New findings of the Oslo region erratics in glaciofluvial deposits of NW Poland

• Autorzy: Lipka Ewelina

Identyfikatory

DOI

10.12657/landfana-038-001

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Glacial erratics of the Oslo region are only occasionally found in Poland. This is because the Norwegian Channel ice stream did not reach this area. Recently a few specimens of rocks representing Oslo region have been found at the Owczary site (north-western Poland), what raised questions regarding the relative age of the deposits, as well as the depositional history of the erratics. The questions were addressed using lithofacies analysis, as well as structural and textural analyses, combined with clast petrography (medium and coarse gravel). Clast petrography analysis revealed that the deposits containing rocks of the Oslo region are of the late Saalian age (Warthe), though some evidence suggest the early Saalian age (Drenthe).

Słowa kluczowe

EN

Oslo rhomb porphyry; Oslo basalt; clast petrography; indicator erratics; Saalian glaciation

• Wydawca: Stowarzyszenie Geomorfologów Polskich
• Czasopismo: Landform Analysis
• Rocznik: 2019
• Tom: Vol. 38
• Strony: 3--11
• Opis fizyczny: Bibliogr. 51 poz., rys.

Twórcy

autor

Lipka Ewelina

• Institute of Geoecology and Geoinformation, Adam Mickiewicz University in Poznan, Poland

