Badania układów równoważących napór osiowy w wielostopniowych pompach odśrodkowych

• Autorzy: Korczak A.

Warianty tytułu

EN

Investigations of systems counterbalancing the axial thrust in multi-stage centrifugal pumps

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Tarcze odciążające równoważąc dowolnie duży napór osiowy w pompach odśrodkowych wielostopniowych oraz redukując ciśnienie przed dławnicą tłoczną są trudnym do zastąpienia węzłem konstrukcyjnym. Z drugiej strony są one najbardziej awaryjnym elementem pomp, więc prace nad ich doskonaleniem są uzasadnione. Obliczenia wykazują że w przepływach przez szczeliny poprzeczne typowych tarcz odciążających liczby Reynoldsa nie przekraczają istotnie wartości dla strefy przejściowej. Przejście w strefę laminarną jest możliwe przez zmniejszenie średnicy tarczy odciążającej, z którym wiąże się zmniejszenie szerokości szczeliny poprzecznej i wzrost ciśnienia przed tarczą kosztem spadku ciśnienia w szczelinie wzdłużnej. Ograniczeniem jest konieczność zachowania odpowiedniej szerokości szczeliny poprzecznej. Badania empiryczne i teoretyczne wykazały, że rozkład ciśnienia w płaskościennej szczelinie poprzecznej o zmiennej szerokości wywołuje moment przeciwdziałający stykaniu ścianek szczeliny. Podatne mocowaniu jednego z pierścieni tworzących szczelinę poprzeczną umożliwia jego odchylanie się i zachowanie tarcia płynnego, mimo iż łączne bicie powierzchni czołowych kilkakrotnie przekracza średnią szerokość szczeliny. Badania nad wdrożeniem takiego efektu zostały omówione w niniejszej monografii. Ponadto zmniejszony kilkakrotnie strumień przepływu przez szczeliny zespołu odciążenia i znaczny wzrost spadku ciśnienia w szczelinie poprzecznej kosztem spadku ciśnienia w szczelinie wzdłużnej powodują, że erozja szczeliny wzdłużnej ma mniejszy wpływ na wzrost strumienia i spadek sprawności pompy. Powyższe tezy były uzasadnieniem opracowania wybranych zagadnień przedstawionych w kolejnych rozdziałach niniejszej monografii. Opisano przepływy laminarne i turbulentne przez płaskościenną szczelinę poprzeczną o zmiennej szerokości między pierścieniem stałym i wirującym. Dla przepływu laminarnego analitycznie i numerycznie rozwiązano uproszczone równania ruchu N-S i równanie ciągłości. Podano zależności pozwalające obliczyć rozkład ciśnienia w szczelinie, prędkość promieniową siłę osiową oraz kierunek i moduł wektora momentu. Dla przepływu turbulentnego przedstawiono rozwiązanie jak dla przepływu samopodobnego oraz z zastosowaniem modelu k-e do równań Reynoldsa. Wyniki obliczeń zilustrowano przykładami liczbowymi. Porównano pola ciśnienia oraz pozostałe wielkości, otrzymane dla różnych modeli obliczeniowych. Przedstawiono geometrię płaskościennej szczeliny poprzecznej o przechylonych ściankach i wyprowadzono warunek bezkontaktowej współpracy pierścienia ślizgowego z oporowym. Przytoczono równania ruchu opisujące drgania kątowe podatnie mocowanego pierścienia oporowego oraz podatnie osadzonego w tarczy pierścienia ślizgowego. Przeprowadzono analizę częstotliwościową tych równań. Dano przykład liczbowy, w którym dla tarczy o przyjętych cechach konstrukcyjnych i parametrach pracy określono charakterystyki amplitudowe i fazowe. Na wybranych konstrukcjach tarczy odciążającej z podatnym pierścieniem ślizgowym potwierdzono efekt działania opisanego teoretycznie pola ciśnienia. Badano przepływy przez szczelinę poprzeczną rejestrując torem pomiarowym: strumień, ciśnienie przed