacyjny, 6, 213-215.
• [13] Evans G. W., Wener R. E., Phillips, D., 2002, The morning rush hour: Predictability and commuter stress. Environment and behavior, 34(4), 521-530.
• [14] Giedryś A., Raczyński J., 2014, Łódzka Kolej Aglomeracyjna – the new railway system for the Lodz agglomeration, TTS Technika Transportu Szynowego, 21(6), s. 30-32.
• [15] Górny J., 2016, Samorząd wojewódzki jako organizator kolejowych regionalnych przewozów pasażerskich, Prace Komisji Geografii Komunikacji PTG, 19(4), 72-81.
• [16] Jun C., Dongyuan Y., 2013, Estimating smart card commuters origin-destination distribution based on APTS data, Journal of Transportation Systems Engineering and Information Technology, 13(4), 47-53.
• [17] Jurkowski W., 2018, Wpływ integracji zabudowy mieszkaniowej ze stacją kolejową na ruch pasażerski w obszarach wiejskich wrocławskiej strefy podmiejskiej, Studia Obszarów Wiejskich, 50, 197-211.
• [18] Jurkowski W., 2019, Integracja zabudowy mieszkaniowej z infrastrukturą kolejową w strefach podmiejskich Krakowa, Łodzi, Poznania i Wrocławia, Rozprawy Naukowe Instytutu Geografii i Rozwoju Regionalnego, 43, Wrocław.
• [19] Jurkowski W., Smolarski, M., 2018, The impact of transport supply on passenger volume characterising regional rail transport in Lower Silesia, Europa XXI, 34, 79-93.
• [20] Kaczor G., 1987, Obsługa pasażerskiego ruchu podmiejskiego w Warszawskim Węźle Kolejowym, Biuletyn IGS/Szkoła Główna Handlowa. Instytut Gospodarstwa Społecznego, (2), 85-105.
• [21] Kluger A., 1998, Commute variability and strain, Journal of Organizational Behavior, 19,147-165.
• [22] Komusiński S., 2008, Znaczenie transportu kolejowego w obsłudze przewozów pasażerskich w miastach aglomeracji krakowskiej, Prace Komisji Geografii Komunikacji PTG, XV, Warszawa–Rzeszów.
• [23] Kopeć K., 2014, Pomorska Kolej Metropolitalna jako element zrównoważonego rozwoju systemu transportowego aglomeracji gdańskiej, Zeszyty Naukowe. Problemy Transportu i Logistyki, 28, 107-124.
• [24] Koslowsky M., Kluger A. N., Reich M., 2013, Commuting stress: Causes, effects, and methods of coping, Springer Science Business Media.
• [25] Kowalczyk K., 2019, Pasażerski transport kolejowy na obszarach aglomeracyjnych w Polsce a rozwiązania multimodalne w codziennych dojazdach do pracy, Wydawnictwo UMCS, Lublin.
• [26] Koźlak A., 2013, Kolej aglomeracyjna jako podstawa systemu komunikacyjnego obszarów metropolitalnych w Polsce [w:] M. Michałowska (red.), Współczesne uwarunkowania rozwoju transportu w regionie, Studia Ekonomiczne, Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach, 143, 172-185.
• [27] Kruszyna M., 2013, Integracja transportu publicznego na bazie kolei dla dużej i koncentrycznej aglomeracji (Aglomeracja Wrocławska), Przegląd Komunikacyjny, 11, 27-31.
• [28] Kulpa T., Kulas S., Popadiak B., 2017, Zmiany zachowań komunikacyjnych pasażerów po uruchomieniu Szybkiej Kolei Aglomeracyjnej w Małopolsce, Transport Miejski i Regionalny, 9, 5-10.
• [29] Ma X., Wu Y.-J., Wang Y., Chen F., Liu J., 2013, Mining smart card data for transit riders’ travel patterns. Transportation Research C: Emerging Technology, 36, 1-12.
• [30] Makuch J., 2018, Działania niezbędne dla uruchomienia atrakcyjnego systemu kolei aglomeracyjnej na przykładzie Wrocławia, Przegląd Komunikacyjny, 73.
• [31] Milan J., 1997, Comparison of the quality of rail and air networks in West, Central and Eastern Europe, Transport Policy, 4(2), 85-93.
• [32] Nowak M., Koterbicki M., Pashkevich A., 2016, Analiza przewozów pasażerskich i oferty przewozowej kolei aglomeracyjnej na przykładzie linii Kraków–Miechów, TTS Technika Transportu Szynowego, 23.
• [33] Nowicki R., Ochlik D., 2012, Możliwości rozwoju kolei aglomeracyjnej na Dolnym Śląsku, Przegląd Komunikacyjny, LXVII, 10, 21-23.
