Sedimentary indicators of a deep sea environment, in the sandstones of rocky forms, from the Ciężkowice-Rożnów Landscape Park (Outer Carpathians, Poland)

• Autorzy: Stadnik R. , Waśkowska A.

Identyfikatory

DOI

10.7494/geotour.2015.40-41.37

Warianty tytułu

PL

Świadectwa środowisk głębokomorskich w piaskowcach skałek Ciężkowicko-Rożnowskiego Parku Krajobrazowego (Karpaty Zewnętrzne)

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The rocky forms of the Ciężkowice-Rożnów Landscape Park form the remains of the solid cover of the Ciężkowice Sandstone. Deposits in rocky forms represent different types of facies. Numerous and genetically diverse sedimentary structures in the sandstones are typical for a deep-sea flysch environment. Analysis of these well preserved features makes it possible to interpret the paleoenvironment of their sedimentation in the Eocene. These features have also become unusually valuable, in terms of both research methodology, known as sedimentological facies analysis, as well as in popularising geological knowledge.

PL

Skałki Ciężkowicko-Rożnowskiego Parku Krajobrazowego są obiektami, które pozostały po zwartym kompleksie piaskowca ciężkowickiego. Na ich powierzchniach czytelne są liczne i zróżnicowane genetycznie struktury sedymentacyjne oraz litofacje, które są typowe dla fliszowych środowisk głębokomorskich. Stopień wyrazistości tych struktur na powierzchniach skałek jest wysoki, dlatego stanowią one nie tylko obiekty cenne dla interpretacji paleośrodowisk, ale również cenne dla popularyzacji wiedzy geologicznej.

Słowa kluczowe

EN

geotouristic; Outer Carpathians; sandstone rocky forms; sedimentary structures; Ciężkowice Sandstone

PL

geoturystyka; Karpaty Zewnętrzne; piaskowiec ciężkowicki; piaskowcowe formy skałkowe; struktury sedymentacyjne

• Wydawca: Wydawnictwa AGH ; Stowarzyszenie Naukowe im. Stanisława Staszica
• Czasopismo: Geotourism / Geoturystyka
• Rocznik: 2015
• Tom: nr 1-2
• Strony: 37--48
• Opis fizyczny: Bibliogr. 40 poz., rys., zdj.

Twórcy

autor

Stadnik R.

• AGH University of Science and Technology, Faculty of Geology, Geophysics and Environmental Protection, al. Mickiewicza 30, 30-059 Krakow

autor

Waśkowska A.

• AGH University of Science and Technology, Faculty of Geology, Geophysics and Environmental Protection, al. Mickiewicza 30, 30-059 Krakow

