The use of geological and geophysical methods to constrain the genesis of earth mounds at archaeological sites in the Jasło Foothills (south-eastern Poland)

• Autorzy: Gębica Piotr , Pasterkiewicz Wojciech , Rajchel Lucyna

Identyfikatory

DOI

10.7306/gq.1630

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

We show how geological and geophysical studies conducted in the Jasło Foothills, near Dukla, help constrain the genesis of two mounds, understood as heaped piles of earth, circular in plan view, located in Łęki Dukielskie (site 27 “Pod Kopcem”) and Dukla (site 7). Eleven hand auger holes yielded sediment samples for grain size analysis by laser (with a Fritsch apparatus). Hand auger holes were also made at sites in Wietrzno-Sośnina (site 29), and in Łęki Dukielskie (site 5). Three of the mounds (Łęki Dukielskie sites 5 and 27 “Pod Kopcem”, Wietrzno-Sośnina site 29) are revealed to be of natural origin, i.e. they are rock “lumps” covered with a thin layer of weathered silty-clay deposits. The fourth of the mounds (Dukla site 7) was found to have an anthropogenic origin; given its dimensions, it can be considered a late Neolithic Corded Ware kurgan. The geological analyses were complemented by GPR measurements, which supported the observations based on augering results.

Słowa kluczowe

EN

Jasło Foothills; earth mounds; geological drilling works; GPR measurements

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Geological Quarterly
• Rocznik: 2021
• Tom: Vol. 65, No. 4
• Strony: s. 225--236
• Opis fizyczny: Bibliogr. 20 poz., rys., wykr.

Twórcy

autor

Gębica Piotr

• Rzeszów University, Institute of Archaeology, Moniuszki 10,35-015 Rzeszów, Poland

autor

Pasterkiewicz Wojciech

• Rzeszów University, Institute of Archaeology, Moniuszki 10,35-015 Rzeszów, Poland

autor

Rajchel Lucyna

• Carpathian State University in Krosno, Polytechnic Institute, Department of Environmental Engineering, Dmochowskiego 12, 38-400 Krosno, Poland

Bibliografia

• 1. Budziszewski, J., Gancarski, J., Jakubczak, M., Szubski, M., 2020. Starożytne kopce Pogórza Jasielskiego (in Polish). In: Epoka kamienna w Karpatach (ed. J. Gancarski): 365-398. Muzeum Podkarpackie, Krosno.
• 2. Gancarski, J., Machnikowie, A.J., 1986. Wyniki badań kurhanu A kultury ceramiki sznurowej we wsi Bierówka, gmina Jasło, w województwie krośnieńskim (in Polish). Acta Archaeologica Carpathica, 25: 57-87.
• 3. Gancarski, J., Machnikowie, A.J., 1990. Barrow B of the Corded Ware Culture at Bierówka, commune of Jasło, in the light of excavations (in Polish with English summary). Acta Archaeologica Carpathica, 29: 101-126.
• 4. Gerlach, T., 2008. Uwagi o pokrywie glebowej w rejonie zbadanego kurhanu nr 34 w Hankovcach (in Polish). In: Archeologia i środowisko naturalne Beskidu Niskiego w Karpatach, cz. 2 Kurimská Brázda (ed. J. Machnik): 187-192. Polska Akademia Umiejętności, Kraków.
• 5. Gilewska, S., 1986.The geomorphological subdivision of Poland (in Polish with English summary). Przegląd Geograficzny, 53: 15-40.
• 6. Ginalski, J., Muzyczuk, A., 1993. Karta ewidencji stanowiska archeologicznego. Dukla. Kopiec ziemny, stanowisko nr 7 (in Polish). Archiwum Podkarpackiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Przemyślu, Delegatura w Krośnie.
• 7. Jankowski, L., Kopciowski, R., 2006. Szczegółowa mapa geologiczna Polski 1:50 000, arkusz Nowy Żmigród (in Polish). Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy, Warszawa.
• 8. Jankowski, L., Kopciowski, R., 2014. Objaśnienia do szczegółowej mapy geologicznej Polski 1:50 000, arkusz Nowy Żmigród (in Polish). Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy, Warszawa.
• 9. Janowski, J., 1963. Uwagi o problematyce osadniczej na przedpolu Przełęczy Dukielskiej w okresie wpływów rzymskich (in Polish). Sprawozdania Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego za 1963 rok: 22-26. Towarzystwo Przyjaciół Nauki i Sztuki, Rzeszów.
• 10. Komornicki, T., Gerlach, T., Zasoński, St., Oleksynowa, K., 1990. Soils surrounding Neolithic tumuli in Bierówka near Jasło as well as the soil in tumulus B (in Polish with English summary). Acta Archaeologica Carpathica, 29: 125-142.
• 11. Machnik, J., 1966. Studia nad kulturą ceramiki sznurowej w Małopolsce (in Polish). Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, Wrocław-Warszawa- Kraków.
• 12. Machnik, J., Mačalová, H., Tunia, K., Jarosz, P., 2008. Kurhan nr 34 kultury ceramiki sznurowej w miejscowości Hankovce, okr. Bardejov, stanowisko 1 (in Polish). In: Archeologia i środowisko naturalne Beskidu Niskiego w Karpatach, cz. 2 Kurimská Brázda (ed. J. Machnik): 157-186. Polska Akademia Umiejętności, Kraków.
• 13. Pasterkiewicz, W., Rajchel, B., 2017. Application of GPR Survey in the Investigation of a Plane Crash from the Second World War. Analecta Archaeologica Ressoviensia, 12: 271-284.
• 14. Rajchel, B., 2017. Assessment of the ground-penetrating radar to detect underground installation systems in winter conditions (in Polish with English summary). Przegląd Geologiczny, 65: 790-795.
• 15. Rączkowski, W., Wójcik, A., Zimnal, Z., Nescieruk, P., Paul, Z., Ryłko, W., Szymakowska, F., Żytko, K., 1992. Mapa geologiczna Polski 1:200 000, ark. Jasło. A - Mapa utworów powierzchniowych (in Polish). Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
• 16. Starkel, L., 1972a. Karpaty Zewnętrzne (in Polish). In: Geomorfologia Polski, 1, Polska południowa - góry i wyżyny (ed. M. Klimaszewski): 52-115. PWN, Warszawa.
• 17. Starkel, L., 1972b. An outline of the relief of the Polish Carpathians (and its importance for human management) (in Polish with English summary). Problemy Zagospodarowania Ziem Górskich, 10: 75-150.
• 18. Starkel, L., ed. 1980. Przeglądowa mapa geomorfologiczna Polski w skali 1:500 000 (opracowanie zespołowe) (in Polish). Instytut Geografii i PZ PAN, Warszawa.
• 19. Świdziński, H., 1953. Karpaty fliszowe między Dunajcem a Sanem (in Polish). In: Regionalna geologia Polski, 1 Karpaty, z. 2. Tektonika: 362-422. Polskie Towarzystwo Geologiczne, Kraków.
• 20. Wójcik, A., 2003. Quaternary of the western part of the Jasło-Sanok Depression (Polish Outer Carpathians) (in Polish with English summary). Prace Państwowego Instytutu Geologicznego, 178: 1-148.