i za szczeliną, szerokość szczeliny, prędkość obrotową siłę osiową, moment obrotowy. W założonym zakresie zmian mierzonych parametrów przepływu laminarnego określono współczynnik oporu tarcia dla założonej wartości współczynnika oporu wlotowego. Potwierdzono, że dla szczeliny o oscylującej ściance można stosować algorytm obliczeń jak dla szczeliny o szerokości średniej. Dla przepływów laminarnego i turbulentnego przedstawiono algorytm obliczeń charakterystyk statycznych układu tarczy odciążającej. Umożliwia on wariantowe ujęcie zależności między kolejno wybranymi wielkościami, charakteryzującymi ten węzeł konstrukcyjny. Pozwala to na wybór cech konstrukcyjnych zapewniających założony strumień i średnią szerokość szczeliny poprzecznej przy założonej sile osiowej. Przedstawiono opis dynamiki zespołu wirującego pompy odśrodkowej wielostopniowej z tarczą odciążającą i podpartym sprężyście dodatkowym łożyskiem osiowym. Założono, że drgania są generowane przez mimośrodowość szczeliny wzdłużnej. Dla przykładu liczbowego przedstawiono analizę amplitudowo-częstotliwościową. Obiekt rozpatrzono jako układ automatycznej regulacji, w którym szerokość szczeliny poprzecznej i strumień są wielkościami regulowanymi, a siła osiowa od ciśnienia działającego na tarczę odciążającą wielkością wejściową. Omówiono nowe konstrukcje tarczy odciążającej lub łożyska wzdłużnego, uwzględniające fenomen przepływu laminarnego przez szczelinę poprzeczną przez zastosowanie podatnego pierścienia ślizgowego lub oporowego. Przedstawione rozwiązania stanowią znamienności cytowanych opisów patentowych. Przedstawiono algorytm obliczeń tarczy z podatnym pierścieniem dla założonego przepływu laminarnego w szczelinie poprzecznej. Przed przystąpieniem do konstruowania zespołu tarczy odciążającej należy dysponować konstrukcją pompy, z której wynikają: średnica wału, linia ugięcia wału, średnica piasty. W przykładzie liczbowym przyjęto pompę poddaną badaniom wdrożeniowym. Przedstawiono: -obliczenia ciśnienia przed tarczą, pozwalające określić jej wymiary dla założonej wartości siły osiowej, -charakterystyki statyczne, pozwalające na określenie przedziału parametrów pracy tarczy dla określonego zakresu wartości siły osiowej, -charakterystyki dynamiczne pierścienia oporowego. Badania wdrożeniowe przeprowadzono na Stacji Prób Fabryki Pomp POWEN. Badano pompę OW-250 z tarczą odciążającą z wulkanizowanym pierścieniem oporowym. Badania wykazały konieczność zastosowania: -wewnętrznego pierścienia, odgradzającego warstwę elastomeru od ciśnienia przed tarczą, -pierścienia ślizgowego z materiału twardego, np. staliwa Sp4, a oporowego z miękkiego, np. brązu BK331, - taką sztywność tarczy, by ugięcie pierścienia ślizgowego oraz oporowego pod wpływem sił od ciśnienia nie powodowało dyfuzorowości szczeliny. Badania eksploatacyjne są prowadzone w układzie głównego odwadniania kopalni KWK Kazimierz Juliusz. Pompa z eksperymentalną tarczą odciążającą jest eksploatowana tak samo jak pozostałe pompy w tej pompowni. Trudne warunki eksploatacji są spowodowane: -krótkimi okresami pracy ustalonej, a więc dużą liczbą rozruchów i zatrzymań pompy, -dużą ilością zanieczyszczeń mechanicznych i chemicznych w pompowanej wodzie. Ponadroczne obserwacje pracy pompy z tarczą odciążającą nowej konstrukcji wykazały jej dobrą odporność na zużycie, przy jednocześnie trwałym zredukowaniu strat objętościowych. Konieczne są podobne badania pomp sześcio-, ośmio- i dziesięcio-stopniowych.

