Morze Południowochińskie w polityce bezpieczeństwa CHRL i USA w XXI wieku

• Autorzy: Mencel M. T.

Identyfikatory

DOI

10.5604/01.3001.0012.9807

Warianty tytułu

EN

The South China sea in the PRC and the USA security policy in the 21st century

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Przedmiotem niniejszego opracowania jest analiza poziomu bezpieczeństwa środowiska międzynarodowego w regionie Morza Południowochińskiego w XXI w., zwłaszcza z perspektywy dwóch najważniejszych podmiotów stosunków międzynarodowych ChRL i USA. Zauważa się stopniowe przejmowanie inicjatywy przez Pekin, którego odzwierciedleniem jest rozwój potencjału sił zbrojnych, a zwłaszcza marynarki wojennej oraz rozwijanie polityki gospodarczej w regionie, która krok po kroku wciąga i uzależnia poszczególne państwa w tym regionie. Jednocześnie dostrzega się stopniowe zmniejszanie roli Stanów Zjednoczonych w Azji Południowo-Wschodniej, których podstawowym celem polityki „powstrzymania i ograniczania” Chin jest utworzenie bloku państw Azji Wschodniej i Południowo-Wschodniej zdolnego, pod przywództwem Waszyngtonu, przeciwstawić się ewentualnym tendencjom ekspansjonistycznym Pekinu. Zauważa się przy tym, że to Pekin przejmuje stopniowo inicjatywę jako centralny ośrodek kształtujący środowisko międzynarodowe w regionie.

EN

The subject of this paper is to analyse the level of international environment security in the South China Sea region in the 21st century, especially from the perspective of the two most important international relations of the PRC and the United States. It is noted that Beijing gradually takes over the initiative, which is reflected in the development of the abilities of the armed forces, especially of the navy, and the development of economic policies in the region, which gradually draws and makes individual states in the region dependent. At the same time, there is a gradual decline in the role of the United States in South East Asia, the primary purpose of which in terms of “the policy to prevent and restrict China” is to create a block of East and South East Asian states able to confront Beijing’s possible expansion tendencies under Washington. It is noted that Beijing gradually takes over the initiative as the shape international environment center in the region.

Słowa kluczowe

PL

Azja Południowo-Wschodnia; polityka powstrzymania i ograniczania; bezpieczeństwo regionalnego środowiska międzynarodowego; ekspansjonizm; potencjał militarny i gospodarczy; stosunki międzynarodowe

EN

South East Asia; policy to prevent and restrict; security of the regional international environment; expansionism; military and economic potential; international relations

• Wydawca: Wojskowa Akademia Techniczna im. Jarosława Dąbrowskiego
• Czasopismo: Przegląd Nauk o Obronności
• Rocznik: 2017
• Tom: R. 2, Nr 3
• Strony: 145--166
• Opis fizyczny: Bibliogr. 49 poz., rys.

Twórcy

autor

Mencel M. T.

