Criminal law and practical approaches to fighting crime in the area of protection of cultural property as an element of forming the cultural security of the Third Polish Republic

• Autorzy: Landmann Tomasz

Identyfikatory

DOI

10.5604/01.3001.0013.2596

Warianty tytułu

PL

Prawno-karne i praktyczne ujęcia walki z przestępczością w dziedzinie ochrony dóbr kultury jako aspekt kształtowania bezpieczeństwa kulturowego III RP

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The objective of the article is to present criminal law provisions and also the actual effects of fighting crime in the area of protection of cultural property in Poland since the beginning of the 21st century. A thesis has been formulated, according to which the protection of cultural property arising from the criminal law remains the key determinant of forming the cultural security of the Third Polish Republic. The conducted analysis shows that the effective forming of cultural security of the Third Polish Republic depends on ensuring the appropriate protection for the property of special significance for culture. Actions taken in this area of the cultural security fit with the postulate of protecting the cultural heritage. An important aspect of actions undertaken by the state is to formulate and apply the criminal law provisions. On the basis of the presented arguments it can be stated that at the beginning of the 21st century the practice of counteracting and fighting crime against cultural property in the Third Polish Republic depended to a significant extent on the activity of the Police and the Border Guard.

PL

W artykule przyjęto za cel przedstawienie przepisów prawno-karnych, a także faktycznych rezultatów walki z przestępczością w dziedzinie ochrony dóbr kultury w Polsce od początku XXI wieku. Postawiono tezę, zgodnie z którą prawno-karna ochrona dóbr kultury pozostaje kluczowym determinantem kształtowania bezpieczeństwa kulturowego III RP. Przeprowadzona analiza dowiodła, że skuteczne kształtowanie bezpieczeństwa kulturowego III RP zależy od zapewnienia właściwej ochrony dóbr o szczególnym znaczeniu dla kultury. Działania w tej sferze bezpieczeństwa kulturowego wpisują się w postulat ochrony dziedzictwa kulturowego. Ważnym aspektem działań państwa jest formułowanie oraz stosowanie przepisów prawa karnego. Zaprezentowane argumenty pozwalają stwierdzić, że praktyka przeciwdziałania i zwalczania przestępczości wymierzonej w dobra kultury w III RP na początku XXI wieku zależała w dużej mierze od aktywności policji i straży granicznej.

Słowa kluczowe

EN

security; cultural property; criminal law; crime; historic monument

PL

bezpieczeństwo; dobro kultury; prawo karne; przestępczość; zabytek

• Wydawca: Wydawnictwo Akademii Wojsk Lądowych imienia generała Tadeusza Kościuszki
• Czasopismo: Scientific Journal of the Military University of Land Forces
• Rocznik: 2019
• Tom: Vol. 51, No. 2(192)
• Strony: 238--252
• Opis fizyczny: Bibliogr. 33 poz., tab.

Twórcy

autor

Landmann Tomasz

• Faculty of Security Studies, General Tadeusz Kosciuszko Military University of Land Forces, Wroclaw, Poland