EN

Balance disks counterbalancing an arbitrarily high axial pressure in multi-stage centrifugal pumps and reducing the pressure ahead of the forcing gland are a kinematic pair which is difficult to be replaced. On the other hand, they are the most emergency element of a pump, and therefore investigations aiming at their improvement are actually reasonable. Calculations have revealed that the flow through the face clearances of typical balance disks, the Reynolds numbers do not exceed essentially the values concerning the transient zone. A transition to the laminar zone can be achieved by a reduction of the diameter of the balance disk, accompanied by a reduction of the width of the face clearance and an increase of pressure ahead of the disk at the sacrifice of a pressure drop in the longitudinal clearance. This is restricted by the necessity of maintaining an adequate width of the face clearance. Empirical and theoretical investigations have shown that the distribution of pressure in a flat- walled face clearance with a variable width elicits a moment counteracting the contact of the walls. A flexible fixing of one of the rings constituting the face clearance permits a deflection and the maintenance of fluid friction despite the fact that total hammering of the face surfaces exceeds several times the average width of the clearance. Investigations concerning the implementation of such an effect are the subject matter of the present monograph. Moreover, the flow rate through the clearance of the balance unit, reduced a number of times, and the considerable increase of the pressure drop in the face clearance at the cost of a pressure drop in the longitudinal clearance decrease the effect of the erosion of the longitudinal clearance on the growth of the flow rate through the clearance and a reduction of the efficiency of the pump. These theorems justify the taking up of studies concerning some selected problems, dealt with in the successive chapters of this monograph. The laminar and turbulent flow through a flat-walled face clearance with a varying width between the stable and the rotating ring has been described. Concerning the laminar flow, the equations of motion N-S, as well as the equation of continuity have been solved analytically and numerically. Relations have been quoted which permit to calculate the pressure distribution in the clearance, the radial velocity, the axial force and the direction and module of the moment vector. In the case of a turbulent flow the presented solution concerns a flow with a quadratic dependence of the friction losses as well as the applications of a k-e model in Reynolds equations. The results of these calculations have been illustrated by numerical examples. The pressure fields have been compared with other quantities obtained for various models of calculations. The geometry of a flat-walled face clearance with tilted walls has been presented and the condition of a contactless cooperation of the slip-ring with the thrust ring has been derived. The quoted equations concern angular vibrations of a flexibly fixed thrust ring, flexibly mounted in the disc of the slip-ring. A frequency analysis of these equations has been carried out. The quoted numerical example concerns a disk with assumed structural characteristics and operational parameters, determining its amplitudinal and phase characteristics. On the example of selected constructions of the balance disk with a flexible slip-ring the effect of the operation of the theoretically described pressure field has been confirmed. The flow through the face clearing has been tested, recording the flow rate, the pressure ahead of and behind the clearance, its width, the rotational speed, axial force and torque. In the considered range of changes of the measured parameters of the laminar flow the coefficient of continuous resistance concerning the assumed value of the coefficient of resistance at the input could be determined. It has been proved that in the case of a clearance with an oscillating wall the same algorithm may be applied as for the clearance with an average width. For the laminar and turbulent flow an algorithm has been suggested for calculations of the statical characteristics of the balance disk unit. This allows to formulate the relations between the successively selected quantities, characterizing this structural kinematic pair. In this way such design features can be chosen which warrant that the required flow rate and average width of the clearance are retained at the assumed axial force. A description of the dynamics of the rotating unit of a multistage centrifugal pump with a balance disk and a flexibly supported additional axial bearing has been presented, assuming that the vibrations are generated by the eccentricity of the longitudinal clearance. As a numerical example an amplitudinal frequency analysis has been presented. The whole object is considered as an automatically controlled system, in which the width of the face clearance and the flow rate are controlled quantities, and the axial force caused by the pressure exerted on the balance disk is an input value. New designs of the balance disk have been discussed, taking into account the phenomenon of the laminar flow through the face clearance, due to the application of a flexible slip-ring or thrust ring. The presented solutions characterize the quoted patent specifications. An algorithm of checking the calculations concerning a disk with a flexible ring for the assumed laminar flow in the face clearance has been presented. Previous to constructing the balance disk unit, we must have the design of the pump informing us about the diameter of the shaft, the bending line of the shaft, the diameter of the hub. In the numerical example a pump has been dealt with subjected to implementation tests, comprising calculations of the pressure under the disk permitting the determination of the range of working parameters of the disk for some given range of values of the axial force, as well as the dynamical characteristics of the thrust ring. The implementation tests were carried out at the Test Station of the Pump Factory POWEN. An OW-250 pump with a balance disk provided with a vulcanized thrust ring was tested. These tests displayed the necessity of applying an internal ring, separating the elastomer layer from the pressure ahead of the disk, a slip-ring made of some hard material, e.g. cast steel type Sp4, whereas the thrust ring ought to be made of some soft material, e.g. BK331 bronze. The rigidity of the disk should prevent a bending of the slip-ring and thrust ring due to pressure which might result in a diffusivity of the clearance. Investigations in situ were carried out within the main drainage system of the hard-coal mine Kazimierz Juliusz. A pump with an experimental balance disk was applied similarly as other pumps in this pump station. The existing difficult conditions of exploitation are caused by too short periods of operation, i.e. the frequent starting and arresting of the pump, and by the large amount of mechanical and chemical contaminations in the pumped water. Observations of the operation of a pump with a newly constructed balance disk, lasting for more than a year, have proved its high resistance to wear and a continuous reduction of voluminar losses. Similar investigations on six-, eight-, and ten-stage pumps seem to be expedient.

Słowa kluczowe

PL

pompa odśrodkowa; tarcza odciążająca; przepływy

EN

centrifugal pump; balance disc; flows

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Śląskiej
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe. Energetyka / Politechnika Śląska
• Rocznik: 2005
• Tom: z. 141
• Strony: 3--160
• Opis fizyczny: Bibliogr. 122 poz.

Twórcy

autor

Korczak A.

