Ocena wskaźnikowa systemu transportu zbiorowego w Zielonej Górze

• Autorzy: Kapica Daniel

Warianty tytułu

EN

Indicator evaluation of public transport system in Zielona Góra

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Przeprowadzanie cyklicznej oceny systemu transportu zbiorowego w oparciu o obiektywne wskaźniki powinno być punktem wyjścia do działań z nim związanych. Celem artykułu było dokonanie pierwszej oceny wskaźnikowej systemu transportu publicznego w Zielonej Górze. W artykule przybliżono uwarunkowania przestrzenne, demograficzne i organizacyjne funkcjonowania systemu transportu zbiorowego w mieście. Przedstawiono źródła, z których powinno się pozyskiwać dane do oceny systemów oraz aspekty, jakie powinny jej podlegać. Następnie, wykorzystując metodologię zaproponowaną przez Z. Bryniarską i W. Starowicza, przeprowadzono ocenę wskaźnikową systemu transportu zbiorowego w mieście poprzez określenie jego dostępności przestrzenno-demograficznej, przeanalizowano wielkość i sposób realizacji pracy przewozowej, obliczono i zwizualizowano potoki pasażerskie oraz zidentyfikowano godziny szczytów przewozowych. Do oceny wskaźnikowej posłużyły dane z badań napełnień w pojazdach przeprowadzonych w 2018 roku. Wraz z danymi dotyczącymi pracy eksploatacyjnej pozyskano je od operatora systemu – Miejskiego Zakładu Komunikacji w Zielonej Górze. Ocena wykazała, że na 1 km2 przypadało 0,73 przystanku, a średni promień dojścia do niego był równy 440 metrom. Z systemu korzystało 60 tysięcy pasażerów dziennie i ponad 17 milionów rocznie. Wskazano odcinek, po którym poruszało się najwięcej pasażerów (blisko 1/3 wszystkich). Zidentyfikowano dwa szczyty przewozowe w dni powszednie (poranny i popołudniowy) oraz okresy o wzmożonej intensywności przewozów w soboty i niedziele. Średnia prędkość, czas i odległość przejazdu były typowe dla systemów w miastach podobnej wielkości. Przedstawione wskaźniki powinny być odniesieniem do ocen przeprowadzanych w kolejnych latach, pozwalającym w łatwy sposób zidentyfikować aspekty, które należy poprawić w celu podniesienia jego wydajności i atrakcyjności.

EN

Indicator evaluation of public transport system is useful tool for assessment of the system and comparison with other systems. Objective measures can be also compared with fixed standards or past performances. Indicator evaluation of public transport system is used for ensuring continuous improving efficiency and quality of the transport services. The aim of this paper was to make the first index-based assessment of the public transport system in Zielona Góra. The article discusses the spatial, demographic and organizational conditions of the public transport system functions in the city. The sources from which data should be obtained for system evaluation and the aspects that should be subject to evaluation are presented. Next, using the methodology proposed by Z. Bryniarska and W. Starowicz, an index-based evaluation of the city’s public transport system was carried out by determining its spatial and demographic accessibility, analysing the size and method of transport work, calculating and visualising passenger flows, and identifying peak hours. The data was obtained from the system operator – Municipal Transport Company in Zielona Góra (Miejski Zakład Komunikacji w Zielonej Górze) – data of 2018. The assessment showed that there were 0.73 stops per 1 km2, and the average radius of access to a stop was equal to 440 meters. The system was used by 60 thousand passengers per day and over 17 million per year. The section with the most passengers (nearly 1/3 of the total) was identified. Two weekday traffic peaks (morning and afternoon) were identified, as well as peak periods on Saturdays and Sundays. Average speed, travel time and travel distance were typical of systems in cities of similar size. The presented indicators should be a reference for the evaluations carried out in the following years, allowing to easily identify aspects that need to be improved in order to increase its efficiency and attractiveness.

Słowa kluczowe

PL

transport miejski; transport pasażerski; publiczny transport zbiorowy; wskaźniki oceny transportu zbiorowego

EN

public collective transport; passenger transport; transport system evaluation; evaluation indicators

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Komunikacji Rzeczpospolitej Polskiej
• Czasopismo: Transport Miejski i Regionalny
• Rocznik: 2021
• Tom: nr 7-8
• Strony: 35--37
• Opis fizyczny: Bibliogr. 7 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Kapica Daniel

• Mobilis Sp. z o.o. Zajezdnia Kraków, ul. Na Załęczu 1D, 31–589 Kraków

Bibliografia

• 1. Bryniarska Z., Starowicz W., Ocena wskaźnikowa systemów transportu zbiorowego w miastach, Wydawnictwo Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Komunikacji RP, Oddział w Krakowie, Kraków 2012.
• 2. Ustawa o publicznym transporcie zbiorowym z dnia 16 grudnia 2010 r. Dz.U. 2011 nr 5 poz. 13.
• 3. Transport miejski. Ekonomika i organizacja, red: Wyszomirski O., Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2008.
• 4. Aleksandrowicz J., Starowicz W., Automatyczne systemy zliczania pasażerów w miejskim transporcie zbiorowym, „Transport Miejski i Regionalny”, 2020, nr 6.
• 5. GUS, Bank Danych Lokalnych, https://bdl.stat.gov.pl/BDL/
• 6. Dane Miejskiego Zakładu Komunikacji w Zielonej Górze.
• 7. Kapica D., Ocena wskaźnikowa systemu transportu zbiorowego w Zielonej Górze, Praca magisterska napisana pod kierunkiem prof. Wiesława Starowicza, Politechnika Krakowska, Wydział Inżynierii Lądowej, Kraków 2021.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2021).