Bibliografia

• [1] Albert E., The U.S.-Philippines Defense Alliance, http://www.cfr.org/philippines/us-philippines-defense-alliance/p38101, (21.10.2016), dostęp z dnia 12.03.2017.
• [2] Bachulska A., Chiny największą gospodarką świata w 2024 r., http://www.polska-azja.pl/2014/09/08/chiny-najwieksza-gospodarka-swiata-w-2024-roku/, dostęp z dnia 8.09.2014. Chiny: nie będziemy walczyć o hegemonię w regionie, http://www.tvn24.pl/wiadomości-ze-swiata,2/Chiny-nie-będziemy-walczyc-o-hegemonie-w-regionie,444437.html, dostęp z dnia 12.09.2016.
• [3] Chiny stawiają rakiety na spornym archipelagu. Sąsiedzi zaniepokojeni, http://www.wprost.pl/ar/531914/Chiny-stawiaja-rakiety-na-spornym-archipelagu-Sasiedzi-zaniepokojeni/, dostęp z dnia 4.03.2016.
• [4] Chiński generał zapewnia o swobodzie żeglugi na Morzu Południowochińskim, http://wiadomosci,wp.pl/kat,8311,title,Chinski-general-zapewnia-o-swobodzie-zeglugi-na-Morzu-Poludniowochinskim,wid,17914491,wiadomosc.html, dnia 10.08.2016.
• [5] Chiński lotniskowiec wpłynął na sporne morze. Pekin: rutynowe ćwiczenia, http://www.tvn24.pl/wiadomosci-ze-swiata,2/chinski-lotniskowiec-na-spornym-morzu-poludniowochinskim,704181.html, dostęp z dnia 16.01.2017.
• [6] Chińskie samoloty na spornych wyspach dzień po wyroku trybunału, http://www.tvn24.pl/wiadomosci-ze-swiata,2/morze-poludniowochinskie-samoloty-z-chin-wyladowaly-na-wyspach,660699.html, dostęp z dnia 12.09.2016.
• [7] Ciastoń R., Otłowski T., Bil I. (red.), Azja Wschodnia jako nowe centrum polityki globalnej, Fundacja Amicius Europae, Warszawa 2013.
• [8] Cywilne satelity ujawniają chińskie instalacje na spornych wyspach, http://www.speace24.pl/573961,cywilne-satelity-ujawniaja-chinskie-instalacje-na-spornych-wyspach, dostęp z dnia 5.04.2017.
• [9] Department of Defence United States of America, The Asia-Pacific Maritime Security Strategy: Achieving U.S. National Security Objectives in a Changing Environment, http://www.defense.gov/Portals/1/Documents/pubs/NDAA%20AP_Maritime_SecuritY_Strategy-08142015-1300-FINALFORMAT.PDf, dostęp z dnia 12.12.2016.
• [10] Dura M., Chiński lotniskowiec osiągnął gotowość operacyjną, http://www.defence24.pl/493881,chinski-lotniskowiec-osiagnal-gotowosc-operacyjna, dostęp z dnia 19.11.2016.
• [11] Fijałowski Ł., Regionalny wymiar bezpieczeństwa w Azji Południowo-Wschodniej. Normy - instytucje - ład regionalny, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2010.
• [12] Gady F.S., Has China Withdrawn A Long-Range Missile Battery From Woody Island?, http://thediplomat.com/2016/07/has-china-withdrawn-a-long-range-missile-battery-from-woody-island/, dostęp z dnia 26.06.2016.
• [13] Genys A., HQ-9, http://www.military-today.com/missiles/hq9.htm, dostęp z dnia 10.02.2017.
• [14] Góralczyk B., Nowe amerykańskie bazy na Filipinach. Początek zwarcia tytanów?, http://wiadomości.wp.pl/kat,1027191,tietle,Nowe-amerykanskie-bazy-na-Filipinach-Poczatek-zwarcia-tytanow,wid,18239045,wiadomość,html, dostęp z dnia 29.04.2016.
• [15] Haliżak E., Regionalny kompleks bezpieczeństwa Azji Północno-Wschodniej, „Żurawia Papers”, zeszyt nr 3, Instytut Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Warszawskiego, Fundacja Stosunków Międzynarodowych, Wydawnictwo Naukowe „Scholar”, Warszawa 2004.
• [16] Heginbotham E. i in., The U.S.-China Military Scorecard. Forces, Geography, and the Evolving Balance of Power, 1996-2017, RAND Corporation, Santa Monica, Calif. 2015, https://www.rand.org/content/dam/rand/pubs/research_reports/RR300/RR392/RAND_RR392.pdf, dostęp z dnia 15.10.2016.