• Instytut Maszyn i Urządzeń Energetyczych Politechniki Śląskiej w Gliwicach

Bibliografia

• 1. Bach M.: „Radial und Axialspalt bei Hochdruckkreiselpumpen". Maschinenmarkt. 1970. H.76, Nr.32, s. 688-689.
• 2. Barhoum M., Nicklas A.: Improving the efficiency of multi-stage pumps using a new axial thrast balancing design. Pump Users International Forum 2004. Karlsruhe, 29 - 30 September 2005.
• 3. Błaszczyk A.: Metoda projektowania pomp o specjalnych wymaganiach eksploatacyjno-ruchowych z wykorzystaniem numerycznej analizy przepływów trójwymiarowych. Zeszyty Naukowe nr 920. Rozprawy Naukowe, Z. 321, Łódź 2003, s. 150.
• 4. Burka E.: Ustalony przepływ burzliwy przez gładkie prostoosiowe rury o przekroju kołowym. Archiwum Hydrotechniki. Zeszyty 2,3,4, Gdańsk1955.
• 5. CFX-TASC flow Theory Documentation .Version 2.12. AEA Technology Engineering Software Limited Waterloo, Ontario, Canada N2L 5Z4.
• 6. Chmielniak T. J.: Maszyny przepływowe. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej. Gliwice 1997, s. 236.
• 7. Chodkiewicz R., Papierski A.: CFD Code - A Useful Tool for the Turbomachinery Desiger, Seminar/Summer School CFD for Turbomachinery Aplications, 2001.
• 8. Czepiel J., Korczak A.: Pomiary i analiza pracy pomp głównego odwadniania zainstalowanych w KWK Wieczorek na poziomie 630m. Niepubl. praca wykonana na zlecenie KWK Wieczorek, Gliwice 1998.
• 9. Czepiel J., Korczak A.: Analiza wpływu cech konstrukcyjnych zespołu tłoka tarczy odciążającej na niezawodność pracy pompy zasilającej kocioł parowy. Międzynarodowa konferencja naukowo-techn. Rzeszów 1998.
• 10. Dietrych J., Kocańda S., Korewa W.: Podstawy konstrukcji maszyn. Część I. WNT, Warszawa 1964.
• 11. Ferenc M.: Podstawy automatyki. Wyd. II. Skrypt Pol. Śl, Gliwice, 1987.
• 12. Gaft J., Martsinkovsky V.: A choice of the seal for pump shaft. Pump Users International Forum. Karlsruhe, 29-30 September 2004.
• 13. Fuchslocher E., Schulz H.: Die pumpen. Springer - Verlag. Berlin 1967. s. 369.
• 14. Gierlotka K., Korczak A., Peczkis G.: Opracowanie założeń do prac zwiększających sprawność i efektywność pompowni głównego odwadniania na poz. 540m Zakładu Górniczego Bytom III. Praca badawczo - usługowa aktualnie realizowana.
• 15. Gryboś R.: Podstawy mechaniki płynów. PWN, Warszawa 1989, S. 587.
• 16. Gryboś R.: Dynamika maszyn wirnikowych. PWN, Warszawa 1994.
• 17. Heil M., Sawci M.: Dynamische Eigenschaften hydrostatischer Axiallager beim kleinstmöglichem Gesamtleistungsaufwand. Konstruktion, 1975, No 4.
• 18. Horenburg O.: Schaden on Kesselspeisepumpen. Hinweise zur Schadenverhultung durch Auswertung von Schadenstatistiken. Der Maschinenschaden 43, Heft 4, Stuttgart 1970.
• 19. Huhn G.: Theory of fluid sealing. BHRA International Conference of fluid sealing, April 1961.
• 20. Janecki J., Hebda M.: Tarcie, smarowanie i zużycie części maszyn. WNT, Warszawa 1969.
• 21. Jędral W.: Przepływ cieczy we wzdłużnych szczelinach pierścieniowych. Przegląd Mechaniczny, 1979, nr 11, s.9-14.
• 22. Jedral W.: Turbulentny przepływ cieczy w hydraulicznie gładkich szczelinach poprzecznych. Arch. Bud. Maszyn. 1981, nr 1, Warszawa 1981, s. 39-53.
• 23. Jędral W.: Komputer simulation of dynamic behavior of a pump rotor assembly with a ballancing disk. Prace Inst. Maszyn Przepł. PAN Nr 90-91, Gdańsk 1987.
• 24. Jędral W.: Metody obliczania sił wzdłużnych i układów odciążających w pompach wirowych. Wyd. Politechniki Warszawskiej, Warszawa 1988.
• 25. Jędral W.: Metoda wyznaczania optymalnych wymiarów zespołu z tarczą odciążającą. Przegląd Mechaniczny, 1991, cz.I, nr 17, s. 7-12; cz.II, nr 18, s.21-25.
• 26. Jędral W.: Metoda obliczania sił wzdłużnych w pompach wirowych. Przegląd Mechaniczny, 1992, nr 13, s. 11-14.
• 27. Jędral W.: Pompy wirowe. PWN, Warszawa 2001, s. 404.
