Analiza możliwości zastosowania zmodyfikowanego prototypu przystawki odorymetrycznej INiG – PIB na potrzeby wykonywania pomiarów metodą olfaktometrii dynamicznej

• Autorzy: Lisman S. , Huszał A.

Warianty tytułu

EN

Analysis of the possibility of using the modified INIG – PIB odorimetry snap prototype, for measurements by dynamic olfactometry method

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule opisano badania jakości zapachu próbek powietrza atmosferycznego z użyciem skonstruowanego w Zakładzie Nawaniania Paliw Gazowych Instytutu Nafty i Gazu – Państwowego Instytutu Badawczego prototypu przystawki odorymetrycznej INiG – PIB zmodyfikowanej do funkcji olfaktometrycznej. Badania zostały wykonane w celu potwierdzenia możliwości wykorzystania tego urządzenia do pomiarów zapachu próbek gazowych metodą olfaktometrii dynamicznej. Realizowane dotychczas prace badawcze w zakresie budowy oraz poszukiwania zastosowań dla układów analitycznych sprzężonych z przedmiotową przystawką [9–11] dotyczyły głównie pomiarów zapachu prowadzonych dla próbek gazów ziemnych oraz próbek powietrza zanieczyszczonego wykonywanych metodą odorymetryczną. Wynikiem tych badań było opracowanie oraz weryfikacja metody przeprowadzania tego rodzaju pomiarów dla obu wymienionych rodzajów próbek. Omówione w artykule wyniki badań stanowią kontynuację poszukiwań nowych zastosowań konstrukcji własnej INiG – PIB, jaką jest przystawka odorymetryczna (O INiG – PIB), przeznaczona głównie do współpracy z chromatografem gazowym. Znalezienie tych zastosowań wiązało się z koniecznością wprowadzenia nieznacznych modyfikacji konstrukcyjnych w urządzeniu i z weryfikacją poprawności wykonywanych przez nie pomiarów. W poniższym artykule przedstawiono zasady prowadzenia pomiarów olfaktometrycznych zapachu gazu w kontekście wymagań w stosunku do konstrukcji przeznaczonych do nich urządzeń pomiarowych. Na tej podstawie oraz opierając się na wynikach wcześniejszych prac badawczych, przyjęto założenia wprowadzenia niezbędnych modyfikacji prototypu przystawki odorymetrycznej INiG – PIB. Przeprowadzone badania zmodyfikowanego układu pozwoliły na zweryfikowanie poprawności jego działania według wymagań obowiązujących norm. Uzyskane wartości parametrów niestabilności (w zakresie 3,03÷4,88%) i dokładności (w zakresie 0,07÷0,18) rozcieńczeń potwierdziły spełnianie przez urządzenie kryteriów badania zapachu metodą olfaktometryczną. Przy użyciu zmodyfikowanego układu wykonano także badania stężenia zapachowego syntetycznych mieszanin wybranych związków odorowych. Uzyskane wyniki pomiarów potwierdziły zgodność działania zaprojektowanego układu (O INiG – PIB) sprzężonego z chromatografem gazowym (GC-O INiG – PIB) z założeniami projektowymi oraz wykazały możliwość jego wykorzystania w badaniach jakości zapachowej powietrza atmosferycznego znormalizowaną metodą olfaktometrii dynamicznej.

EN

The article describes research on the quality of the atmospheric air odor using the Oil and Gas Institute – National Research Institute (INiG – PIB) odorimetry snap prototype, adapted for measurements of gas scentl by dynamic olfactometry method. The research works carried out so far were in the field of construction as well as the search for new applications for analytical systems coupled with this adapter [9–11], mainly concerned odorimetric measurements of natural gas and polluted air samples. The result of this research was the development and verification of the measurement method for both mentioned types of samples. The discussed research results are a continuation of the new application search of INiG – PIB’s odorimetric snap device (O INIG – PIB), dedicated mainly to cooperation with a gas chromatograph. This was connected with the necessity to introduce construction modifications and verify the correctness of the modified system measurements. The following article presents the principles of performing the gas scent olfactometric measurements in view of the requirements for the measuring devices’ construction. Based on the established assumptions and previous research work results, necessary changes in the INiG – PIB odorimetric prototype construction were adopted. The modified system tests allowed to verify the correctness of its operation according to the applicable standards requirements. The obtained values of the dilutions instability (in the range of 3.03÷4.88%) and accuracy (in the range of 0.07÷0.18), confirmed that the device met the criteria for odor testing using the olfactometric method. Odour concentrations of synthetic mixtures of selected odorants were tested using the modified system. Obtained research results confirmed the compliance of the designed system (O INiG – PIB) coupled with a gas chromatograph (GC-O INiG – PIB), with design assumptions and the possibility of its use in the study of the fragrance quality of atmospheric air by a standardized dynamic olfactometry method.

