Kruszywa naturalne w Polsce – aktualny stan i przyszłość

• Autorzy: Kozioł W. , Baic I.

Warianty tytułu

EN

Natural aggregates in Poland – current condition and the future

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Wzrost światowego zapotrzebowania budownictwa i innych gałęzi gospodarki na kruszywa naturalne powoduje, że w niektórych krajach i regionach kruszywa są surowcem deficytowym, a ich ceny są bardzo wysokie. W Polsce w okresie 25 lat (1992–2017) wydobycie kruszyw (żwirów i piasków oraz kamieni łamanych) wzrosło 4-krotnie z 63 do 257 mln Mg, co spowodowało wzrost udziału ich wydobycia w łącznym wydobyciu stałych kopalin z 23,9 do 53,9%. Z analizy bazy zasobowej żwirów i piasków wynika, że stopniowo wzrasta udział złóż zaliczanych do grupy piasków. Wymiernym wskaźnikiem pogarszania się jakości zasobów jest tendencja zmian średniego punktu piaskowego PP (procentowa zawartość frakcji drobnej 0–2 mm) w udokumentowanych i wydobywanych zasobach. W ciągu 10 lat (2007–2016) w zasobach przemysłowych w kraju średni PP wzrósł o ponad 10%. Pogarszanie się jakości bazy surowcowej złóż i równocześnie wzrost zapotrzebowania budownictwa na najlepsze jakościowo grube frakcje kruszyw (5/8 mm, 8/11 mm, itd.) ma duży wpływ na wzrost w kopalniach frakcji trudno zbywalnych produkowanych kruszyw. Z analizy cykli rozwojowych budownictwa i produkcji kruszyw naturalnych wynika, że obecna tendencja wzrostowa wydobycia i produkcji kruszyw powinna się utrzymać do ok. 2020 r., po czym prawdopodobnie nastąpi kilkuletnie zmniejszenie zapotrzebowania i wydobycia.

EN

The increase of global demand for natural aggregates in civil engineering and other branches of the economy causes that in some countries and regions the aggregates are considered as a deficit resource, and their prices are very high. In Poland, within the period of 25 years (1992-2017) extraction of aggregates (gravels, sands and broken stones) increased by 4 times from 63 to 257 million Mg, which led to the increase of their contribution in the total mining of solid minerals from 23,9 to 53,9%. The analysis of the resource base of gravels and sands shows that the contribution of deposits belonging to the group of sands is gradually increasing. A measurable indicator of the quality deterioration of resources is the tendency of changes in the average sand point PP (percentage of fine fraction 0-2 mm) in the documented and extracted resources. The average PP increased over 10% within 10 years (2007-2016) in the country’s industrial resources. The quality deterioration of the raw material base and at the same period the increase of the construction demand for the best quality thick fractions (5/8 mm, 8/11 mm, etc.) has a significant impact on the growth of hardly-transferable aggregates. The analysis of construction development cycles and natural aggregates production shows that the current upward trend in the aggregate production and extraction should be continued up to around 2020. After this period a few-year reduction of the demand and the extraction will probably occur.

Słowa kluczowe

PL

kruszywa; górnictwo odkrywkowe; budownictwo

EN

aggregates; surface mining; building engineering

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa
• Czasopismo: Przegląd Górniczy
• Rocznik: 2018
• Tom: T. 74, nr 11
• Strony: 1--8
• Opis fizyczny: Bibliogr. 7 poz., tab., wykr.

Twórcy

autor

Kozioł W.

• Instytut Mechanizacji Budownictwa i Górnictwa Skalnego

autor

Baic I.

• Instytut Mechanizacji Budownictwa i Górnictwa Skalnego

Bibliografia

• [1] Bilans zasobów kopalin i wód podziemnych w Polsce z lat 2007-2017, Państwowy Instytut Geologiczny - PIB, Warszawa 2008-2018.
• [2] Identyfikacja wielkości bazy zasobowej drobnych frakcji z wydobycia i przeróbki kruszyw naturalnych wraz z kierunkami zagospodarowania, IMBiGS, Badania statutowe nr 14-70/411-01/2015 (niepublikowane), 2017.
• [3] KABZIŃSKI A. 2018 - Czy na ziemi zabraknie piasku? SIMB.4/2018. BMP, s. 11-13.
• [4] KOZIOŁ W., BAIC I., CIEPLINSKI A. 2018a - Kruszywa żwirowo-piaskowe. Tendencje zmian jakości zasobów. Kruszywa Mineralne t.2, Wydział Geoinżynierii, Górnictwa i Geologii Politechniki Wrocławskiej, Wrocław, s. 69–84.
• [5] KOZIOŁ W., BAIC I., STANKIEWICZ J. 2018b - Wydobycie i produkcja drobnych frakcji kruszyw naturalnych oraz technologie ich zastosowania IMBiGS Warszawa - Katowice (w druku).
• [6] PYTKO K. 2015 - Czy czeka nas globalna wojna o piasek. Focus nr 1, SIMB.4 - 5/2018 BMP, s. 36- 39.
• [7] KALIŃSKA A. 2017 - Gdy zabraknie piasku skończy się życie. https://magazyn.wp.pl/artykuły.

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2019).