• 28. Katalog: Techniczne wyroby gumowe i z tworzyw sztucznych. Centrala Zaopatrzenia Górnictwa. Zakłady Gumowe Górnictwa, Bytom 1977.
• 29. Kazimierski Z.: Numeryczne wyznaczanie przepływów turbulentnych. Ossolineum, Wrocław 1992.
• 30. Kleinert H. J.: Axiale Ringspaltströmung bei Rotation des Innenzylinders. Wissenschaftliche Zeitschrift der T.U. Dresden. 21(1972 ) Heft 6,s. 1061-1067.
• 31. Kleinert H. J.: Stirnspaltströmung mit Rotation einer Begrenzungswand. Zeitschrift der T.U. Dresden. 21(1972 ) Heft 6, s. 1069-1077.
• 32. Kocjan R., Korczak A., Piniożyński J., Wawrzykowski W.: Pompy nowej konstrukcji do głównego odwadniania płytkich kopalń". Seminarium „Maszyny i Urządzenia we współczesnych technologiach energetycznych". Politechnika Śląska, Gliwice-Ustroń 2002.
• 33. Korczak A.: Przepływ przez promieniową szczelinę uszczelniającą w pompach wirowych. Rozprawa doktorska, Politechnika Śląska 1972.
• 34. Korczak A., Odrobina A.: Napór osiowy w pompie odśrodkowej pracującej w obszarze kawitacji. Konferencja naukowo-techn. Hydroforum - 80, Porąbka - Kozubnik 1980.
• 35. Korczak A.: Opracowanie algorytmu obliczeń zespołu odciążającego pompy wirowej odśrodkowej wielostopniowej. Niepublikowana praca wykonana na zlec. Biura Projektów Górniczych KOMAG, Gliwice 1981.
• 36. Korczak A.: Badania eksploatacyjne pompy typu OWB-250/10 o zwiększonej wysokości podnoszenia (rozwiązanie problemu przeciążenia łożyska osiowego pompy głównego odwadniania na poz. 760m). Niepublikowana praca dla KWK Zabrze, listopad 1982.
• 37. Korczak A. Lamboj J.: Obliczenia hydrauliczne tarczy odciążającej napór osiowy w pompie wirowej odśrodkowej wielostopniowej. Mechanika płynów. VIII Konferencja Krajowa, Białystok 1988.
• 38. Korczak A.: Entlastungsscheibe mit selbsttätig einstellbarem Ring in einer mehrstufigen Kreiselpumpe. Pumpentagung, Karlsruhe 1992.
• 39. Korczak A.: Łożysko osiowe z wahliwie podpartym pierścieniem wirującym. Konferencja naukowo-techniczna. Technologia Maszyn Wirnikowych, Rzeszów 1993.
• 40. Korczak A., Lamboj J., Nikolin S., Perchał S., Wróblewski A.: Pompa wirowa odśrodkowa wielostopniowa. Patent nr 163278. UP RP, Warszawa 1994.
• 41. Korczak A., Paszek J., Krysta A., Jalowiecki A.: Badania łożyska osiowego z wahliwie podpartym pierścieniem wirującym. Z.N.Pol. Śl. s. Energetyka z. 126, Gliwice 1995.
• 42. Korczak A., Tabor H.: Współpraca pompy odśrodkowej wielostopniowej z pustym rurociągiem tłocznym. Pompy -Pompownie, Nr 11, Wrocław 1995.
• 43. Korczak A., Czepiel J.: Projekt techniczny pompy odśrodkowej wielostopniowej PET-300, Gliwice 1997.
• 44. Korczak A., Kocjan R., Krawet W., Piniożyński J., Chojowski J., Krok A., Poczęsny Z., Tabor H.: Pompa odśrodkowa wielostopniowa. Zgłoszenie patentowe nr P-318516 z 15.02.1997.
• 45. Kocjan R., Korczak A., Piniożyński J., Wawrzykowski W.: Historia pompy DET-300. Pompy -Pompownie nr 5, Wrocław 1998.
• 46. Korczak A., Coghen M., Mazur M., Pawlik R., Perchał S., Czepiel J., Mikuła S.: Pompa wirowa odśrodkowa wielostopniowa. Zgł. Patentowe nr P335922 z 09.10.99.
• 47. Korczak A., Kocjan R., Krok A., Grabowski M.: Przygotowanie pompy do rozruchu. Pompy -Pompownie. Nr. 12(86), Wrocław 1999, s.11-14.
• 48. Korczak A.: Wpływ cech konstrukcyjnych zespołu odciążenia siły osiowej pompy odśrodkowej wielostopniowej na jej własności eksploatacyjne. III Konferencja nauk-techn. Problemy i Innowacje w Remontach Energetycznych PIRE 2000, Szklarska Poręba 28 XI-1XII 2000, s. 105-118.
• 49. Korczak A.: „The laminar flow of liquids in flat-wall face clearance with a variable width between stationary and rotating rings". Transactions Of The Institute Of Fluid-Flow Machinery, No 111, Gdańsk 2002, p. 89-108.