Bibliografia

• 1. Landmann T. Ochrona dobr kultury w Polsce na przelomie XX i XXI wieku w perspektywie bezpieczenstwa kulturowego – regulacje prawne. In: Kopczewski M (ed.). Paradygmaty bezpieczenstwa – historia i wspolczesnosc. Wroclaw: Wydawnictwo Wyzszej Szkoly Oficerskiej Wojsk Ladowych; 2017: 137-59.
• 2. Landmann T. Legal regulations in the field of cultural heritage protection in Poland in the years 1944-1989 in terms of cultural security of the country. Journal of Science of The Military Academy of Land Forces. 2017;49(4):88-102.
• 3. Landmann T. Legal regulations in the field of cultural heritage protection in Poland after 1989 – evaluation attempt. Scientific Journal of the Military University of Land Forces. 2018; 50(1):75-91.
• 4. Kopczewski M, Landmann T. Bezpieczenstwo kulturowe panstwa – regulacje prawne. Geneza problemu. In: Kurkiewicz A, Farysej J (eds.). W trosce o bezpieczne jutro. Reminiscencje i zamierzenia. 2. Poznan: Wydawnictwo Wyzszej Szkoly Bezpieczenstwa; 2017:13-28.
• 5. Landmann T, Welyczko L. The influence of legal regulations in the area of protection of cultural property on the cultural security of the Second Polish Republic in the years 1918-1939. Journal of Science of The Military Academy of Land Forces. 2017;49(1):41-60.
• 6. Bernatek-Zagula I. Prawna ochrona dobr kultury – problemy terminologiczne. Przeglad Prawa Konstytucyjnego. 2012;4:135-49.
• 7. Sobczak J. Ochrona prawnokarna dobr kultury. Srodkowoeuropejskie Studia Polityczne. 2009; 3:5-37.
• 8. Wieteska S. Ubezpieczenia od kradziezy ruchomych zabytkow kultury z ekspozycji stalej w Polsce. Kwartalnik Kolegium Ekonomiczno-Spolecznego. Studia i Prace SGH. 2015;3(4): 279-94.
• 9. Ustawa z dnia 23 lipca 2003 roku o ochronie zabytkow i opiece nad zabytkami (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r., poz. 1446 ze zm.).
• 10. Czaja J. Kulturowe czynniki bezpieczenstwa. Krakow: Krakowska Szkola Wyzsza im. AF Modrzewskiego; 2008.
• 11. Zalasinska K. Prawna ochrona zabytkow nieruchomych w Polsce. Warszawa: Wolters Kluwer Polska; 2010.
• 12. Hrynicki W. Pojeciowe aspekty bezpieczenstwa kulturowego oraz jego zagrozenia w Europie. Kultura bezpieczenstwa. Nauka–Praktyka–Refleksje. 2014;16.
• 13. Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 roku – Kodeks karny (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r., poz. 1137).
• 14. Konwencja o ochronie dobr kulturalnych w razie konfliktu zbrojnego z dnia 14 maja 1954 roku (Dz. U. z 1957 r., nr 46, poz. 212).
• 15. Tyburcy T. Kradziez dobra o szczegolnym znaczeniu dla kultury (art. 294 § 2 k.k.). Mlody Jurysta. 2017;3.
• 16. Gadecki B. Kontrowersje wokol odpowiedzialnosci za zniszczenie lub uszkodzenie dobra o szczegolnym znaczeniu dla kultury. Ius Novum. 2013;4.
• 17. Sosnicka A. Przestepstwo i wykroczenie przywlaszczenia w polskim prawie karnym. Warszawa: Wolters Kluwer Polska; 2013.
• 18. Luczak M. Policja w walce o zabytki. Szczecin: Komenda Wojewodzka Policji w Szczecinie – Pomorskie Towarzystwo Historyczne; 2011.
• 19. Trzcinski M. Przestepczosc przeciwko zabytkom archeologicznym. Problematyka karno-kryminalistyczna. Warszawa: Wolters Kluwer Polska; 2010.
• 20. Ustawa z dnia 22 czerwca 2017 roku o zmianie ustawy o ochronie zabytkow i opiece nad zabytkami oraz niektorych innych ustaw (Dz. U. z 2017 r., poz. 1595).
• 21. Ustawa z dnia 10 wrzesnia 1999 roku – Kodeks karny skarbowy (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r., poz. 2137).
• 22. Baniak S. Prawo karne skarbowe. Warszawa: Wolters Kluwer Polska; 2009.
• 23. Trzcinski M. Przestepczosc przeciwko zabytkom. Prokuratura i Prawo. 2011;6.
• 24. Sabacinski M. Dekada nowych wyzwan. Nastepcy Osrodka Dokumentacji Zabytkow w walce z przestepczoscia przeciwko zabytkom. Ochrona Zabytkow. 2012;1-2.
• 25. Zielinska K. Informacja nt. stanu zagrozenia przestepczoscia przeciwko dobrom kultury w 2002 r. Cenne, Bezcenne, Utracone. 2003;1-2.
• 26. Zielinska K. Informacja na temat skali zagrozenia przestepczoscia kryminalna przeciwko zabytkom w latach 2004-2005. Cenne, Bezcenne, Utracone. 2006;1.
• 27. Zielinska K. Informacja na temat skali zagrozenia przestepczoscia kryminalna przeciwko zabytkom w Polsce w latach 2005-2006. Cenne, Bezcenne, Utracone. 2007;1.
• 28. Ogrodzki P. Zagrozone kolekcje, zagrozeni kolekcjonerzy. Cenne, Bezcenne, Utracone 2012;2.
• 29. Ogrodzki P. Zabezpieczenie muzeow i ich zbiorow Kierunki dzialan prewencyjnych w roku 2010. Cenne, Bezcenne, Utracone 2010;2.
• 30. Statystyki Strazy Granicznej, [online]. Available at: https://www.strazgraniczna.pl/pl/granica/statystyki-sg/2206,Statystyki-SG.html [Accessed: 10 October 2017].
• 31. Krupinski W. Nielegalny wywoz zabytkow w ocenie Strazy Granicznej. In: Stop przestepczosci przeciwko dziedzictwu. Dobre praktyki i rekomendacje. Aniszewski M, Chabiera A, Nyhamar A, Ramskjaer L (eds.). Warszawa: Narodowy Instytut Dziedzictwa; 2011.
• 32. Krupinski W. Nielegalny wywoz zabytkow w ocenie Strazy Granicznej na podstawie dzialan 2011 r. Cenne, Bezcenne, Utracone. 2012;2.
• 33. Krupinski W. Nielegalny wywoz zabytkow w ocenie Strazy Granicznej w latach 2012-2013. Cenne, Bezcenne, Utracone. 2011;1-4.