• [17] Henzel P., „Na linii frontu”. Zaostrzył się spór między Chinami i USA. Pentagon ujawnił nową strategię wojskową, http://wiadomosci.onet.pl/tylko-w-onecie/na-linii-frontu-zaostrzyl-siespor-miedzy-chinami-i-usa-pentagon-ujawnil-nowa/8rs5dl, dostęp z dnia 18.01.2017.
• [18] http://www.pacom.mil/, dnia 10.02.2017.
• [19] Hunt K., South China Sea: Court rules in favor of Philippines over China, http://edition.cnn.com/2016/07/12/asia/china-philippines-south-china-sea/, (12.07.2016), dostęp z dnia 10.01.2017.
• [20] Japonia pomoże Filipinom. Łączy je strach przed Chinami, http://www.tvn24.pl/wiadomosci-ze-swiata,2/spor-na-morzu-poludniowochinskim-japonia-pomoze-filipinom,674110.html, dostęp z dnia 12.09.2016.
• [21] Krawczyk I., Kamiński S., Informacja na temat Narodowej Strategii Wojskowej Stanów Zjednoczonych Ameryki, „Bezpieczeństwo Narodowe” III/2015.
• [22] Kruczkowska M., Chińczycy odwdzięczają się Duterte i dopuszczają kutry filipińskie do spornego atolu, http://wyborcza.pl/7,75399,20917179,chinczycy-odwdzieczaja-sie-duterte-i-dopuszczaja-kutry-filipinskie.html, (01.11.2016), dostęp z dnia 12.03.2017.
• [23] Kruczkowska M., Słabną wpływy Ameryki w Azji? Premier Malezji z wizytą w Chinach, http://wyborcza.pl/7,75248,20928277,slabna-wplywy-ameryki-w-azji-premier-malezji-z-wizyta-w-chinach.html, (03.11.2016), dostęp z dnia 14.01.2017.
• [24] Media: chińskie rakiety na spornej wyspie, http://wiadomosci.onet.pl/swiat/media-chinskie-rakiety-na-spornej-wyspie/94h149, dostęp z dnia 8.03.2016.
• [25] Muczyński R., Morze Południowochińskie: prezydent Filipin rozkazał wysłać wojsko na sporne wyspy, http://www.nowastrategia.org.pl/morze-poludniowochinskie-prezydent-filipin-rozkazal-wyslac-wojsko-na-sporne-wyspy/, dostęp z dnia 7.04.2017.
• [26] Największe wspólne manewry Rosji i Chin, http://telewizjarepublika.pl/najwieksze-wspolne-manewry-rosji-i-chi,37810.html, dostęp z dnia 28.12.2016.
• [27] „Nigdy tego nie zaakceptujemy”. Dyplomatyczna porażka Chin, http://www.tvn24.pl/wiadomosci-ze-swiata,2/spor-o-dalekowschodnie-wyspy-trybunal-odrzucil-chinskie-roszczenia,660439.html, dostęp z dnia 12.09.2016.
• [28] Obama i Xi rozmawiali o spornych wyspach, http://www.tvn24.pl/wiadomosci-ze-swiata,2/spor-o-wyspy-na-morzu-poludniowochinskim-spotkanie-obama-xi,673422.html, dostęp z dnia 12.09.2016.
• [29] O’Connor S., Imagery shows Chinese HQ-9 battery being removed from Woody Island, http://www.janes.com/article/62442/imagery-shows-chinese-hq-9-battery-being-removed-from-woody-island, dostęp z dnia 21.06.2016.
• [30] Oh Ei Sun, Han D., Malaysia’s Relations with the Major Powers: China and the United States, S. Rajaratnam School of International Studies, 1 March 2016, https://www.rsis.edu.sg/wp-content/uploads/2016/03/Malaysia-Update-March-2016_Copy_Finalised.pdf, dostęp z dnia 12.03.2017.
• [31] Parfieniuk A., Chiny chcą zbudować pływające elektrownie atomowe. Mają dostarczać energię na Morzu Południowochińskim, http://wiadomosci.wp.pl/kat,1027191,title,Chiny-chca-zbudowac-plywajace-elektrownie-atomowe-maja-dostarczac-energie-na-Morzu-Poludniowochinskim,wid,18294218,wiadomosc.html, dostęp z dnia 29.04.2016.
• [32] Parfieniuk A., Postępuje militaryzacja Morza Południowochińskiego. Pekin wysyła myśliwce i systemy antyrakietowe, Waszyngton odpowiada lotniskowcem, http://wiadomosci.wp.pl/kat,1356,title,Postepuje-militaryzacja-Morza-Poludniowochinskiego-Pekin-wysyla-wysliwce-i-systemy-antyrakietowe-Waszyngton-odpowiada-lotniskowcem,wid,18207166,wiadomosc.html, dostęp z dnia 29.04.2016.