• 50. Korczak A., Zarzycki M., Perchał S., Peczkis G.: Pompa odśrodkowa wielostopniowa. Zgłoszenie patentowe nr P-354697 z 24.06.02.
• 51. Korczak A.: Stanowisko do badań modelowych tarczy odciążającej napór osiowy w pompach odśrodkowych wielostopniowych, mającej podatnie osadzony pierścień ślizgowy. XII Seminarium Energetyczne. Politechnika Śląska, Gliwice 01.03.03, s.139-148.
• 52. Korczak A., Peczkis G.: Pompa odśrodkowa wielostopniowa. Zgłoszenie patentowe nr P363671 z 24.11.2003.
• 53. Korczak A., Marcinkowski W., Peczkis G., Zagorulko A.: Zespól odciążenia sity osiowej w pompie zasilającej kocioł parowy. Zgłoszenie patentowe nr.P 367862, Warszawa 2004.
• 54. Korczak A., Marcinkowski W.A., Peczkis G.: Tarcza odciążająca siłę osiową w sprężarce wirnikowej. Zgłoszenie patentowe nr P-365432. z 20. 02.2004.
• 55. Korczak A., Mikuła S., Peczkis G., Perchał S.: Badania wdrożeniowe nowych rozwiązań węzłów konstrukcyjnych pomp odśrodkowych wielostopniowych. XII Międzynarodowa Konferencja nauk. -techn. Trwałość elementów i węzłów konstrukcyjnych maszyn górniczych, TEMAG 2004, Polit. Śl, Gliwice - Ustroń, XI, 2004.
• 56. Korczak A., Papierski A., Peczkis G.: Przepływy przez szczeliny uszczelniające w pompach odśrodkowych. Międzynarodowa X Konferencja n-t. Uszczelnienia i technika uszczelniania maszyn i urządzeń. Wrocław-Polanica Zdrój, 25-27.05. 2004, s.299-310.
• 57. Korczak A., Peczkis G., Pajączkowski: Badania eksploatacyjne pomp wielostopniowych z podatnym pierścieniem oporowym tarczy odciążającej. Kwartalnik Pompy-Pompownie, Nr 3/04, Wrocław 2004.
• 58. Korczak A., Papierski A.: The flow through the face clearance of the disk relieving the axial force in a multi-stage centrifugal pump. Transactions Of The Institute Of Fluid-Flow Machinery, No 115, Gdańsk 07.2004, s.125-140.
• 59. Korczak A., Peczkis G.: Badania laboratoryjne przepływu przez szczelinę poprzeczną. Referat zgłoszony na Międzynarodowe Sympozjum. International compressor & turbine flow systems- theory & application areas. SYMCOM '05. Łódź, 21-23 09.2005.
• 60. Korczak A.: Geometria szczeliny poprzecznej i dynamika podatnych pierścieni tarcz odciążających w pompach odśrodkowych wielostopniowych. Przegląd Mechaniczny, (artykuł po recenzji akceptującej publikację), Warszawa 2005.
• 61. Korczak A.: Algorytm obliczeń konstrukcyjnych tarczy z podatnym pierścieniem ślizgowym lub oporowym odciążającej siłę osiową w pompie odśrodkowej wielostopniowej (w recenzji w Przeglądzie Mechanicznym, Warszawa 2005).
• 62. Kosyna G.: Untersuchungen an radial durchströmten Dichtspalten mit ebenen Spaltwandungen unter Berücksichtigung von Parallelitätsfehlern. Dokt. Diss. T.U. Braunschweig 1976.
• 63. Kreith F., Viviand H.: Laminar source flow between two parallel coaxial disks rotating at different speeds2. Trans. ASME, E, 1976, nr 3, s. 541-547.
• 64. Kundera Cz.: Aktywne uszczelnianie drgających elementów wirujących. Wydawnictwo Politechniki Świętokrzyskiej, seria Mechanika, Kielce 1999, s. 115.
• 65. Ławrynowicz J.: Rachunek wariacyjny ze wstępem do programowania matematycznego. WNT, Warszawa 1977.
• 66. Łączkowski R.: Wyważanie elementów wirujących. WNT, Warszawa 1979.
• 67. Łybko K.: Konstrukcja i obliczenia hydrauliczne zespołu tarczy odciążającej siłę osiową w wielostopniowej pompie wirowej odśrodkowej. Praca dyplomowa magisterska, Politechnika Śląska, Gliwice 1999.
• 68. Mały Poradnik Odlewnika. Praca zbiorowa. WNT, Warszawa 1974, s.560.
• 69. Marcinkowski W.A., Korczak A.: Szczeliny uszczelniające tarczy odciążającej napór osiowy i ich wpływ na dynamikę zespołu wirującego pompy odśrodkowej wielostopniowej. X Międzynarodowa Konferencja nauk.techn., Technika uszczelnień. Politechnika Wrocławska, Polanica Zdrój, 25-27 maj 2004, s. 318-328.