Bibliografia

• Bartczak E., 2003. Objaśnienia do Szczegółowej mapy geologicznej Polski, arkusz Świebodzin (502). PIG, Warszawa.
• Chachaj J., 2003. Objaśnienia do Szczegółowej mapy geologicznej Polski, arkusz Czerwieńsk (537). PIG, Warszawa.
• Chmal R.,2003. Objaśnienia do Szczegółowej mapy geologicznej Polski, arkusz Toporów (501). PIG, Warszawa.
• Czubla P., 2001. Eratyki fennoskandzkie w Polsce Środkowej i ich znaczenie stratygraficzne. Acta Geographica Lodziensis 80: 174.
• Ehlers J. 1990. Reconstructing the dynamics of the North-west european Pleistocene ice sheets. Quaternary Science Reviews 9: 71–83.
• Górska M., 2000. Wybrane właściwości petrograficzne vistuliańskich moren dennych środkowej i zachodniej Wielkopolski oraz ich znaczenie dla dynamiki ostatniego lądolodu. Prace Komisji Geograficzno-Geologicznej PTPN 26: 145.
• Górska M., 2003. Nowe znaleziska narzutniaków porfiru rombowego z Oslo na terenie północno-zachodniej Polski. Przegląd Geologiczny 51: 580–585.
• Górska-Zabielska M., 2008. Fennoskandzkie obszary alimentacyjne osadów akumulacji glacjalnej i glacjofluwialnej lobu Odry. Wydawnictwo Naukowe UAM.
• Hesemann J., 1932. Zur Geschiebeführung und Geologie des Odergletschers. I Äusere Rosenthaler und Velgaster Randlage. Jahrbuch der Preußische Geologische Landesanstalt 53.
• Hesemann J., 1937. Zur Geschiebeführung Und Geologie des Odergletchers. II Der Züllichauer Bogen. Jahrbuch der Preußische Geologische Landesanstalt 58.
• Hesemann J., 1975. Kristalline Geschiebe der nordischen Vereisungen. Geologisches Landesamt Nordrhein-Westfalen.
• Instrukcja opracowania i wydania Szczegółowej mapy geologicznej Polski w skali 1: 50 000, 1996. Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa: 1–127.
• Kade M., 1852. Die losen Versteinerungen des Schanzenberges bei Meseritz. Meseritz.
• Kenig K., 1998. Nowe ujęcie petrograficznych podstaw stratygrafii glin morenowych w Polsce północno-wschodniej. In: S. Lisicki, L. Marks, J. Medek, K. Pochocka (eds), Nowe jednostki stratygraficzne Pojezierza Mazurskiego – V Konferencja „Stratygrafia plejstocenu Polski”, Komitet Badań Naukowych, Komisja Badań Czwartorzędu PAN, PIG, Instytut Geologii Podstawowej UW, Iznota: 10–11.
• Konieczny S., 1956. Z badań nad rozmieszczeniem eratyków krystalicznych zlodowacenia plejstoceńskiego w Zachodniej Polsce. Prace Komisji Geograficzno–Geologicznej PTPN 2(1): 1–42.
• Kozacki L., 1962. Sandr Pliszki i jego zasoby wodne. Master thesis, Adam Mickiewicz University in Poznań.
• Krüger J., Kjær K., 1999. A data chart for field description and genetic interpretation of glacial diamicts and associated sediments – with examples from Greenland, Iceland and Denmark. Boreas 28: 386–402.
• Krygowski B., 1948. Z badań nad narzutniakami Ziem Zachodnich. Badania Fizjograficzne nad Polską Zachodnią 1: 48–57.
• Lipka E., 2011. Zróżnicowanie cech petrograficznych osadów polodowcowych na Wysoczyźnie Lubuskiej. Ph.D. thesis, Adam Mickiewicz University in Poznań.
• Lüttig G., 1958. Methodische Fragen der Geschiebeforschung. Geologisches Jahrbuch 75: 361–418.
• Maizels J.K., 1993. Lithofacies variations within sandur deposits: the role of runoff regime, flow dynamics and sediment supply characteristic. Sedimentary Geology 85: 299–325.
• Meyer K.-D., 1983. Indicator pebble and stone count methods. In: J. Ehlers (ed), Glacial deposits in North-West Europe. A. A. Balkema, Rotterdam: 275–287.
• Miall A.D., 1977. A review of the braided river depositional environment. Earth Science Reviews 13: 1–62.
• Milthers V., 1934. Die Verteilung skandinavischer Leitgeschiebe im Quartär von Westdeutschland.
• Multan M., 2004. Objaśnienia do Szczegółowej mapy geologicznej Polski 1:50 000, arkusz Krzeszyce (426). PIG, Warszawa.
• Nowak J., 2003. Objaśnienia do Szczegółowej mapy geologicznej Polski 1:50 000, arkusz Sulechów (538). PIG, Warszawa.
• Piotrowski A., Sochan A., 2007a. Objaśnienia do Szczegółowej mapy geologicznej Polski 1:50 000, arkusze Seelow (423) i Kostrzyn (424). PIG, Warszawa.
• Piotrowski A., Sochan A., 2007b. Objaśnienia do Szczegółowej mapy geologicznej Polski 1:50 000, arkusz Słońsk (425). PIG, Warszawa.
• Pisarska-Jamroży M., 2008. Mechanizmy depozycji w strefie glacimarginalnej zlodowacenia Wisły. Studium sedymentologiczne z Pomorza Zachodniego i Jutlandii. Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz: 1–163.
• Punkari M., 1997. Glacial and glaciofluvial deposits in the interlobate areas of the Scandinavian Ice Sheet. Quaternary Science Reviews 16: 741–753.
• Schulz R., Piotrowski A., Urbański K., 2007a. Mapa geologiczna kraju związkowego Brandenburgia 1:50 000, arkusz L3752 Frankfurt (Oder)/Słubice. LBGR, LGB, Cottbus.
• Schulz R., Piotrowski A., Urbański K., 2007b. Mapa geologiczna kraju związkowego Brandenburgia 1:50 000, arkusz L3552 Seelow/Kostrzyn nad Odrą. LBGR, LGB, Cottbus.
• Schulz W., 1973. Rhombenporphyr-Geschiebe und deren östliche Verbreitungsgrenze im nordeuropäischen Vereisungsgebiet. Zeitschrift für geologische Wissenschaften 1(9): 1141–1154.
• Schulz W., 2003. Geologischer Führer für den norddeutschen Geschiebesammler. CW Verlagsgruppe Schwerin.
• Skompski S., 1981. Stratygrafia osadów czwartorzędowych Ziemi Lubuskiej. Biuletyn Instytutu Geologicznego 321: 151–163.
• Smed P., 1993. Indicator studies: a critical review and a new datapresentation method. Bulletin of the Geological Society of Denmark 40: 332–340.
• Smed P., 2002. Steine aus dem Norden. Geschiebe als Zeugen der Eiszeit in Norddeutschland. Gebrüder Borntraeger. Berlin, Stuttgart.
• Stokes C.R., Clark C.D., 2001. Palaeo-ice streams. Quaternary Science Reviews 20: 1437–1457.
• Sztromwasser E., 2003. Objaśnienia do Szczegółowej mapy geologicznej Polski 1:50 000, arkusz Krosno Odrzańskie (536). PIG, Warszawa.
• Sztromwasser E., 2005. Objaśnienia do Szczegółowej mapy geologicznej Polski 1:50 000, arkusz Torzym (500). PIG, Warszawa.
• Thieke H.U., Kowalski S., 2007. Objaśnienia do Mapy Geologicznej 1:50 000, arkusz L3752 Frankfurt (Oder)/Słubice. LBGR, LGB, Potsdam.
• Thieke H.U., Schlaak N., Kowalski S., Urbański K., 2008. Objaśnienia do Mapy Geologicznej 1:50 000, arkusz L3552 Seelow/Kostrzyn nad Odrą. LBGR, LGB, Potsdam.
• Trela W., 2004. Objaśnienia do Szczegółowej mapy geologicznej Polski 1:50 000, arkusz Bledzew (427). PIG, Warszawa.
• Urbański K., 2005a. Objaśnienia do Szczegółowej mapy geologicznej Polski 1:50 000, arkusz Rzepin (463). PIG, Warszawa.
• Urbański K., 2005b. Objaśnienia do Szczegółowej mapy geologicznej Polski 1:50 000, arkusz Słubice n. Odrą (462). PIG, Warszawa.
• Urbański K., 2007. Litostratygrafia glin zwałowych na obszarze Wysoczyzny Lubuskiej (Polska zachodnia). Acta Universitatis Wratislaviensis, 3009. Prace Geologiczno-Mineralogiczne 76: 55–79.
• Vinx R., 1993. Hochauflösende Rekonstruktion von Eistransportwegen: Die “Leitserienmethode”. Archiv für Geschiebekunde 1(11): 625–640.
• Winnicki J., 2004. Objaśnienia do Szczegółowej mapy geologicznej Polski 1:50 000, arkusz Sulęcin (464). PIG, Warszawa.
• Zandstra J.G., 1999. Platenatlas van noordelijke kristalijne gidsgesteenten. Backhuys Publishers, Leiden.
• Zieliński T., 1992. Moreny czołowe Polski północno-wschodniej – osady i warunki sedymentacji. Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 1325: 1–95.
• Żynda S., 1967. Geomorfologia przedpola moreny czołowej stadiału poznańskiego na obszarze Wysoczyzny Lubuskiej. Prace Komisji Geograficzno-Geologicznej Wydziału Matematyczno-Przyrodniczego PTPN 8(1): 1–191.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2020).