• [34] Oakil A. T. M., Nijland L., Dijst M., 2016, Rush hour commuting in the Netherlands: Gender-specific household activities and personal attitudes towards responsibility sharing, Travel Behaviour and Society, 4, 79-87.
• [35] Pelletier M.-P., Trépanier M., Morency C., 2011, Smart card data use in public transit: A literature review, Transportation Research Part C: Emerging Technologies, 19(4), 557-568. DOI:10.1016/j.trc.2010.12.003.
• [36] Połom M., Tarkowski M., 2018, Rola Pomorskiej Kolei Metropolitalnej w kształtowaniu struktury przestrzenno-funkcjonalnej Gdańska, Studia Miejskie, 30, 39-58.
• [37] Połom M., Tarkowski M., Puzdrakiewicz K., 2018, Urban transformation in the context of rail transport development: the case of a newly built railway line in Gdańsk (Poland), Journal of Advanced Transportation, 2018, 1-15. DOI: 10.1155/2018/1218041.
• [38] Raczyńska-Buława E., 2015, Systemy kolei aglomeracyjnych w Polsce, Technika Transportu Szynowego, 7-8, 37-45.
• [39] Ratajczak K., 1980, Rola kolei w systemach transportowych wielkich aglomeracji miejskich, Przegląd Komunikacyjny, 12, 10-14.
• [40] Rickwood P., Glazebrook G., 2009, Urban structure and commuting in Australian cities, Urban Policy Research, 27, 171-188.
• [41] Sagan I., Palmowski T., 1987, Rozwój sieci kolejowej na zapleczu aglomeracji gdańskiej w ujęciu grafowym, Zeszyty Naukowe Wydziału Biologii, Geografii i Oceanologii Uniwersytetu Gdańskiego, 16, 35-46.
• [42] Schlich R., Schönfelder S., Hanson S., Axhausen K. W., 2004, Structures of leisure travel: temporal and spatial variability, Transport Reviews, 24(2), 219-237.
• [43] Tao S., Rohde D., Corcoran J., 2014, Examining the spatial–temporal dynamics of bus passenger travel behaviour using smart card data and the flow-comap, Journal of Transport Geography, 41, 21-36.
• [44] Troka B., 1974, Transport kolejowy w obsłudze aglomeracji przemysłowo-miejskich, Wydawnictwo Uczelniane Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.
• [45] Urząd Transportu Kolejowego – https://utk.gov.pl/pl/raporty-i-analizy/analizy-i-monitoring/statystyka-przewozow-pa/dane-archiwalne/14765,Przewozy-pasazerskie-w-2018-r.html [22.12.2019].
• [46] Vincent M., Keyes M., Reed M., 1994, NPTS Urban Travel Patterns: 1990 Nationwide Personal Transportation Survey. Report FHWA-PL-94-018, Office of Highway Information Management, Washington, DC.
• [47] Wang J., Mo H., Wang F., Jin F., 2011, Exploring the network structure and nodal centrality of China’s air transport network: A complex network approach, Journal of Transport Geography, 19(4), 712-721.
• [48] Wemegah T. D., Zhu S., Atombo C., 2018, Modeling the effect of days and road type on peak period travels using structural equation modeling and big data from radio frequency identification for private cars and taxis, European Transport Research Review, 10(2), 39.
• [49] Wild P., 2012, Wrocławska Kolej Metropolitalna – Rozwój Infrastruktury Transportu Metropolitalnego, Przegląd Komunikacyjny, LXVII, 10, 21-23.
• [50] Wojciechowski A., 2012, Miejsce Warszawskiej Kolei Dojazdowej w systemie logistyki miejskiej aglomeracji Warszawskiej, Logistyka, 3.
• [51] Wojciechowski A., Popowski Ł., 2012, Warszawska kolej dojazdowa a stan sektora kolejowego w Polsce, Logistyka, 2.
• [52] Yu C., He Z. C., 2017, Analysing the spatial-temporal characteristics of bus travel demand using the heat map, Journal of Transport Geography, 58, 247-255.
• [53] Zhao J., Qu Q., Zhang F., Xu C., Liu, S., 2017, Spatio-temporal analysis of passenger travel patterns in massive smart card data, IEEE Transactions on Intelligent Transportation Systems, 18(11), 3135-3146.

Uwagi

PL

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2020).