• 70. Marcinkowski W.A., Korczak A.: Analiza pracy hydrostatycznego łożyska osiowego, w strefie przepływów laminarnych. Kwartalnik: Pompy -Pompownie nr 1 (112), Wrocław 2004, s. 37-42.
• 71. Marcinkowski W.A., Korczak A.: Analiza pracy tarczy odciążającej w wielostopniowej pompie odśrodkowej, uwzględniająca jej osiowosymetryczne ugięcie sprężyste. IX Międzynarodowa Konferencja: Przepływowe maszyny wirnikowe. Rzeszów-Myczkowce, 16-18.10.2003.
• 72. Miller U.: Über laminare Strömung in einer inkompressiblen Flissigkeit zwischen einer rotierenden Scheibe und einer fasten Wand bei kleinen Spaltbreiten und radialem Massenstrom. Acta Mech. 1971 nr 11, s.99-116.
• 73. Papierski A. Peczkis G.: Computations of the flow through the axial eccentric clearance. Transactions Of The Institute Of Fluid-Flow Machinery, Gdańsk 07.2004. (w recenzji).
• 74. Papierski A., Rabiega M.: Multiblock Paraller Computation of an lncompressible 3-D Flow in Turbomachines Task Quarterly 3 No 1 (1999), p. 39-52.
• 75. Peczkis G.: Badania modelowe zespołu tarczy odciążającej z podatnie podpartym pierścieniem wirującym. Praca dyplomowa magisterska, Politechnika Śląska, Gliwice 2001.
• 76. Pfleiderer C.: Die Kreiselpumpen für flussigkeiten und Gase. Springer Verlag, Berlin 1955.
• 77. Plötner W. (Kollektivleiter): Technisches Handbuch .Pumpen. VEB Verlag Technik, Berlin 1969.
• 78. Plutecki J.: Wytyczne konstrukcyjno-obliczeniowe projektowania elementów hydraulicznych pomp wielostopniowych. Zeszyty Naukowe Instytutu Konstr. i Eksploat. Maszyn Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 1975.
• 79. Poradnik Inżyniera Mechanika. WNT, Warszawa 1969.
• 80. Prandtl L.: Dynamika przepływów. PWN, Warszawa 1956.
• 81. Priesnitz Chr.: Der Einfluβ von Ein- und Dreispaltdichtungen auf die Lage der Kritischen Drehzahl und die Laufruhe von Pumpenwellen. Pumpen und Verdichter, Halle 1967.
• 82. Rodi W.: Experience with two-layer models combining the k-ε model with a one-equation model near the wall. American Institute of Aeronautics and Astronautics Paper 91-0216, American Institute of Aeronautics and Astronautics 29th Aerospace Sciences Meeting, Reno, Nevada, U.S.A., January 7-10 1991.
• 83. Rohatyński R (red. naukowy): . Methodological foundations of computer aided and computer automated design: Oficyna Wydaw. Politech. Wrocławskiej, Wrocław 1994.
• 84. Schlichting H.: Tworzywa sztuczne. Poradnik WNT, Warszawa 1999, s.208.
• 85. Schlichting H., Gersten К.: Grenzschicht-Theorie. (9 Auflage) Springer Verlag, Berlin - Heidelberg 1997, S 851.
• 86. Smirnow W.I.: Matematyka wyższa. Równania o pochodnych cząstkowych. Zagadnienia brzegowe. T.4, cz. 2. PWN, Warszawa 1962.
• 87. Sneck H.J.: The Effects of Geometry and Inertia on Face Seal Performance-Laminar Flow. Journal of Lubrication Technology. April 1968.
• 88. Soo S.L.: Laminar flow over an enclosed rotating disk. Trans. ASME vol. 80, 1958.
• 89. Spałek J. Problemy inżynierii smarowania maszyn w górnictwie. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice 2003, s.109.
• 90. Stepanoff. A.J. Centrifugal and Axial Flow Pumps. Publ. By John Wiley & Sons, Inc., New York, 1957, p.401.
• 91. Sydenham P.H. (red.): Podręcznik metrologii. Wyd. Komunikacji i Łączności, Warszawa 1988.
• 92. Tiedt W.: Berechnung des laminaren und turbulenten Reibungswiderschtandes konzentrischer und exzentrischer Ringspalte, I bis VII. Chemiker-Ztg./Chem. Apparatur. 1966 No 12, 1967 No 1, 1967 No 5, 1967 No 9, 1967 No 11, 1968 No 1. 1968 No 3. Dresden.
• 93. Troskolanski A.T., Łazarkiewicz Sz.: Pompy Wirowe. WNT, Warszawa 1973.
• 94. Troskolanski A.T.: Hydromechanika. WNT, Warszawa 1962.
• 95. Tryliński W.: Drobne mechanizmy i przyrządy precyzyjne. WNT, Warszawa 1973.