Bibliografia

• [1] Alexandrowicz Z., 1970. Skałki piaskowcowe w okolicy Ciężkowic nad Białą. Ochrona Przyrody, 35: 281–335.
• [2] Alexandrowicz Z., 1977. The origin of sandstone tors in the Polish Western Carpathians. Bulletin de L’Academie Polonaise des Sciences, Serie des Sciences de La Terre, 25: 83–90.
• [3] Alexandrowicz Z., 1978. Sandstone tors of the Western Flysch Carpathians. Prace Geologiczne Komisji Nauk Geologicznych Polskiej Akademii Nauk Oddział w Krakowie, 113: 1–86.
• [4] Alexandrowicz Z., 2006. Framework of European geosites in Poland. Nature conservation, 62: 63–87.
• [5] Alexandrowicz Z., 2008. Sandstone rocky forms in Polish Carpathians attractive for education and tourism. Przegląd Geologiczny, 58: 680–687.
• [6] Alexandrowicz Z., Poprawa D., 2000. Ochrona georóżnorodności w polskich Karpatach. Państwowy Instytut Geologiczny.
• [7] Bartuś T., Bębenek S., Doktor M., Golonka J., Ilcewicz-Stefaniuk D., Joniec A., Krąpiec M., Krobicki M., Łodziński M., Margielewski W., Mastej W., Mayer W., Miśkiewicz K., Słomka E., Słomka T., Stadnik R., Stefaniuk M., Strzeboński P., Urban J., Waśkowska A., Welc E., 2012. The catalogue of the geoturist sites in nature reserves and monuments. AGH Akademia Górniczo-Hutnicza.
• [8] Burtan J., Golonka J., Oszczypko N., Paul Z., Ślączka A., 1981. Mapa geologiczna Polski 1 : 200 000, arkusz Nowy Sącz, B – mapa bez utworów czwartorzędowych. Wydawnictwa Geologiczne.
• [9] Cieszkowski M., Ślączka A., Wdowiarz S., 1985. New data on structure of the flysch Carpathians. Przegląd Geologiczny, 33: 313–333.
• [10] Cieszkowski M., Koszarski A., Leszczyński S., Michalik M., Radomski A., Szulc J., 1991. Szczegółowa mapa geologiczna Polski 1:50 000, arkusz Ciężkowice. Państwowy Instytut Geologiczny.
• [11] Doktor M., Golonka J., Waśkowska A., Słomka T., 2010. The best geotouristic objects of the Silesian Unit, Outer Flysch Carpathians in the vicinity of Krakow, Poland. Scientific Annals, School of Geology, Aristotle University of Thessaloniki, Proceedings of the XIX CBGA Congress, Special Volume, 100: 459–466.
• [12] Dziadzio P.S., Enfield M.A., Watkinson M.P., Porębski S.J., 2005. The Ciezkowice Sandstone: Examples of basin-floor fan-stacking patterns from the main (upper Paleocene to Eocene) reservoir in the Polish Carpathians. In: Golonka J., Picha F.J. (eds), The Carpathians and their foreland: Geology and hydrocarbon resources: AAPG Memoir, 84: 477–496.
• [13] Einsele G., 1992. Sedimentary basins: evolution, facies, and sediment budget. Springer-Verlag.
• [14] Galloway W.E., 1998. Siliciclastic slope and base-of-slope depositional systems: component facies, stratigraphic architecture and classification. American Association of Petroleum Geologists Bulletin, 82, 4: 569–595.
• [15] Ghibaudo G., 1992. Subaqueous sediment gravity flow deposits: particular criteria for their description and classification. Sedimentology, 39: 423–454.
• [16] Golonka J., Waśkowska-Oliwa A., 2007. Stratigraphy of the Polish Flysch Carpathians between Bielsko-Biała and Nowy Targ (in Polish with English summary). Geologia. Kwartalnik AGH, 33: 5–28.
• [17] Golonka J., Ślączka A., Waśkowska A., Krobicki M., Cieszkowski M., 2013. Budowa geologiczna zachodniej części polskich Karpat zewnętrznych. In: Krobicki M., Feldman-Olszewska A., (eds), Głębokomorska sedymentacja fliszowa – sedymentologiczne aspekty historii basenów karpackich, V Polska Konferencja Sedymentologiczna, Państwowy Instytut Geologiczny − Państwowy Instytut Badawczy: 11–62.
• [18] Gruszka I., 2009. Walory i formy ochrony przyrody na pogórzu ciężkowickim. Geologia. Kwartalnik AGH, 35: 77–86.
• [19] Grzybowski J., 1921. Ciężkowice Sandstones. Kosmos, 46: 222–226.
• [20] Klimaszewski M., 1947. Osobliwości skalne w Beskidach Zachodnich. Wierchy, 17: 57–71.
• [21] Kondracki J., 2009. Geografia regionalna Polski. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• [22] Koszarski L., 1956. Observations on the Ciężkowice Sandstone near Ciężkowice (Carpathian Flysch). Bulletin de L’Academie Polonaise des Sciences Cl., 3, 4, 6: 393–398.
• [23] Książkiewicz M., 1962. Atlas geologiczny Polski. Zagadnienia stratygraficzno- facjalne. Kreda i starszy trzeciorzęd polskich Karpatach zewnętrznych. Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa.
• [24] Książkiewicz M., 1977. The tectonics of the Carpathians. In: Pożaryski W. (ed.), Geology of Poland, Volume IV, Tectonics. Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa, 476–620.
• [25] Leszczyński S., 1981. Piaskowce ciężkowickie jednostki śląskiej w polskich Karpatach: studium sedymentacji głębokowodnej osadów gruboklastycznych. Annales Socetatis Geologorum Poloniae, 51: 435–502.
• [26] Leszczyński S., 1989. Characteristics and origin of fluxoturbidites from the Carpathians Flysch Cretaceous – Paleogene, South Poland. Annales Socetatis Geologorum Poloniae, 59: 435–502.
• [27] Leszczyński S., Radomski A., 1994. Objaśnienia do szczegółowej mapy geologicznej Polski w skali 1: 50 000, arkusz Ciężkowice. Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa.
• [28] Motyka J., 1927. Skamieniałe Miasto. O skałkach ciężkowickich i ich ochronie. Ziemia, 12: 100–104.
• [29] Nescieruk P., Paul Z., Ryłko W., Szymakowska F., Wójcik A., Żytko K., 1995. Mapa geologiczna Polski 1:200 000, arkusz Jasło, B – mapa bez utworów czwartorzędowych. Wydawnictwo Kartograficzne Polskiej Agencji Ekologicznej S.A., Warszawa.
• [30] Pickering K.T., 1983. Transitional submarine fan deposits from the late Pre-cambrian Kongsfiord Formation submarine fan, NE Finnmark, N. Norway. Sedimentology, 30: 181–199.
• [31] Pickering K.T., 1985. Kongsfjord turbidite system, Norway. In: Bouma A.H., Normark W.R., Barnes N.E. (eds), Submarine fans and related turbidite systems, Springer-Verlag, New York, 237–244.
• [32] Reading H.G., Richards M., 1994. Turbidite system in deep-water basin margins classified by grain size and feeder system. American Association of Petroleum Geologists Bulletin, 78: 792–822.
• [33] Shanmugam G., 2000. 50 years of the turbidite paradigm (1950s – 1990s): deep-water processes and facies models – a critical perspective. Marine and Petroleum Geology, 17: 285–342.
• [34] Shanmugam G., Moiola R.J., 1988. Submarine fans: characteristics, models, classifications and reservoir potential, Earth-Science Reviews, 24: 383–428.
• [35] Słomka T., 1995. Głębokomorska sedymentacja silikoklastyczna warstw godulskich Karpat (in Polish with English summary). Prace Geologiczne Polskiej Akademii Nauk, 139: 1–132.
• [36] Stow D.A.V., Mayall M., 2000. Deep-water sedimentary systems: new models for the 21st century. Marine and Petroleum Geology, 17: 125–135.
• [37] Stow D.A.V., Reading H.G., Collinson J.D., 1998. Deep seas. In: Reading H.G. (ed.), Sedimentary environments: processes, facies and stratigraphy. Blackwell Science, Oxford: 395–453.
• [38] Tomek W., 1949. Skamieniałe Miasto w Ciężkowicach koło Tarnowa. Chrońmy Przyrodę Ojczystą, 5: 35–40.
• [39] Unrug R., 1979. Palinspastic reconstruction of the Carpathian before the Neogene tectogenesis. Rocznik Polskiego Towarzystwa Geologicznego, 49: 3–21.
• [40] Walter H., Dunikowski E., 1883. Geologiczna budowa naftonośnego obszaru zachodniogalicyjskiego Karpat. Część II. Kosmos, 8: 309–334.