• [33] Perfieniuk A., Spór na Morzu Południowochińskim. Po Filipinach Malezja przechodzi na stronę Chin?, http://wiadomosci.wp.pl/kat,1356,title,Spor-na-Morzu-Poludniowochinskim-Po-Filipinach-Malezja-przechodzi-na-strone-Chin,wid,18570850,wiadomosc.html, (03.11.2016), dostęp z dnia 16.01.2017.
• [34] Pawłowski J., Konieczna modernizacja potencjału jądrowego USA. Koszt: 350 mld USD, http://www.defence.24.pl/news_konieczna-modernizacja-potencjalu-jadrowego-usa-koszt-350-mld-usd, dostęp z dnia 27.01.2015.
• [35] Potężne okręty i sztuczne wyspy. Chińska „Wielka Szachownica”, http://www.tvn24.pl/wiadomosci-ze-swiata,2/chiny-na-pacyfiku-rozbudowa-armii-i-floty-plany-podbojow,504950.html, dostęp z dnia 12.09.2016.
• [36] Prezydent Filipin gotowy na wspólne manewry z Chinami, http://www.tvn24.pl/wiadomosci-ze-swiata,2/duterte-deklaruje-gotowosc-do-cwiczen-z-chinami,736389.html, dostęp z dnia 2.05.2017.
• [37] Samoloty nad oceanem, okręty na spornym morzu. Chiny prężą muskuły, są też Rosjanie, http://www.tvn24.pl/wiadomosci-ze-swiata,2/chiny-jednoczesne-cwiczenia-sil-powietrznych-i-morskich-na-pacyfiku,675461, dostęp z dnia 12.09.2016.
• [38] Santos M., Philippines wins arbitration case vs. China over South China Sea, http://globalnation.inquirer.net/140358/philippines-arbitration-decision-maritimedispute-south-china-sea-arbitral-tribunal-unclos-itlos (12.07.2016), dostęp z dnia 10.01.2017.
• [39] South China Sea: Tribunal backs case against China brought by Philippines, http://www.bbc.com/news/world-asia-china-36771749, (12.07.2016), dostęp z dnia 10.01.2017.
• [40] Stefanicki R., Prezydent najbardziej proamerykańskiego kraju świata wybiera Chiny zamiast USA, http://wyborcza.pl/7,75399,20877880,prezydent-najbardziej-proamerykanskiego-kraju-swiata-wybiera.html, (23.10.2016), dostęp z dnia 12.03.2017.
• [41] „Święta misja chińskich sił zbrojnych”. Pekin potwierdził drugi lotniskowiec, http://www.tvn24.pl/pekin-potwierdzil-budowe-drugiego-lotniskowca,607205,s.html, dostęp z dnia 31.12.2015.
• [42] Tomański R., Prezydent Chin grozi wojną o Morze Południowochińskie, http://fakty.interia.pl/swiat/news-prezydent-chin-grozi-wojna-o-morze-poludniowochinskie,nId,2396157,dostęp z dnia 20.05.2017.
• [43] USA: chińskie myśliwce operują w rejonie Wysp Paracelskich, http://wiadomosci.onet.pl/swiat/usa-mysliwce-operuja-w-rejonie-wysp-paracelskich/26kcn2, dostęp z dnia 8.03.2016.
• [44] USA: Satelity ujawniły chińskie hangary lotnicze na wyspach Spratly, http://wiadomosci.wp.pl/kat,8311,title,USA-Satelity-ujawnily-chinskie-hangary-na-wyspach-Spratly,wid,18459864,wiadomosc.html, dostęp z dnia 23.09.2016.
• [45] USA wybrały pięć baz wojskowych na Filipinach, w których stacjonować będą amerykańscy żołnierze, http://www.altair.com.pl/news/view?news_id=18984 dostęp z dnia 21.03.2016.
• [46] Villamor F., Philippines Kills Impeachment Complaint Against Rodrigo Duterte, https://www.nytimes.com/2017/05/15/world/asia/rodrigo-duterte-philippines-impeachment. html, dostęp z dnia 15.05.2017.
• [47] Waszyngton i Manila zawarły porozumienie w sprawie stacjonowania amerykańskich wojsk na terytorium Filipin, http://www.altair.com.pl/news/view?news_id=13323, dostęp z dnia 28.04.2014.
• [48] Więcej danych o chińskich lotniskowcach, http://www.defence24.pl/62970,wiecej-danych-o-chinskich-lotniskowcach, dostęp z dnia 3.03.2014.
• [49] Wrogość wobec USA jednoczy Rosję i Chiny, http://wiadomosci.onet.pl/swiat/wrogosc-wobec-usa-jednoczy-rosje-i-chiny/1db8p, dostęp z dnia 20.09.2016.

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2018)