• 96. Verba A., Sebestyen G.: Contribution to the calculation of axial thrust of multistage pumps. Proceedings of the IV Conference on Fluid Machinery, Budapest 1971.
• 97. Volk W.: Statystyka stosowana dla inżynierów. WNT, Warszawa 1965.
• 98. Wagner W.: Experimentelle Untersuchungen an radial durchströmten Spaltdichtungen. Dissertation T.U. Braunschweig. 1972.
• 99. Węgrzyn S.: Podstawy automatyki. Wyd. III. PWN, Warszawa 1976.
• 100. Witkowski A.: Sprężarki wirnikowe. Wyd. Pol. Śl., Gliwice 2004.
• 101. Zarzycki M.. Żukowski E., Grychowski J., Korczak A.: Dokumentacja techniczna pompy głównego odwadniania kopalń do dużych wysokości podnoszenia. Gliwice 1978.
• 102. Zarzycki M., Peczkis G.: Optymalizacja międzyremontowego okresu eksploatacji pomp odśrodkowych wielostopniowych (np. pomp głównego odwadniania kopalń). X Jubileuszowa Międzynarodowa Konferencja „Trwałość Elementów i Węzłów Konstrukcyjnych Maszyn Górniczych” TEMAG 2002, Ustroń XI 2002.
• 103. Zwierzycki W. (red.): Wybrane zagadnienia zużywania się materiałów w ślizgowych węzłach maszyn. PWN, Warszawa-Poznań 1990.
• 104. Zwierzycki W.: Prognozowanie zużycia elementów maszyn. Z. 21- Konferencje, Politechnika Częstochowska, Częstochowa 1997. s. 29-44.
• 105. Байбиков A.C. Шнепп В.Б. Евгенев С.С.: Исследование турбулентного течения жидкости между вращающимся диском и корпусом при радяльном разходе. Энергомашиностроение Нр.3/72, Москва 1972.
• 106. Биргер И.А.. Шорр Б.Ф., Шнейдерович Р.М.: Расчет на прочность деталей машин. Машиностроение. Москва 1966, с. 616.
• 107. Голубев А. И.: Трение в торцовых уплотнениях. Жидкостное трениие. АНССР Сер. Машиностроение. Нр4, 1966, с. 114.
• 108. Редакция: Грянко Л. и Папир А. II: Лопастные насосы. Изд. Машиностроение, Ленинград 1975, с.430.
• 109. Ким Я.А.: Расчет гидравлических пят для разгрузки осевой силы. Энергомашиностроение, Нр.1/66, Москва1966.
• 110. Корчак А., Марцннковскнй В.А., Печкис. Г..: Затворно уравнонешинающисе устройство ротора центробежного компрессора Международная Научно- Техническая Конференция по Компресоросгроению, 15-17.09.2004, Сумы.
• 111. Корчак А., Марцинковскнй В.А., Чурилова В.Е.: Статический расчет радиально упорных гидростатических саморегулируемых подшипников. I Ukraińsko - polska konferencja naukowa: „Współczesne Techniki Wytwarzania w Rozwoju Ekonomicznej Integracji i Przedsiębiorczości”. 16-18. 10. 2003, Satanów, Ukraina.
• 112. Ломакин А. А.: Расчет критического числа оборотов и условия обезпечения динамической устойчивости роторов высоконапорных гидравлических машин с учетом ст возникающих в уплотнениях. Энергомашиностроение. Нр.4/58. Москва 1958.
• 113. Ломакин А. А. - Центробежные и осевые насосы. Изд. Машиностроение, Москва 1966, с. 364.
• 114. Марцинковскнй: В.А.: Гйдродинамика и прочность центробежных насосов. Изд. Машиностроение. Москва 1970, с.270.
• 115. Марцинковскнй В.А.: Анализ осевой устойчивости роторов питательных насосов - М. Энергомашиностроение. Нр.4/73, с.28-31
• 116. Марцинковскнй В.А.: Бесконтактные уплотнения роторных машин. Изд. Машиностроение, Москва 1980, с. 200.
• 117. Марцинковскнй В.А., Ворона П.Н.: Насосы атомных электростанций. Энергоатомиздат, Москва 1987, с. 256.
• 118. Марцинковскнй: В.А.: Гидродинамика дросселирующих канаюв. Изд. Сумского Госуниверситета, Сумы 2002, с. 336.
• 119. Михайлов А.Н., Малюшенко В.В.: Лопастные насосы. Изд. Машиностроение, Москва 1977.
• 120. Федорова Г.И.: Радиальное течение вязкой жидкости в узкой щели между вращающимся и неподвижным дисками. Труды ВНІКиТИ Гндромаш. Вып.42 (1971). с.31-42.
• 121. Чегурко Л. Е.: Исследование самоустанавливающейся гидропяты. Гидравлические машины. Изд. ХГУ. 1974. вып. 8. с. 66-73.
• 122. Чегурко Л. Е.: Разгрузочные устройства питательных насосов тепловых электростанций. Изд. Энергия. Москва 1978.