Słowa kluczowe

PL

odory; stężenie zapachowe; metody sensoryczne; olfaktometria dynamiczna

EN

odours; odour concentration; sensory methods; dynamic olfactometry

• Wydawca: Instytut Nafty i Gazu - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Nafta-Gaz
• Rocznik: 2018
• Tom: R. 74, nr 11
• Strony: 839--845
• Opis fizyczny: Bibliogr. 17 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Lisman S.

• Instytut Nafty i Gazu – Państwowy Instytut Badawczy

autor

Huszał A.

• Instytut Nafty i Gazu – Państwowy Instytut Badawczy

Bibliografia

• [1] Bokowa A.: Ambient Odour Assessment Similarities and Differences Between Different Techniques. Chemical Engineering Transaction 2012, vol. 30, s. 313–318.
• [2] Brattoli M., de Gennaro G., de Pinto V., Loiotile A.D., Lovascio S., Penza M.: Odour Detection Methods: Olfactometry and Chemical Sensors. Sensors 2011, vol. 11, nr 5, s. 5290–5322.
• [3] Dudek J.: Analiza zagrożeń emisją biogazu na terenie po zrekultywowanym składowisku odpadów komunalnych w Krośnie. Nafta-Gaz 2011, nr 8, s. 562–567.
• [4] Gaja K., Kuropka J. (red.): Powietrze atmosferyczne: jakość – zagrożenia – ochrona. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 2016.
• [5] Kolasińska P., Dymerski T., Namieśnik J.: Metody analizy sensorycznej jako narzędzie do oceny uciążliwości zapachowej powietrza atmosferycznego. Cz. I – podstawy teoretyczne. Analityka 2015, nr 4, s. 8–11.
• [6] Kolasińska P., Dymerski T., Namieśnik J.: Metody analizy sensorycznej jako narzędzie do oceny uciążliwości zapachowej powietrza atmosferycznego. Cz. II – charakterystyka metod analizy sensorycznej. Analityka 2016, nr 1, s. 4–10.
• [7] Kolasińska P., Dymerski T., Namieśnik J.: Metody analizy sensorycznej jako narzędzie do oceny uciążliwości zapachowej powietrza atmosferycznego. Cz. III – zastosowania. Analityka 2016, nr 1, s. 48–53.
• [8] Kośmider J., Mazur-Chrzanowska B., Wyszyński B.: Odory. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002.
• [9] Lisman S., Huszał A.: Badania jakości gazów ziemnych przy użyciu przystawki odorymetrycznej INiG – PIB sprzężonej z analizatorem chromatograficznym wyposażonym w detektor elektrochemiczny. Nafta-Gaz 2015, nr 12, s. 1024–1029, DOI:10.18668/NG2015.11.11.
• [10] Lisman S., Huszał A.: Badanie zależności zapachowej jakości powietrza od zawartości zanieczyszczeń siarkowych z użyciem przystawki odorymetrycznej INiG – PIB. Nafta-Gaz 2016, nr 7, s. 539–545, DOI: 10.18668/NG.2016.07.07.
• [11] Lisman S., Huszał A.: Dostosowanie prototypu przystawki odorymetrycznej sprzężonej z chromatografem gazowym do oznaczeń zapachowej jakości gazów. Nafta-Gaz 2015, nr 3, s. 190–194.
• [12] Loriato A.G., Salvador N., Santos J.M., Moreira D.M., Reis Jr N.C.: Odour. A vision on the existing regulation. Chemical Engineering Transactions 2012, vol. 30, s. 25–30.
• [13] Muñoz R., Sivret E.C., Parcsi G., Lebrero R., Wang X., Suffet I.H., Stuetz R.M.: Monitoring techniques for odour abatement assessment. Water Research 2010, vol. 44, nr 18, s. 5129–5149.
• [14] Niemczewska J.: Metodyka pomiarów emisji gazów ze składowisk odpadów komunalnych. Nafta-Gaz 2013, nr 8, s. 613–618.
• [15] Sówka I.: Metody identyfikacji odorotwórczych gazów emitowanych z obiektów przemysłowych. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 2011.
• [16] Zarra T., Reiser M., Naddeo V., Belgiorno V., Kranert M.: Odour Emissions Characterization from Wastewater Treatment Plants by Different Measurement Methods. Chemical Engineering Transaction 2014, vol. 40, s. 37–42.
• Akty prawne i normatywne
• [17] PN-EN 13725:2007 Jakość powietrza. Oznaczanie stężenia zapachowego metodą olfaktometrii dynamicznej.